مهندسی و مدیریت آبخیز

با همکاری انجمن آبخیزداری ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

راهنمای نویسندگان

راهنمایی دریافت کد ORCID

داوران

راهنمای عضویت در Publons

امکان‌سنجی پایش حوزه آبخیز با کمک شهروندان آبخیزنشین، مطالعه موردی: آبخیز چهل‌چای استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیار گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور، واحد تهران

چکیده

هدف از این پژوهش، امکان‌سنجی پایش متغیرهای بارش، دما و تراز آب رودخانه در حوزه آبخیز چهل­‌چای با مشارکت شهروندان است. حوزه آبخیز چهل­‌چای جزء حوضه­‌های کوهستانی استان گلستان می­‌باشد. این حوزه آبخیز به‌عنوان یکی از پرچالش‌­ترین حوزه‌های آبخیز استان در کانون توجه مسئولان و مدیران استان قرار دارد. بدین منظور، با طراحی و ساخت ادوات ساده و ارزان­ قیمت، متغیرهای مذکور به­‌وسیله افراد داوطلب (شش نفر شامل دو دانش‌آموز، سه شهروند زن و یک شهروند مرد) به‌مدت پنج ماه اندازه‌گیری شد. داده‌­های ثبت شده، از طریق فرم‌های کاغذی و تلفن همراه (پیامک، شبکه اجتماعی واتساپ و تلگرام) به‌­وسیله شهروندان به اشتراک گذاشته شد. برای ارزیابی و صحت‌سنجی داده‌ها، از آزمون‌های همبستگی، t جفتی و ضریب کاپا بین داده­‌های برداشت شده به‌­وسیله شهروندان و ایستگاه­‌های هواشناسی موجود در منطقه استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین داده‌­های ثبت شده به‌وسیله شهروندان در مقایسه با ایستگاه­‌ها تفاوت معنی‌داری ندارد. شهروند زن با مدرک تحصیلی لیسانس، بیشترین تعداد ثبت داده را داشته، داده‌های ثبت شده به‌­وسیله ایشان همبستگی بالایی با ایستگاه‌­های رسمی پایش متغیرهای دما و بارش داشته است و شهروند مرد متصدی اداره منابع طبیعی کمترین تعداد ثبت داده را داشته، پائین‌ترین همبستگی بین داده­های ثبت شده به­‌وسیله ایشان و داده­‌های ایستگاه‌­های رسمی وجود داشته است. در مجموع، عملکرد خوب شهروندان (به‌ویژه زنان) در پایش آبخیز امیدوارکننده بوده، می­توان به کمک آنان داده‌های قابل اعتماد، به‌موقع و طولانی‌مدت جمع‌­آوری کرد و کمبود داده به‌‌ویژه در مناطق کوهستانی دورافتاده را جبران کرد و فرایند تصمیم­‌گیری و مدیریت آبخیزها را تسهیل کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility study of watershed monitoring with participation of watershed citizens, case study: the Chehl-Chai Watershed, Golestan Province, Iran

نویسندگان [English]

  • Maryam Sanjari Banestani 1
  • Vahedberdi Sheikh 2
  • Arash Zare Garizi 3
  • Amaneh Avarand 4

1 MSc Student, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

2 Associate Professor, Watershed Management Dept., Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran

3 Assistant Professor, Watershed Management and Dept., Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran

4 PhD Student, Agricultural Economics, Payame Noor University, Tehran Branch

چکیده [English]

