زبیده بیدکی
چکیده
امروزه، اهمیت مدیریت منابع آب و خاک و حفظ محیطزیست به یکی از دغدغههای اصلی در برنامهریزیهای توسعهای تبدیل شده است. آبخیزداری به عنوان یک رویکرد جامع برای مدیریت و بهرهبرداری پایدار از منابع آب و خاک، نقش اساسی در بهبود وضعیت زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف ایفا میکند. حوزه آبخیز بقمچ در شهرستان چناران، با ویژگیهای ...
بیشتر
امروزه، اهمیت مدیریت منابع آب و خاک و حفظ محیطزیست به یکی از دغدغههای اصلی در برنامهریزیهای توسعهای تبدیل شده است. آبخیزداری به عنوان یک رویکرد جامع برای مدیریت و بهرهبرداری پایدار از منابع آب و خاک، نقش اساسی در بهبود وضعیت زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف ایفا میکند. حوزه آبخیز بقمچ در شهرستان چناران، با ویژگیهای جغرافیایی و اقلیمی خاص خود، به یکی از مناطق مهم برای اجرای پروژههای آبخیزداری تبدیل شده است. این حوزه با داشتن منابع طبیعی ارزشمند، بهویژه آبهای سطحی و زیرزمینی، به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی قرار دارد. از اینرو بهبود و حفظ این منابع از طریق اقدامات مؤثر آبخیزداری، نه تنها به حفظ محیطزیست کمک میکند، بلکه تأثیرات قابل توجهی بر بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جوامع محلی خواهد داشت. آبخیزداری میتواند با کاهش اثرات منفی سیل و خشکسالی، بهبود کیفیت خاک و آب، ایجاد فرصتهای شغلی جدید، به بهبود شرایط معیشتی روستاییان و تقویت اقتصاد محلی نیز کمک کند. در این راستا، درک و ارزیابی این تأثیرات در حوزه آبخیز بقمچ، میتواند به عنوان مدلی برای سایر مناطق مشابه مورد استفاده قرار گیرد و به سیاستگذاران و مدیران منابع طبیعی اطلاعات ارزشمندی ارائه دهد. این مقاله به بررسی تأثیرات آبخیزداری بر بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی جوامع محلی در حوزه آبخیز بقمچ میپردازد و تلاش میکند تا با تحلیل دادهها و نتایج حاصل از اجرای پروژههای آبخیزداری، به شفافیت و درک بهتری از مزایا و چالشهای این رویکرد در توسعه پایدار کمک کند. امید است که نتایج این مطالعه بتواند به بهبود فرآیندهای مدیریتی و ارتقا کیفیت زندگی در جوامع محلی کمک نماید
اسما بادامه؛ محمود آذری؛ علی گلکاریان
چکیده
فرآیندهای هیدرولوژیکی به عنوان جزئی از خدمات بومسازگان خشکیدر مدیریت و اتخاذ تصمیمات مؤثر جهت حفظ بومسازگان ها حائز اهمیت میباشند. ارزیابی کمی خدمات بومسازگان برای تعریف راهبردهای مختلف مدیریتی ضروری است. از این رو هدف این مطالعه ارزیابی تحلیل مکانی خدمات بومسازگان هیدرولوژیکی حوزه آبخیز نیشابور میباشد. بدین منظور ...
بیشتر
فرآیندهای هیدرولوژیکی به عنوان جزئی از خدمات بومسازگان خشکیدر مدیریت و اتخاذ تصمیمات مؤثر جهت حفظ بومسازگان ها حائز اهمیت میباشند. ارزیابی کمی خدمات بومسازگان برای تعریف راهبردهای مختلف مدیریتی ضروری است. از این رو هدف این مطالعه ارزیابی تحلیل مکانی خدمات بومسازگان هیدرولوژیکی حوزه آبخیز نیشابور میباشد. بدین منظور مدل InVEST جهت تعیین میزان رواناب سریع، آبدهی، فرسایش و نگهداشت خاک حوزه آبخیز نیشابور مورد استفاده قرار گرفت. مدل با استفاده از دادههای بارش، دما بیشینه و کمینه برای دوره 1989-1982 و 1993-1990 مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. سپس نقشههای بارش، دمای حداقل و دمای حداکثر ماهانه به مدل وارد و اجرا شد. نتایج نشان داد، مقدار متوسط رواناب و آبدهی سالانه به ترتیب 3/34 و 3/43 میلیمتر است. بالاترین مقدار رواناب سریع و آبدهی در زیرحوضه 1 و کمترین مقدار به ترتیب در زیرحوضه 4 و 5 مشاهده شده است. در زمینه آبدهی این تفاوتها عمدتاً به تأثیرات شرایط اقلیمی و نوع کاربری اراضی مربوط میشوند. نگهداشت خاک در تمامی زیرحوضهها بیشتر از میزان فرسایش است. زیرحوضه 3 با بیشترین نگهداشت خاک، پتانسیل بالاتری در جلوگیری از فرسایش را دارد، در حالی که زیرحوضه 4 پتانسیل کمتری دارد. کاربریهای جنگل و کاربری بیشهزار و درختچه بیشترین توانایی را در نگهداشت خاک ایفا میکنند. یافتهها نشان میدهد که زیرحوضه 1 نیاز به مدیریت دقیقتر برای جلوگیری از سیلابها و ذخیرهسازی آب دارد، و حفاظت از پوششهای جنگلی برای حفظ خدمات نگهداشت خاک ضروری است.
حسن نیکخو؛ امین صالح پور جم؛ زهرا گرامی
چکیده
مقدمه
امروزه منابع طبیعی کشور با معضلات و تهدیدات جدی همچون کمبود آب، خشکسالی، تغییر اقلیم، آلودگی آب، خاک و هوا، بیابانزایی، فرسایش خاک و مشکلات ناشی از بهرهبرداری و مدیریت غیراصولی و نامناسب اراضی نظیر جنگلتراشی، تخریب مراتع، افزایش دام و کشاورزی غیراصولی روبهرو است. این مسأله نشاندهنده اهمیت ضرورت توجه جدیتر به ...
بیشتر
مقدمه
امروزه منابع طبیعی کشور با معضلات و تهدیدات جدی همچون کمبود آب، خشکسالی، تغییر اقلیم، آلودگی آب، خاک و هوا، بیابانزایی، فرسایش خاک و مشکلات ناشی از بهرهبرداری و مدیریت غیراصولی و نامناسب اراضی نظیر جنگلتراشی، تخریب مراتع، افزایش دام و کشاورزی غیراصولی روبهرو است. این مسأله نشاندهنده اهمیت ضرورت توجه جدیتر به مقوله تحقیق و توسعه پایدار در مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست کشور برای ارایه راهکارهای برونرفت از مشکل و بهبود سلامت و پایداری زیست بوم کشور است. این در حالی است، که در بعد تحقیقات، تاکنون مقالات زیادی در زمینه آبخیزداری با تأکید بر جنبه های فنی و مدیریتی آن در مجلات داخلی و خارجی به چاپ رسیده است. با این حال، دسته بندی و تحلیل موضوعی مقالات علمی-پژوهشی چاپ شده در نشریات داخلی کشور، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. دراین ارتباط، این پژوهش، با هدف بررسی موضوعی و طبقه بندی انواع مقالات چاپ شده در مجله مهندسی و مدیریت آبخیز و نیز بررسی و تحلیل روند موضوعی هر طبقه در دوره های زمانی سه گانه انجام شده است.
مواد و روشها
این پژوهش، با هدف بررسی و ارزیابی مقالات چاپ شده در مجله "مهندسی و مدیریت آبخیز" طی دوره زمانی 1388 تا پایان سال 1402 (دوره 15،شماره 4) انجام شد. در این ارتباط، ابتدا طبقه بندی موضوعی انواع مقالات چاپ شده انجام شد. همچنین، به منظور بررسی فراوانی انواع مقالات چاپ شده در طبقات تخصصی مربوطه و نیز فراوانی واژههای کلیدی ارایه شده در این مقالات، سه دوره زمانی مشتمل بر دوره زمانی 1388 تا 1392 (دوره 1 تا 5)، 1393 تا 1397 (دوره 6 تا 10) و 1398 تا 1402 (دوره 11 تا 15) در نظر گرفته شد. همچنین، در این پژوهش، اقدام به بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی و کارشناسان محقق گروههای پنجگانه پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری درخصوص ارسال مقاله به نشریه "مهندسی و مدیریت آبخیز" و نیز کیفیت، ویژگیها، چالشها و کارکردهای مقالات چاپ شده در این نشریه طی دوره زمانی 1388 تا پایان سال 1402 (دوره 15، شماره 4) شد. در این ارتباط، پس از دستهبندی موضوعی انواع مقالات چاپ شده به تفکیک گروههای پنجگانه پژوهشی و طراحی گویههای مرتبط، نظرسنجی در خصوص نقش عوامل منتخب در ارسال مقالات و نیز انواع مقالات چاپ شده به تفکیک هر گروه مبتنی بر پرسشنامه متشکل از 11 متغیر ترتیبی کیفی و ارزشگذاری منطبق با طیف پنجگانه لیکرت انجام شد. پس از بررسی روایی و پایایی ابزار اندازهگیری و تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، در این پژوهش از تحلیل آماری (آمار توصیفی) بهمنظور تحلیل نتایج استفاده شد.
نتایج و بحث
نتایج نشان میدهد، که طبقات موضوعی "هیدرولوژی" و "باغبانی" بهترتیب بیشینه و کمینه فراوانی تکرار را دارا هستند. نتایج نشان داد، که تعداد مقالات ارائه شده در طبقات "اقلیم"، " ژئومورفولوژی"، " مدیریتی"، " هیدروژئولوژی" و " هیدرولوژی" دارای روندی صعودی طی دوره های زمانی سه گانه 1388 تا 1392 (دوره 1 تا 5)، 1393 تا 1397 (دوره 6 تا 10) و 1398 تا 1402 (دوره 11 تا 15) است. نتایج نشان داد، که پنج واژه کلیدی "سامانه اطلاعات جغرافیایی"، "رواناب"، "فرسایش خاک"، "رسوب" و "سنجش از دور" دارای بیشترین فراوانی در مقالات چاپ شده در بازه زمانی 1388 تا پایان سال 1402 (دوره 15، شماره 4) است. نتایج نشان داد که کلیه گروههای پژوهشی، میانگین امتیاز بالاتر از متوسط را برای انتخاب نخستین این نشریه برای چاپ مقالاتشان دادهاند. همچنین، "طول زمان داوری و انتشار مقاله"، "هزینه داوری و چاپ مقاله" و نیز "سهولت کار با سامانه این نشریه (سینا وب)" با میانگین امتیاز متوسط و بیش از متوسط، نقش مهمی در ترغیب پژوهشگران برای ارسال مقالات به این نشریه ایفا میکند. این درحالی است، که نقش اعضای هیئت تحریریه، مدیر مسئول، سردبیر، مدیران داخلی و اجرایی در ارائه مقاله به این نشریه دارای مقادیر مختلف اهمیت بوده، بهطوری که، از اهمیت کم تا کمتر از زیاد را به خود اختصاص داده است. همچنین، نتایج نظرسنجی نشان داد که گروههای پنجگانه پژوهشی، میانگین امتیاز بیش از متوسط تا کمتر از خیلی زیاد را به همراستا بودن موضوعات مقالات با محورهای نشریه دادهاند. در این مورد، مقالات چاپ شده مرتبط با تخصص گروه پژوهشی مدیریت حوزه آبخیز، دارای بیشترین تطابق (زیاد تا خیلی زیاد) با محورهای نشریه است. این در حالی است که نوآوری مقالات بیشتر در حد متوسط بوده که این مسأله در ارتباط با مقالات مرتبط با تخصص گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، کمتر از متوسط (کم تا متوسط) ارزیابی شده است. همچنین، نتایج نشان میدهد، که میزان کاربست ابزارها و روش های نوین تحقیقی در مقالات این نشریه در حد متوسط تا کمتر از زیاد است. علاوهبر این، نتایج نشان میدهد که موضوع مقالات چاپ شده در این نشریه برای رفع نیازها و چالش های کشور از میانگین امتیاز بیش از کم تا کمتر از زیاد برخوردار است. این مسأله در ارتباط با مقالات مرتبط با گروه مهندسی رودخانه و حفاظت سواحل کمتر از حد متوسط و برای سایر گروهها بین متوسط تا کمتر از زیاد ارزیابی شده است. به استثنای گروه خشکسالی و تغییر اقلیم، کاربست نتایج و دستاوردهای این مقالات در شرح خدمات مطالعات تفصیلی-اجرایی آبخیزداری، از میانگین امتیاز کمتر از متوسط برخوردار است. این مسأله، اهمیت ضرورت بازنگری در شرح خدمات مطالعات تفصیلی-اجرایی آبخیزداری توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور را نشان میدهد.
نتیجه گیری
بهطور کلی، نتایج نشان داد، که تعداد 674 مقاله تاکنون در بازه زمانی 1402-1388 در این نشریه به چاپ رسیده است. در این پژوهش، مقالات بر اساس عناوین خویش در 12 طبقه موضوعی مشتمل بر "اقلیم"، "باغبانی"، "GIS و سنجش از دور"، "خاکشناسی"، "زمینشناسی"، "ژئومورفولوژی"، "عملیات حفاظت آب و خاک"، "مدیریتی"، "مرتعداری"، "مهندسی رودخانه"، "هیدروژئولوژی" و "هیدرولوژی" طبقه بندی شدند. نتایج نشان می دهد که طبقات موضوعی "هیدرولوژی" و "باغبانی" بهترتیب بیشینه و کمینه فراوانی تکرار را دارا هستند. نتایج نشان داد که تعداد مقالات ارائه شده در طبقات "اقلیم"، " ژئومورفولوژی"، " مدیریتی"، " هیدروژئولوژی" و " هیدرولوژی" دارای روندی صعودی طی دوره های سه گانه زمانی هستند. همچنین، واژههای کلیدی "سامانه اطلاعات جغرافیایی"، "رواناب"، "فرسایش خاک"، "رسوب" و "سنجش از دور" دارای بیشترین فراوانی در مقالات چاپ شده در این نشریه طی دوره انتشار 1402-1388 است. در ارتباط با تمایل و عوامل مؤثر در ارسال مقالات اعضای هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری به این نشریه، نتایج نشان داد که کلیه گروههای پژوهشی، میانگین امتیاز بالاتر از متوسط را برای انتخاب نخستین این نشریه برای چاپ مقالات دادهاند. همچنین، "طول زمان داوری و انتشار مقاله" ، "هزینه داوری و چاپ مقاله" و نیز "سهولت کار با سامانه این نشریه (سینا وب)" با میانگین امتیاز متوسط و بیش از متوسط، نقش مهمی در ترغیب پژوهشگران برای ارسال مقالات به این نشریه ایفا کرده است. نتایج نشان داد که گروههای پنجگانه پژوهشی، میانگین امتیاز بیش از متوسط تا کمتر از خیلی زیاد را به همراستا بودن موضوعات مقالات با محورهای نشریه دادهاند. این در حالی است، که نوآوری مقالات و میزان کاربست ابزارها و روش های نوین تحقیقی در مقالات این نشریه بهترتیب در حد متوسط و متوسط تا کمتر از زیاد است. همچنین، نتایج ارزیابی کیفیت چاپ مقالات در این نشریه از نظر مواردی مانند ویرایش، صفحهبندی و جانمایی اشکال، نشاندهنده وضعیت نسبتاً خوب (بیش از متوسط تا کمتر از خیلی زیاد) نشریه است. علاوهبر این، نتایج نشان داد که موضوع مقالات چاپ شده در این نشریه برای رفع نیازها و چالش های کشور از میانگین امتیاز بیش از کم تا کمتر از زیاد برخوردار است. همچنین، به استثنای گروه خشکسالی و تغییر اقلیم، کاربست نتایج و دستاوردهای این مقالات در شرح خدمات مطالعات تفصیلی-اجرایی آبخیزداری، از میانگین امتیاز کمتر از متوسط برخوردار است. ارزیابی جاری می تواند به عنوان الگویی برای بررسی و تحلیل سایر نشریات و بهبود کیفیت انواع محتوای علمی چاپ شده در آنها پیشنهاد شود.
