الهه فرودی صفات؛ سودابه گلستانی کرمانی؛ مرضیه ثمره هاشمی؛ محمد ذونعمت کرمانی
چکیده
مواد و روش‌هادر پژوهش مروری حاضر، به جمع‌آوری و مطالعه مقالات و گزارش‌های مرتبط با پدیده‌های سیل و خشکسالی در استان کرمان پرداخته شده است که در این خصوص از 49 مقاله فارسی کاربردی موجود (1402-1383 هجری خورشیدی) و 9 مقاله انگلیسی (2023-2012 میلادی) بهره برده شد. در یک تقسیم‌بندی کلی، استان کرمان براساس میانگین طول و عرض جغرافیایی به چهار منطقه ...
بیشتر
مواد و روش‌هادر پژوهش مروری حاضر، به جمع‌آوری و مطالعه مقالات و گزارش‌های مرتبط با پدیده‌های سیل و خشکسالی در استان کرمان پرداخته شده است که در این خصوص از 49 مقاله فارسی کاربردی موجود (1402-1383 هجری خورشیدی) و 9 مقاله انگلیسی (2023-2012 میلادی) بهره برده شد. در یک تقسیم‌بندی کلی، استان کرمان براساس میانگین طول و عرض جغرافیایی به چهار منطقه تقسیم شد که به ترتیب منطقه شمال غرب و جنوب شرق با اختصاص 35% و 34% از استنادات، بیشترین میزان مطالعات را به خود اختصاص دادند و 73% از منابع این پژوهش مربوط به مطالعات خشکسالی در استان می‌باشد، که نشان دهنده قدمت حضور این پدیده در سطح استان است. در این پژوهش، 27% از مطالعات مورد بررسی از پرسش‌نامه استفاده نمودند و پرکاربردترین نرم‌افزارهای آماری و تحلیلی مورد استفاده به ترتیب نرم‌افزار آماری SPSS با سهم 26% و نرم‌افزار مبتنی بر GIS با سهم 24% بوده‌اند. نتایج و بحثپدیده‌های سیلاب و خشکسالی در استان کرمان در سال‌های اخیر نسبت به گذشته به لحاظ شدت و تعدد رو به فزونی هستند و نمی‌توان تاثیر آنها بر جامعه را انکار کرد. کاهش ریزش‌های جوی و شروع پدیده خشکسالی در استان کرمان از سال 1377 آغاز شده و همواره با یک روند نوسانی (خشکسالی متوسط تا شدید) در همه نقاط استان دیده می‌شود.نتیجه‌گیریجمع‌بندی نتایج بدست آمده نشان می‌دهد بیشترین تهدید استان کرمان در خصوص پدیده خشکسالی است که تمام استان از آثار آن رنج می‌برد. طبق نتایج حاصله، شیب خط روند شاخص خشکسالی بارش- تبخیر تعرق استاندارد شده طی دوره آماری 75-1369 برابر 046/0+ بوده که حاکی از کاهش خشکسالی در استان و در دوره‌های آماری 89-1376و 1390-97 به ترتیب برابر با 031/0- و 01/0- بوده که بیانگر افزایش شدت خشکسالی در سال‌های اخیر است. همچنین وقوع پدیده سیلاب نیز رو به فزونی است و این پدیده بیشترین خسارات را در کمربند شمال غرب – جنوب شرق استان و در مناطق مرتفع به جا گذاشته است. این دو پدیده آثار بسیار مخربی در زمینه‌های مختلف از خود برجای می‌گذارند که بیشترین آسیب‌ها بر مسائل اجتماعی است و پس از آن، مسائل اقتصادی و زیست محیطی ظاهر می‌شوند.
کیوان خرمی؛ قربان وهاب‌زاده؛ کریم سلیمانی؛ رضا طلایی
چکیده
یکی از راه‌های برطرف کردن کمبودهای فصلی آب، استفاده از آب‌های زیرزمینی است. از شیوه‌های ذخیره‌سازی و استفاده از آب‌های زیرزمینی، می‌توان به سد زیرزمینی اشاره داشت که از جمله تکنیک‌هایی است که به کمک آن می‌توان مدیریت منابع آبی موجود را بهبود بخشیده و بهره‌وری از این منابع را افزایش داد. سد زیرزمینی یک ...
بیشتر
یکی از راه‌های برطرف کردن کمبودهای فصلی آب، استفاده از آب‌های زیرزمینی است. از شیوه‌های ذخیره‌سازی و استفاده از آب‌های زیرزمینی، می‌توان به سد زیرزمینی اشاره داشت که از جمله تکنیک‌هایی است که به کمک آن می‌توان مدیریت منابع آبی موجود را بهبود بخشیده و بهره‌وری از این منابع را افزایش داد. سد زیرزمینی یک روش ساده و کاربردی برای جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب در مناطق خشک و نیمهخشک می‌باشد. در این پژوهش به بررسی و انتخاب مناطق مناسب احداث سد زیرزمینی در حوزه آبخیز قره‌سو پرداخته شد. عوامل زیادی در تعیین مناطق مناسب سد زیرزمینی تاثیرگذار هستند که در اینجا شرایط فیزیوگرافی، زمینشناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی و کاربری اراضی حوضه مورد نظر با استفاده از اطلاعات، نقشهها، داده‌های مورد نیاز، گزارشات و سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس نقشههای حاصل از مراحل مختلف تلفیق شده و در نتیجه نقشه مناطق و آبراهههای مناسب احداث سد زیرزمینی در حوزه آبخیز قره‌سو ایجاد شدند. نتایج نشان داد که حدود 30 درصد از سطح حوزه آبخیز مورد بررسی مناسب احداث سد زیرزمینی می‌باشد.
مرتضی دهقانی؛ علی کرمی‌خانیکی؛ سید حمیدرضا صادقی
چکیده
یکی از اهداف مهم مطالعات هیدرولوژی، پیش‌بینی کمی فرآیند بارش-رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی و در نهایت تعیین میزان دبی خروجی حوزه است. هدف تحقیق حاضر بررسی دقت، صحت و اعتبار روش‌های زمان-سطح و هیدروگراف واحد لحظهای کلارک در برآورد هیدروگراف سیلاب از نظر شکل، دبی اوج، زمان تا اوج، زمان پایه و حجم هیدروگراف در هر رگبار با شدت و مدت ...
بیشتر
یکی از اهداف مهم مطالعات هیدرولوژی، پیش‌بینی کمی فرآیند بارش-رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی و در نهایت تعیین میزان دبی خروجی حوزه است. هدف تحقیق حاضر بررسی دقت، صحت و اعتبار روش‌های زمان-سطح و هیدروگراف واحد لحظهای کلارک در برآورد هیدروگراف سیلاب از نظر شکل، دبی اوج، زمان تا اوج، زمان پایه و حجم هیدروگراف در هر رگبار با شدت و مدت معین است. برای این منظور ابتدا با استفاده از نرم‌افزار R2V نقشه توپوگرافی حوزه آبخیز بازفت رقومی گردید. سپس با نرم‌افزار ILWIS نقشه DEM، خطوط هم‌زمان تمرکز و مرکز ثقل حوزه به‌‌دست آمد. با داده‌های باران‌نگار و انتخاب رگبار مناسب، هیدروگراف سیل مربوط به شش رگبار انتخابی با روش‌های زمان-سطح و هیدروگراف واحد لحظهای کلارک برآورد و نتایج با هیدروگراف ثبت شده در انتهای حوزه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اگر چه نتایج هر دو روش برای محاسبه هیدروگراف خروجی با خطا همراه است، ولی در مجموع می‌توان گفت که روش کلارک نتایج بهتری نسبت به روش زمان-سطح ارائه می‌کند. به‌طوری‌که میزان خطای نسبی در اوج سیلاب برای روش کلارک و روش زمان-سطح به‌ترتیب 23.3 و 32.8 درصد است.