The aim of this study is to assess the feasibility of monitoring precipitation, temperature and river stage variables in the Chehl-Chai Watershed with the participation of citizens/stakeholders. Simple and low-cost measurement tools were designed and provided to the local volunteers (two students, three women and one man) and they monitored the variables for five months. The data were recorded on paper forms and/or communicated through cellphones (text messages and social media applications of WhatsApp and Telegram). The citizen-collected data were compared with formal gauging stations using different statistical metrics including correlation coefficient, paired-sample t-test and kappa index. Results revealed that, the difference between the recorded data by the participants and those of gauging stations were not statistically significant. A female citizen with academic education of bachelor’s degree recorded the highest frequency of data that had the highest correlation with the recorded data in the formal precipitation and temperature monitoring stations, while the technical staff man from the Natural Resources Management Office recorded the least frequent data that had the least correlation with the recorded data in the formal monitoring stations. In overall, the promising level of citizens’ performance in monitoring the watershed, suggests that it is really feasible to collect reliable, on-time, and long-term data that can be used to obviate lack of data, particularly in remote mountainous areas and facilitates the decision-making and watersheds management process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citizen science
  • Crowdsourcing
  • Lack of data
  • Participatory monitoring
  • Watershed stakeholders
مراجع
  1. Altman, D.G. 1991. Practical statistics for medical research. Chapman and Hall, London and New York, 624 pages.
  2. Bell, S., M. Marzano, J. Cent, H. Kobierska, D. Podjed, D. Vandzinskaite, H. Reinert, A. Armaitiene, M. Grodzińska-Jurczak and R. Muršič. 2008. What counts? Volunteers and their organizations in the recording and monitoring of biodiversity. Biodiversity and Conservation, 17(14): 3443-3454.
  3. Black, J.M. 2009. River otter monitoring by citizen science volunteers in northern California: social groups and litter size. Northwestern Naturalist, 90(2): 130-135.
  4. Buytaert, W., A. Dewulf, B. De Bièvre, J. Clark and D.M. Hannah. 2016. Citizen science for water resources management: toward polycentric monitoring and governance? Water Resources Planning and Management, 142(4): 25-49.
  5. Buytaert, W., Z. Zulkafli, S. Grainger, L. Acosta, T.C. Alemie, J. Bastiaensen, B. De Bièvre, J. Bhusal, J. Clark and A. 2014. Citizen science in hydrology and water resources: opportunities for knowledge generation, ecosystem service management and sustainable development. Frontiers in Earth Science, 2: 1-26.
  6. Cifelli, R., N. Doesken, P. Kennedy, L.D. Carey, S.A. Rutledge, C. Gimmestad and T. Depue. 2005. The community collaborative rain, hail, and snow network: informal education for scientists and citizens. Bulletin of the American Meteorological Society, 86(8): 1069-1078.
  7. Conrad, C.C. and K.G. Hilchey. 2011. A review of citizen science and community-based environmental monitoring: issues and opportunities. Environmental Monitoring and Assessment, 176(1-4): 273-291.
  8. Cooper, C.B., J. Dickinson, T. Phillips and R. Bonney. 2007. Citizen science as a tool for conservation in residential ecosystems. Ecology and Society, 12(2): 1-11.
  9. De Vos, L., H. Leijnse, A. Overeem and R. Uijlenhoet. 2017. The potential of urban rainfall monitoring with crowdsourced automatic weather stations in Amsterdam. Hydrology and Earth System Sciences, 21(2): 765-789.
  10. Dickinson, J.L., B. Zuckerberg and D.N. Bonter. 2010. Citizen science as an ecological research tool: challenges and benefits. Annual Review of Ecology, Evolution and Systematics, 41: 149-172.
  11. Evans, J.D. 1996. Straightforward statistics for the behavioral sciences. Brooks/Cole Publishing Company, 600 pages.
  12. Hajmohammadi, M., A. Sadoddin, V. Sheikh and H. Jazy. 2017. Participatory research and its applicability in identification of health status of the Delichai River with participation of the local volunteers. MSc Thesis, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, 86 pages.
  13. Hannah, D.M., S. Demuth, H.A. van Lanen, U. Looser, C. Prudhomme, G. Rees, K. Stahl and L.M. Tallaksen. 2011. Large scale river flow archives: importance, current status and future needs. Hydrological Processes, 25(7): 1191-1200.
  14. Hsu, C.H., T.E. Lin, W.T. Fang and C.C. Liu. 2018. Taiwan roadkill observation network: an example of a community of practice contributing to Taiwanese environmental literacy for sustainability. Sustainability, 10(10): 10-36.
  15. Kruger, L.E. and M.A. Shannon. 2000. Getting to know ourselves and our places through participation in civic social assessment. Society and Natural Resources, 13(5): 461-478.
  16. Lakshminarayanan, S. 2007. Using citizens to do science versus citizens as scientists. Ecology and Society, 12(2): 22-39.
  17. Larson, L.R., G.T. Green and H.K. Cordell. 2011. Children's time outdoors: results and implications of the national kids survey. Journal of Park and Recreation Administration, 29(2): 1-20.
  18. McKinley, D.C., A.J. Miller-Rushing, H.L. Ballard, R. Bonney, H. Brown, S.C. Cook-Patton, D.M. Evans, R.A. French, J.K. Parrish, T.B. Phillips and S.F. Ryan. 2017. Citizen science can improve conservation science, natural resource management and environmental protection. Biological Conservation, 208: 15-28.
  19. Michelsen, N., H. Dirks, S. Schulz, S. Kempe, M. Al-Saud and C. Schüth. 2016. YouTube as a crowd-generated water level archive. Science of the Total Environment, 568: 189-195.
  20. Silvertown, J. 2009. A new dawn for citizen science. Trends in Ecology and Evolution, 24(9): 467-471.
  21. Stepenuck, K.F., L.G. Wolfson, B.W. Liukkonen, J.M. Iles and T.S. Grant. 2011. Volunteer monitoring of E. coli in streams of the upper Midwestern United States: a comparison of methods. Environmental Monitoring and Assessment, 174(1-4): 625-633.
  22. Thornhill, I., A. Chautard and S. Loiselle. 2018. Monitoring biological and chemical trends in temperate still waters using citizen science. Water, 10(7): 825-839.
  23. Thornhill, I., S. Loiselle, W. Clymans and C.G.E. van Noordwijk. 2019. How citizen scientists can enrich freshwater science as contributors, collaborators and co-creators. Freshwater Science, 38(2): 231-235.
  24. Wilson, N.J., E. Mutter, J. Inkster and T. Satterfield. 2018. Community-based monitoring as the practice of indigenous governance: a case study of indigenous-led water quality monitoring in the Yukon River Basin. Journal of Environmental Management, 210: 290-298.

 

مهندسی و مدیریت آبخیز
دوره 13، شماره 2
تیر 1400
صفحه 417-430
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار