ابوالقاسم دادرسی سبزوار؛ علی گزنچیان؛ محمد نمکی
چکیده
ارزیابی اقتصادی و اجتماعی طرح‌های آبخیزداری، معیار مهمی برای ارزش‌گذاری آن‌ها محسوب می‌شود. تحقیق پیش‌رو با هدف بررسی، شناخت و تحلیل اثرات اجتماعی-اقتصادی عملیات آبخیزداری اجرا شده، از دید روستائیان انجام شد. روش تحقیق برای بررسی ابعاد تئوریک موضوع به روش اسنادی و برای تکمیل پرسشنامه‌های مورد نیاز، به روش پیمایشی بود. جامعه ...
بیشتر
ارزیابی اقتصادی و اجتماعی طرح‌های آبخیزداری، معیار مهمی برای ارزش‌گذاری آن‌ها محسوب می‌شود. تحقیق پیش‌رو با هدف بررسی، شناخت و تحلیل اثرات اجتماعی-اقتصادی عملیات آبخیزداری اجرا شده، از دید روستائیان انجام شد. روش تحقیق برای بررسی ابعاد تئوریک موضوع به روش اسنادی و برای تکمیل پرسشنامه‌های مورد نیاز، به روش پیمایشی بود. جامعه آماری منتخب، 152 خانوار روستای گوش، واقع در 60 کیلومتری شمال شهر مشهد از استان خراسان رضوی بودند که 38 نفر از آنان، به‌طور تصادفی و به روش محاسبه با فرمول کوکران، انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه بود که پس از تهیه، آزمون اعتبار و تائید پایایی (0.745=α)، به‌صورت حضوری در محل تکمیل شد. به روش تحلیل عاملی و با کمک آمار توصیفی، مبتنی بر نظرخواهی از مردم و نتایج حاصل از استخراج اطلاعات پرسشنامه‌ها، میزان اثرگذاری اجتماعی-اقتصادی طرح‌های آبخیزداری اجرا شده، مشخص شد. در تحقیق، از مقیاس لیکرت، برای آنالیز و سنجش اثرات استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل عاملی نشان داد که متغیر‌های تاثیرگذار اقتصادی و اجتماعی، در چهار عامل اصلی شامل: افزایش سطح اراضی باغی و کشاورزی، افزایش آبدهی قنوات، افزایش اراضی مرتعی و جلوگیری از سیل و خسارات ناشی از آن به اراضی، بروز نمود. این چهار عامل در مجموع، بیش از 60 درصد از کل واریانس را تبیین نمودند. نتایج نهایی تحقیق نشان داد که اجرای عملیات آبخیزداری توانسته است با کنترل سیل و تغذیه آبرفت، آبدهی قنوات را بهبود و سطح اراضی کشاورزی و باغی را افزایش دهد. همچنین، اجرای عملیات حفاظتی در مراتع، موجب بهتر شدن تراکم پوشش گیاهی و افزایش سطح مراتع شده است.
صمد شادفر؛ مجتبی یمانی؛ محمد نمکی
چکیده
یکی از انواع فرآیندهای حرکت‌های دامنه‌ای که خسارت‌های مالی وجانی فراوانی را بر زندگی انسان‌ها وارد می‌نماید، پدیده زمین‌لغزش است.وجود عواملی از قبیل مستعد بودن ناهمواری‌ها از نظر منشاءساختمانی ودینامیک، قطع درختان جنگل وبهره‌برداری‌های مفرط از آن‌ها،رعایت نکردن اصول فنی در احداث ونگه‌داری جاده‌های جنگلی وروستایی،عدم ...