وحید یگانگی دستگردی؛ محمد حسین شریفزادگان؛ نغمه مبرقعی دینان
چکیده
سازگاری با خشکسالی یکی از رویکردهای مهم در مدیریت کشاورزی و آبخیزداری محسوب میشود. هدف از این مطالعه، سنجش میزان پذیرش سیاستهای سازگاری با خشکسالی از سوی کشاورزان به کمک نظریه عمل منطقی است. در این پژوهش، اطلاعات به کمک پرسشنامه در سطح استان چهارمحال و بختیاری جمعآوری شد. حجم جامعه آماری کشاورزان معادل 66019 نفر بود و حجم نمونه ...
بیشتر
سازگاری با خشکسالی یکی از رویکردهای مهم در مدیریت کشاورزی و آبخیزداری محسوب میشود. هدف از این مطالعه، سنجش میزان پذیرش سیاستهای سازگاری با خشکسالی از سوی کشاورزان به کمک نظریه عمل منطقی است. در این پژوهش، اطلاعات به کمک پرسشنامه در سطح استان چهارمحال و بختیاری جمعآوری شد. حجم جامعه آماری کشاورزان معادل 66019 نفر بود و حجم نمونه بر اساس معادله کوکران برابر 382 نفر محاسبه شد. نمونهها به نسبت جمعیت بین شهرستانها تقسیم شد و در هر شهرستان چهار سکونتگاه انتخاب و پاسخگویان از بین کشاورزان این سکونتگاهها به شیوه تصادفی انتخاب شدند. نرخ پاسخ 96 درصد بود. روایی محتوایی با استفاده از نظرات نه نفر از متخصصین تایید شد. پایایی ابزار به شیوه آزمون مجدد تایید شد. ضرایب همبستگی سازههای مطالعه شامل دانش (84/0r=)، نگرش (91/0r=)، هنجار انتزاعی (87/0r=) و قصد رفتاری (86/0r=) نیز تایید شد. یافتهها نشان داد که دانش، نگرش، هنجار انتزاعی و قصد رفتاری کشاورزان در خصوص سازگاری با خشکسالی در سطح متوسط قرار دارد، هر چند سطح هنجار انتزاعی نسبت به دیگر مولفهها بالاتر بود. بین دانش و نگرش کشاورزان (72/0r=)، دانش و هنجار انتزاعی (62/0- r=)، قصد رفتاری و هنجار انتزاعی (67/0r=)، درآمد و دانش کشاورزان (59/0r=)، درآمد و هنجار انتزاعی (63/0- r=)، سطح سواد و قصد رفتاری (74/0r=) همبستگی قابل توجه مشاهده شد. همچنین، اختلافی معنادار بین نگرش کشاورزان دیمکار و آبیکار و بین کشاورزان دیمکار و ترکیبیکار نسبت به سازگاری با خشکسالی مشاهده شد. در مولفه هنجار انتزاعی نیز بین دیمکاران با دو گروه دیگر تفاوت آماری معنیداری مشاهده شد. تحلیل یافتهها نشان میدهد که با وجود گستردگی خشکسالیها، سیاستهای سازگاری با خشکسالی بهصورت جدی مورد پذیرش کشاورزان قرار نگرفته است. همچنین، سطح دانش کشاورزان در خصوص سازگاری با خشکسالی بالا نیست و نگرش چندان مثبتی نسبت به سازگاری ندارند. رفتار کشاورزان نیز بیش از آنکه تحت تاثیر سیاستهای نهادها باشند، تحت تاثیر رفتار سایر کشاورزان قرار دارد.
حسین بهرامی؛ حسن وقارفرد؛ آرش ملکیان؛ حمید غلامی؛ پژمان طهماسبی
چکیده
درک روابط پیچیده و نحوه تأثیر متغیرهای متعدد طبیعی و انسانی در یک حوزه آبخیز به سادگی امکانپذیر نیست. در چنین شرایطی تلفیق تحلیلهای آماری چند متغیره و تحلیلهای مکانی سبب استخراج اطلاعاتی مفید و قابل درک از یک مجموعه داده پیچیده میشوند. در این پژوهش، اطلاعات شش گروه از دادههای توپوگرافی، اقلیمی، خاک، آب، اقتصادی-اجتماعی ...
