نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
از روش‌های متداول ساماندهی و کنترل فرسایش کناری رودخانه استفاده از آبشکن است. آبشکن با هدایت جریان به سمت محور رودخانه، از ایجاد جریان قوی در طول ساحل جلوگیری کرده، مانع فرسایش ساحل رودخانه می‌شود. از سوی دیگر الگوی جدید جریان باعث فرسایش (آبشستگی) دردماغه آبشکن می‌شود. آب‌شکن‌ها معمولاً به صورت چندتایی ساخته می‌شوند و پایداری آنها بستگی زیادی به پایداری اولین آبشکن دارد. در این مقاله پیشنهاد شده است که برای حفظ پایداری اولین آبشکن در یک مجموعه آبشکن (چهار عدد) از یک آبشکن کوتاه‌تر (محافظ)، که به‌صورت عمود بر جریان در بالادست اولین آبشکن قرار می‌گیرد استفاده شود. بر اساس انجام آزمایش‌ها در فلوم آزمایشگاهی از لحاظ هیدرولیکی پارامترهای بی‌بعد (نسبت طول آبشکن محافظ به طول اولین آبشکن)، (نسبت فاصله آبشکن محافظ به طول اولین آبشکن) و شرایط هیدرولیکی جریان با معرفی (نسبت عمق جریان بالادست به طول اولین آبشکن) در مصالح با قطر متوسط d50=0.19 میلی‌متر، مورد مطالعه قرار گرفت. تحلیل آماری نتایج آزمایشگاهی، مدلی را برای پیش‌بینی آبشستگی نسبی در دماغه آبشکن اصلی ارائه می‌دهد. با استفاده از این مدل افزایش نسبی آبشستگی در دماغه اولین آبشکن با افزایش نسبی عمق آب بالادست به طول آبشکن محافظ و فاصله آن از اولین آبشکن نسبت مستقیم، ولی با افزایش نسبی طول آبشکن محافظ به اولین آبشکن نسبت معکوس دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effect of minor spur dike on erosion reduction at first spur dike in fine material
نویسنده [English]
- Mojtaba Saneie
Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]
One of the common methods of river training and bank protection is using spur dikes to modify flow path. Because of the concentration of flow in the middle part of the river it causes the river side not to be washed out. This new river path makes the river bed next to the end of the spur dikes to be washed out. Usually the spur dikes are built in groups to extend the protected zone. The stability of these spur dikes against the river flow depends on stability of the first spur dike. The purpose of this laboratory research is to investigate different ways for reduction of erosion around the first spur dike. It is suggested to use a shorter spur dike at the upstream part perpendicular to the flow direction. In this research, it is intended to find the optimum distance between the shorter spur dike and the first spur dike in order to have minimum erosion around the first spur dike. From the hydraulics point of view, L’/L (the length of shorter spur dike to the length of first spur dike), X/L (the distance between first spur dike and shorter spur dike to the length of first spur dike) and H/L’ (the depth of water at upstream to the length of shorter spur dike) have been studied and results has been presented in the form of equations.
کلیدواژه‌ها [English]
- Bank erosion
- Fine Materials
- Flume
- river engineering
- Stability
)