بیشتر
یکی از انواع فرآیندهای حرکت‌های دامنه‌ای که خسارت‌های مالی وجانی فراوانی را بر زندگی انسان‌ها وارد می‌نماید، پدیده زمین‌لغزش است.وجود عواملی از قبیل مستعد بودن ناهمواری‌ها از نظر منشاءساختمانی ودینامیک، قطع درختان جنگل وبهره‌برداری‌های مفرط از آن‌ها،رعایت نکردن اصول فنی در احداث ونگه‌داری جاده‌های جنگلی وروستایی،عدم اعمال مدیریت صحیح و بهره‌برداری اصولی از منابع موجود، سبب شده است که هر ساله خسارت‌های زیادی بر سکونت‌گاه‌های روستایی،فعالیت‌های ساختمانی وزراعی، به‌ویژه باغ‌های مرکبات وچای وارد شوند.این مسائل، لزوم پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش را به‌‌عنوان اولین مرحله در مدیریت صحیح محیطی این پدیده روشن می‌سازد.به‌این منظور ابتدا لایه‌های اطلاعاتی برخی از عوامل مهم تأثیرگذار در وقوع زمین‌لغزش از قبیل سنگ‌شناسی،شیب،ارتفاع،نوع استفاده فعلی از زمین، فاصله از گسل و فاصله از آبراههتهیه ورقومی شدند.سپس با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی و عملیات میدانی، کلیه لغزش‌های موجود در حوزه،شناساییوبه‌صورت نقشه ارائه شدند.از تلفیق نقشه‌های عامل با نقشه زمین‌لغزش‌ها،درصد لغزش در واحدهای مختلف هر نقشه به‌دست آمد وبامحاسبه LNRF ترکم سطح، ارزش اطلاعاتی وزن هر یک از عوامل تعیین شد.در نهایت نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با ادغام لایه‌های مختلف وزنی در مدل‌های مختلف، حاصل شد. درستی‌یابی مدل‌ها با انتخاب یک زیرحوزه به‌‌عنوان شاهد و اعمال وزن به‌دست آمده برای هر کدام از مدل‌ها در شاهد، برای بقیة حوزه بدون استفاده از نقشة پراکنش زمین‌لغزش‌ها صورت گرفت. نتایج حاصلاز این بررسی نشان می‌دهد که بیش‌ترین سطح لغزش در واحدهای سنگ شناختی Pdr و Js به‌علت وجود لایه‌های مارن،رسو سیلتودر طبقه شیب 50-30ودر ارتفاع 2500-2000 متربه‌وقوع پیوسته است.از طرف دیگر طبقه کاربری مرتع، طبقه‌بندی فاصله از آبراهة 300-0 متروفاصله از گسل 1000-0 بیش‌ترین ناپایداری‌ها را به‌خود اختصاص می‌دهند.این تحقیق نشان می‌دهد که در مدل تراکم سطح، حدود 79درصد ودر مدل LNRF، حدود 63درصد ودر مدل ارزش اطلاعاتی، حدود 66درصد از حوزه مورد مطالعه در محدوده استعداد خطر لغزش بالا قرار می‌گیرند.
اسماعیل شریفی؛ حسین‌علی حبیبی؛ محمد نمکی؛ صمد شادفر
دوره 2، شماره 1 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 1-10
چکیده
رهبری یکی از چهارگام اساسی فرآیند مدیریت به شمار می رود که مستلزم راهنمایی، اعمال نفوذ و ایجاد انگیزه در اعضای گروه، سازمان یا هر نهاد اجتماعی می باشد. بررسی ویژگی های رهبری در مدیریت آبخیز، که یک نهاد اجتماعی غیر دولتی است، اهمیت بالاتری دارد. در این تحقیق نظریه های گوناگون رهبری هم راه با تعریف جامعی از وظایف رهبری مطالعه و سبک یا ...
بیشتر
رهبری یکی از چهارگام اساسی فرآیند مدیریت به شمار می رود که مستلزم راهنمایی، اعمال نفوذ و ایجاد انگیزه در اعضای گروه، سازمان یا هر نهاد اجتماعی می باشد. بررسی ویژگی های رهبری در مدیریت آبخیز، که یک نهاد اجتماعی غیر دولتی است، اهمیت بالاتری دارد. در این تحقیق نظریه های گوناگون رهبری هم راه با تعریف جامعی از وظایف رهبری مطالعه و سبک یا شیوه های مختلف رهبری با طراحی دقیق و علمی از شبکه رهبری، تجزیه و تحلیل شد؛ همچنین سیزده ویژگی مورد نیاز اعمال مدیریت برای رهبری حوزه آبخیز، استخراج و تعیین شد. ضمناً مشخص گردید که دانشمندان، مهارت مذاکره و میانجی گری را از مهم ترین عامل مورد نیاز مدیریت سازمان های غیر دولتی و اجتماعی می دانند؛ چرا که نتایج تحقیقات گوناگون نشان داده که تحلیل های اقتصادی، از امور انتزاعی مدیریت چنین نظام های اجتماعی غیر دولتی محسوب می شود. اهمیت برقراری ارتباط با اقلیت ها و دیگر گروه های فرهنگی، توانایی در حل مناقشه و ارزیابی اوضاع سیاسی و شناخت نیازهای اجتماعی، از مهم ترین عوامل مدیریت چنین نهادهایی معرفی شده اند. همچنین با انطباق نظریه ها و سبک های مختلف رهبری در شرایط مختلف حوزه های آبخیز و آبخیزنشینان، بهترین گزینه های رهبری در حالات مختلف معرفی گردید. سرانجام با توجه به عقب ماندگی بهره گیری مدیریت علمی در ادارة حوزه های آبخیز پیشنهاد شد مدیرانی با مهارت های علمی در سطوح تحصیلات تکمیلی برای مدیریت حوزه های آبخیز تربیت شوند.