بیشتر
درک روابط پیچیده و نحوه تأثیر متغیرهای متعدد طبیعی و انسانی در یک حوزه آبخیز به سادگی امکانپذیر نیست. در چنین شرایطی تلفیق تحلیلهای آماری چند متغیره و تحلیلهای مکانی سبب استخراج اطلاعاتی مفید و قابل درک از یک مجموعه داده پیچیده میشوند. در این پژوهش، اطلاعات شش گروه از دادههای توپوگرافی، اقلیمی، خاک، آب، اقتصادی-اجتماعی و دادههای ماهوارهای حوزه آبخیز کارون با تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیلهای آماری چند متغیره مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از تحلیل عاملی، شش عامل اصلی که در مجموع 83.270 درصد واریانس دادهها را پوشش میدهند، شناسایی شد. سپس با ورود این شش عامل در تحلیل خوشهای، ابتدا تعداد بهینه خوشههای نهفته در دادهها شناسایی و از روش خوشهبندی k- میانگین، حوزه آبخیز کارون به 16 ناحیه همگن تقسیمبندی شد و از تحلیل تشخیصی نیز برای اعتبارسنجی خوشهبندی استفاده شد. دو خوشه 7 و 12 با فاصله اقلیدسی 8.471 بین مراکز دو خوشه بهعنوان متفاوتترین خوشهها و دو خوشه 14 و 6 با فاصله اقلیدوسی 1.561 بهعنوان شبیهترین خوشهها، طبقهبندی شدند. آزمون مقایسه میانگین 16 منطقه همگن، نشان داد که در مواردی دو منطقه از نظر اقلیمی و توپوگرافی شرایط یکسانی دارند، اما متغیرهای اقتصادی-اجتماعی سبب تمایز آنها میشود. جداسازی مناطق همگن سبب فراهم شدن امکان مقایسه و شناسایی مناطق مشابه بهعنوان واحدهای کاری و اولویتبندی آنها برای انجام طرحهای مطالعاتی و اجرایی مقابله با پدیدههای مخربی از جمله بیابانزایی، فرسایش خاک، خشکسالی و سیل میشود.
اسماعیل شریفی؛ حسینعلی حبیبی؛ محمد نمکی؛ صمد شادفر
دوره 2، شماره 1 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 1-10
چکیده
رهبری یکی از چهارگام اساسی فرآیند مدیریت به شمار می رود که مستلزم راهنمایی، اعمال نفوذ و ایجاد انگیزه در اعضای گروه، سازمان یا هر نهاد اجتماعی می باشد. بررسی ویژگی های رهبری در مدیریت آبخیز، که یک نهاد اجتماعی غیر دولتی است، اهمیت بالاتری دارد. در این تحقیق نظریه های گوناگون رهبری هم راه با تعریف جامعی از وظایف رهبری مطالعه و سبک یا ...
بیشتر
رهبری یکی از چهارگام اساسی فرآیند مدیریت به شمار می رود که مستلزم راهنمایی، اعمال نفوذ و ایجاد انگیزه در اعضای گروه، سازمان یا هر نهاد اجتماعی می باشد. بررسی ویژگی های رهبری در مدیریت آبخیز، که یک نهاد اجتماعی غیر دولتی است، اهمیت بالاتری دارد. در این تحقیق نظریه های گوناگون رهبری هم راه با تعریف جامعی از وظایف رهبری مطالعه و سبک یا شیوه های مختلف رهبری با طراحی دقیق و علمی از شبکه رهبری، تجزیه و تحلیل شد؛ همچنین سیزده ویژگی مورد نیاز اعمال مدیریت برای رهبری حوزه آبخیز، استخراج و تعیین شد. ضمناً مشخص گردید که دانشمندان، مهارت مذاکره و میانجی گری را از مهم ترین عامل مورد نیاز مدیریت سازمان های غیر دولتی و اجتماعی می دانند؛ چرا که نتایج تحقیقات گوناگون نشان داده که تحلیل های اقتصادی، از امور انتزاعی مدیریت چنین نظام های اجتماعی غیر دولتی محسوب می شود. اهمیت برقراری ارتباط با اقلیت ها و دیگر گروه های فرهنگی، توانایی در حل مناقشه و ارزیابی اوضاع سیاسی و شناخت نیازهای اجتماعی، از مهم ترین عوامل مدیریت چنین نهادهایی معرفی شده اند. همچنین با انطباق نظریه ها و سبک های مختلف رهبری در شرایط مختلف حوزه های آبخیز و آبخیزنشینان، بهترین گزینه های رهبری در حالات مختلف معرفی گردید. سرانجام با توجه به عقب ماندگی بهره گیری مدیریت علمی در ادارة حوزه های آبخیز پیشنهاد شد مدیرانی با مهارت های علمی در سطوح تحصیلات تکمیلی برای مدیریت حوزه های آبخیز تربیت شوند.
