مهندسی و مدیریت آبخیز

با همکاری انجمن آبخیزداری ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

راهنمای نویسندگان

راهنمایی دریافت کد ORCID

داوران

راهنمای عضویت در Publons

بررسی بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب در محصولات عمده زراعی در حوضه تلوار استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، بخش تحقیقات آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

2 استاد، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 استادیار، بخش تحقیقات آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

چکیده

مفاهیم آب مجازی و بهره‌­وری آب به‌عنوان ابزارهای مدیریتی مؤثر در تحلیل مـسائل مرتبط بـا مدیریت منابع آب مطرح هستند. این پژوهش، به‌منظور استفاده از شاخص‌­های بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب در مدیریت منابع آب در حوضه تلوار استان کردستان انجام شد. در این راستا، داده‌های هواشناسی و اقلیم، منابع آب، کشاورزی، آبیاری و مدیریتی حوزه آبخیز جمع‌آوری شد. سطح زیرکشت محصولات آبی در حوضه شناسایی و درصد کشت آن­‌ها مشخص شد. اطلاعات مربوط به رشد این محصولات، تولید ماده خشک و میزان آب مصرفی آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار CROPWAT و اندازه‌گیری­‌های میدانی محاسبه شد. با استفاده از نتایج تحلیل این داده‌ها، شاخص‌های مدیریتی از جمله بهره‌­وری فیزیکی و بهره‌وری اقتصادی محصولات محاسبه شد. نتایج نشان داد که پنج محصول گندم، سیب‌زمینی، جو، یونجه و شبدر بیش از 93 درصد سطح اراضی آبی حوضه را تشکیل می‌دهند. محصول سیب‌زمینی دارای بهره‌­وری فیزیکی بالا به میزان 3.46 و محصول گندم کمترین بهره‌­وری فیزیکی به میزان 0.43 کیلوگرم بر متر مکعب را دارا است. با وجود عملکرد فیزیکی پایین گندم، بخش زیادی از آب مصرفی در محصول گندم، آب سبز است. حال ‌آن‌که سیب‌زمینی کمترین مقدار آب سبز را مصرف می‌کند. همچنین، از لحاظ بهره­‌وری اقتصادی محصولات گندم، جو و سیب‌زمینی بیشترین سود خالص اقتصادی را دارند و میزان سطح اراضی تحت کشت تطابق مناسبی با بهره‌وری اقتصادی دارد. نتایج این پژوهش می‌تواند به مدیریت صحیح و متناسب با منابع آب موجود در حوضه منجر شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the physical and economic efficiency of water in major crops in the Talvar Watershed, Kurdistan, Iran

نویسندگان [English]

  • Ata Amini 1
  • Jahangir Porhemmat 2
  • Hossein Sedri 3

1 Associate Professor, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran

2 Professor, Soil Conservation and WatershedManagement Research Institute, Agricultural ‎Research, ‎Education ‎and ‎Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

