نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مربی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
2 کارشناس ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
چکیده
ویژگی‌های ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژیک و ژئومورفولوژیک رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ بهدلیل ﭘﻮﻳﺎیی مداوم آن‌ها ﻫﻤﻮاره دﭼﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ است. در اﻳـﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ژﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژی ﻗﺴﻤﺘﻲ از رودﺧﺎنه کارون در رابطه با تغییرات (احتمالا) منتهی به پیچش با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و با روششناسی «توصیفی-تحلیلی» مورد مطالعه قرار داده شده است. برای این منظور، ابتدا ارزش‌های سلولی نوارهای مختلف تصاویر TM (مربوط به سال 1991) و ETM (مربوط به سال‌های 2002 و 2010) با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای تشخیص نوارهای نمایش‌دهنده بیشترین تغییرات در مقایسه با سایر نوارها، وزندهی شده است. سپس، از میان نوارهای وزن‌دار شده، مولفه‌های اصلی نوارهای متناظر TM1991 و ETM2010 (به‌عنوان سال‌های ابتدا و انتهای بازه مورد مطالعه) استخراج شده، در نهایت، با تعریف عضویت فازی از تغییرات، مناطق با بیشترین مقدار و شدت تغییرات مشخص و در پنج طبقه ارائه شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، نوارهای 7 و 5 نمایشگر بیشترین تغییرات وزنی (حریم رودخانه) از میان سایر نوارها به‌ترتیب برای تصاویر سال‌های 1991، 2002 و 2010 هستند. از سوی دیگر، تابع عضویت فازی تغییرات نشان داد که بیشینه تغییرات با شدت صفر تا 20 درصد، با مقادیر 149 کیلومتر مربع شامل 48.3 درصد و همچنین، کمینه تغییرات با شدت 80 تا 100 درصد با مقادیر 8.2 کیلومتر مربع شامل 2.6 درصد از کل منطقه مورد مطالعه است. بنابراین، از حریم مورد مطالعه کارون محدوده‌ای شامل هشت کیلومتر مربع (حدود سه درصد از کل منطقه مورد ارزیابی) شدت تغییرات بالای هشتاد درصد را تجربه کرده‌اند و حدود 20 درصد از منطقه با ضریب شدت پنجاه درصد به بالا، مستعد مئاندر شدگی و یا در شرف آن هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Identification of areas with potential for river meandering using telemetry
نویسندگان [English]
- Ali Shojaeian 1
- Sara Amouzegar 2
- Sajjad Jokar 2
1 Faculty Member, Department of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz,, Iran
2 MSc, Faculty Member, Department of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz,, Iran
چکیده [English]
The morphological and geomorphological characteristics of rivers are constantly changing due to their continuous nature. In this research, the geomorphology of a part of Karun River in relation to the changes leading to meandering has been studied using satellite data and with a "descriptive-analytical" methodology. For this purpose, first the cell values of different bands of TM images (related to 1991) and ETM (related to 2002 and 2010) were weighted using fuzzy hierarchical analysis method to detect the bands showing the most changes compared to other bands. Then, from the weighted bands, the main components of the corresponding bands TM 1991 and ETM 2010 (as the beginning and end years of the studied period) were extracted and finally, by defining the fuzzy membership of the changes, the regions with the highest amount and intensity of changes in five The floor is provided. The results show that bands 7 and 5 show the most weight changes (river area) among the other bands for the images of 1991, 2002 and 2010, respectively. On the other hand, the fuzzy membership function of the changes showed that the maximum changes with intensity of zero to 20%, with values of 149 square kilometers including 48.3% and also the minimum changes with intensity of 80 to 100% with values of 8.2 square kilometers including 2.6% of the total study area. Therefore, from the study area of Karun, an area of eight square kilometers (about 3% of the total area evaluated) has experienced the intensity of changes above eighty percent and about 20% of the area with an intensity factor of fifty percent or more, prone to meandering or about to.
کلیدواژه‌ها [English]
- Band
- Discharge
- Dynamic
- Morphological
- Satellite image
- Ahmadian Yazdi, M. 2001. The role of vegetation in controlling erosion of the Harirrood Tajan River. MSc Thesis, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, 148 pages (in Persian).
- Amanpour, S. and H. Alizadeh. 2013. Evaluation of sustainable development indicators in Kermanshah Province using regression analysis and fuzzy hierarchical analysis (FAHP). Quarterly Journal of Geography and Urban and Regional Planning, 9: 96-83 (in Persian).
- Briaud, J.L. 2010. Predicting meander migration: evaluation of some existing techniques. Texas Transportation Institute Report No. 2105-1 for Texas Department of Transportation, the Texas A&M University System, College Station, TX, pp 320-322.
- Chu, Z. 2006. Changing pattern of accretion/erosion of the modern Yellow River (Huanghe) Subaerial delta, China: based on remote sensing images. Marine Geology, 227 (1–2): 13-30.
- Gabor, T. 2003. Controls on channel sinuosity changes, a case study of the Tisza River, the great Hungarian Plain. Quaternary Science Reviews 22: 2199–2207.
- Haghi Abi, A.H. 2004. Theories of origin and study of meander. Farhang-e-Zaban Publications, Tehran, 223 pages (in Persian).
- Julien, P.Y. 2002. River mechanic. Cambridge University Press, 93 pages.
- Momeni, M. 2011. Modern topics in operations research. Momeni Publication, 250 pages (in Persian).
- Moridi, S. 2004. Morphological changes of Karun River using remote sensing. University Research Initiative, Tarbiyat Modares University, Tehran, 8 pages (in Persian).
- Poorasef, F. 2006. A review of various methods and their application in the classification of Karun and Dezful rivers. 7th International Seminar on River Engineering, Ahvaz, 7-9 (in Persian).
- Rangzan, K. 2002. The effects of river migration on civil structures in Khuzestan using satellite data. 6th International Conference on River Engineering, Ahvaz (in Persian).
- Shojaeian, A. 2008. Application of remote sensing and GIS in Karun bed evaluation. 6th International Conference on Marine Sciences, Tehran (in Persian).
- Shojaeian, A. 2012. Applications of remote sensing in fuzzy studies of miander displacement. 8th International Seminar on River Engineering, Ahvaz, 2-9 (in Persian).
- Shojaeian, A. and A. Alizadeh. 2014. Location of multi-purpose spaces for crisis management after earthquake case studies in Shushtar. Quarterly Journal of Geography and Urban and Regional Planning, 11: 127-140 (in Persian).
- Zabayeri, F. 2005. Introduction to the interpretation of aerial photographs. University of Tehran Publication, 249 pages (in Persian).
)