حسین سعادتی؛ شعبانعلی غلامی؛ فرود شریفی
دوره 1، شماره 2 ، مرداد 1388، ، صفحه 87-98
چکیده
از مشکلات مهم در طرحهای تحقیقاتی و اجرایی کمبود یانبود آمار هیدرومتری است. در تحقیق حاضر،برای حل معضل نبود آمار،میزان کارآیی مدل SWAT در شبیهسازی دبی روزانه،بهمنظور تولید آمار هیدرومتری برای حوضههای بدون ایستگاه بررسی شده است. این مدل دارای توان شبیهسازی شش پدیده هیدرولوژیکی و بیولوژیکی شامل دبی روزانه، رسوب روزانه، بیلان ...
بیشتر
از مشکلات مهم در طرحهای تحقیقاتی و اجرایی کمبود یانبود آمار هیدرومتری است. در تحقیق حاضر،برای حل معضل نبود آمار،میزان کارآیی مدل SWAT در شبیهسازی دبی روزانه،بهمنظور تولید آمار هیدرومتری برای حوضههای بدون ایستگاه بررسی شده است. این مدل دارای توان شبیهسازی شش پدیده هیدرولوژیکی و بیولوژیکی شامل دبی روزانه، رسوب روزانه، بیلان آبی ماهانه و سالانه، کیفیت آب، تولید محصولات زراعی، برآورد تولید پوشش گیاهی مرتعی با اعمال مدیریت سامانههای چرایی دام، است.شبیهسازی در دوحالت بدون ایستگاه اندازه گیری و با ایستگاه اندازه گیری در حوزه آبخیز معرف کسیلیان و نیز در دودوره زمانی صورت گرفته است. این دورهها شامل واسنجی و اعتبارسنجی مدل است. دوره واسنجی، چهار سال (1981-1978) و دوره اعتبارسنجی، شش سال (1986-1981) بوده است. بعد از عملیات واسنجی، مدل SWAT ، روان آب را باضریب تبیین نسـبت به روان آب اندازهگیری شده شبیهسازی کرد. اعتبارسنجی مدل نیز باضریب تبیین 0.69 و BPIAS= -2.5 و NS=0.72 نسـبت به روان آب اندازهگیری شده شبیهسازی کرد. اعتبارسنجی مدل نیز باضریب تبیین 0.57 و NS=0.54 و BPIAS=4.3 انجام گرفت. برای آزمون تست حساسیت، پارامترها درسه گروه خیلی حساس، حساسیت متوسط و حساسیتکم طبقهبندی شدند. پارامترهای ABF (عامل آلفای آب زیرزمینی)، REVAPC (ضریب تبخیر از سفره آب زیرزمینی) و CN (شماره منحنی) در طبقه خیلی حساس، پارامترهای CCT (ضریب تراکم ذوب برف)،TC (دمای آستانه بارش برف) و CRCO (شکافهای خاک و زمین که جریان را نفوذ میدهد) در طبقه حساسیت متوسط و پارامترهای Z (عمق لایههای خاک) و T-laps (شدت تغییر دما نسبت به ارتفاع) در طبقه حساسیت کم قرار گرفتند. این پارامترها نشان میدهند که مدل SWAT شبیهسازی معنیداری انجام داده است. ولی برای روانآبهای کمینه نتایج ضعیفی نشان داده شد. در اصلاحاتی که در سالهای 2000 و 2005 بر روی مدل SWAT انجام شده، کاربری آن به وسیله GIS آسانتر شده است.