3 Assistant Professor, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

Virtual water concepts and water productivity are considered as powerful tools for analyzing issues related to water resource management. This research was conducted to use the indicators of physical and economic productivity of water, in water resources management in Talvar Watershed, Kurdistan, Iran. The data from field observation, meteorological and climatic, water resources, agriculture, irrigation and watershed management were collected. The crop area of the irrigated products in the watershed was identified and their cultivation percentage was determined. Data on the growth of these products and their water consumption were calculated using CROPWAT software and field data. Using the results of data analyzing, management indicators such as physical productivity and economic productivity of products were calculated. Results showed that five crops of wheat, potato, barley, alfalfa and clover make up more than 93% of the irrigated products area of the watershed. It was found that the potato and wheat were with highest and lowest physical efficiency, respectively. The potato is with highes productivity as 3.46 and wheat was with lowest one as 0.43 kg m-3. Despite of low physical efficiency for wheat, the major part of water consumption in this crop was from green water, while the potato is using the lowest rate of green water. In terms of economic productivity, barley and potato products were with most net economic benefits. The results of this research can lead to proper management and appropriate water resources in the basin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agriculture
  • Groundwater
  • Virtual water
  • Water resources
  • Watershed management
مراجع
  1. Abbasi, F., A. Nasseri, F. Sohrab, J. Baghati, N. Abbasi and M. Akbari. 2015. Investigating the role of processes in improving agricultural water productivity in Iran. Iranian Journal of Water Research in Agriculture (Formerly Soil and Water Sciences), 31(2): 163-180 (in Persian).
  2. Abbasi, F., F. Sohrab and N. Abbasi. 2017. Evaluation of irrigation efficiencies in Iran. Irrigation and Drainage Structures Engineering Research, 17(67): 113-120.
  3. Abbasi, F, N. Abbasi and A. Tavakoli. 2017. Water productivity in agriculture; challenges and perspectives. Water and Sustainable Development, 4(1): 144-141 (in Persian).
  4. Allen, R.G., L.S. Pereira, D. Raes and M. Smit. 1998. Crop evapotranspiration. Guidelines for Computing Crop Water Requirements, FAO Irrigation and Drainage Paper, 56 pages.
  5. Amini, A. and A. Hesami. 2017. The role of land use change on the sustainability of groundwater resources in the eastern plains of Kurdistan, Iran. Environmental Monitoring and Assessment, 189 (6): 297-305 (in Persian).
  6. Amini, A., R. Heydari and H. Faghih. 2015. The climate zoning role on net irrigation requirement determination of orchards in Kurdistan Province, Iran. Agroecology Journal, 10(1):1-13 (in Persian).
  7. Baghestani, A. and H. Mehrabi Bashr-Abadi. 2007. The concept of virtual water and its application in determining the pattern of Iranian agricultural trade. The 9th National Conference on Irrigation and Evaporation Reduction, 5-7 February Kerman, Iran.
  8. Cao, X., Y. Wang, P. Wu and X. Zhao. 2015. Water productivity evaluation for grain crops in irrigated regions of China. Ecological Indicators, 55: 107–117.
  9. Dehghanisanij, H., T. Oweis and A.S. Qureshi. 2006. Agricultural water use and management in arid and semi-arid areas: current situation and measures for improvement. Annals of Arid Zone, 45(3-4):355-378.
  10. Faryabi, A., E. Maroufpoor and H. Ghamarnia. 2011. Investigation and evaluation of solid-set systems in Dehgolan Plain of Kurdistan. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 14(54): 1-16.
  11. Javan, J. and M. Fal-Soleiman. 2008. Water crisis and importance of water productivity in agriculture in dry area of Iran, case study: Birjand Plain. Geography and Development Iranian Journal, 26(11): 115-138 (in Persian).
  12. Karimi, M. and M. Jolaini. 2017. Evaluation of agricultural water productivity indices in major field crops in Mashhad Plain (technical note). Water and Sustainable Development, 4(1): 133-138 (in Persian).
  13. Keshavarz, A. and H. Dehghani-Sani. 2012. Water productivity index and future agricultural strategy of the country. Economic Strategic Quarterly, 1(1): 199-233.
  14. Li, B. and F. Huang. 2010. Trends in China’s agricultural water use during recent decade using the green and blue water approach. Advances in Water Resources, 21: 575–583.
  15. Nasseri, A., F. Abbasi and M. Akbari. 2017. Estimating agriculture water consumption by analyzing water balance. Irrigation and Drainage Structures Engineering Research, 18(67): 17-32 (in Persian).
  16. Vazifeh-Doust, M., A. Alizadeh, G. Kamali and M. Feyzi. 2008. Increasing water productivity of irrigated crops in Borkhar irrigation district, Isfahan. Journal of Water and Soil, 22(2): 484-495 (in Persian).
  17. Verdinejad, V.R., T. Sohrabi, N. Heydari, S.H. Araghinejad and A.R Mamanpoush. 2009. Assessing irrigation water supply and demand and estimation of crop water productivity in the Zayandehrud Basin, case study: Abshar Right irrigation network. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 2(3): 88-99 (in Persian).
  18. Xue, J. and L. Ren. 2016. Evaluation of crop water productivity under sprinkler irrigation regime using a distributed agro-hydrological model in an irrigation district of China. Agricultural Water Management, 178: 350–365.
  19. Xue, J., H. Guan, Z. Huo, F. Wang, G. Huang and J. Boll. 2017. Water saving practices enhance regional efficiency of water consumption and water productivity in an arid agricultural area with shallow groundwater. Agricultural Water Management, 194: 78–89.
  20. Zamani, O., A. Mortazav and H. Balali. 2015. Economical water productivity of agricultural products in Bahar Plain, Hamadan. Journal of Water Research in Agriculture, 28(1): 51-62 (in Persian).
  21. Zhang, C., E.A. McBean and J.A. Huang. 2014. Virtual water assessment methodology for cropping pattern investigation. Water Resources Management, 28: 2331–2349.
  22. Zhang, J., G. Li and Z. Han. 2008. Sino-US irrigation water use efficiencies of main crops. Nongye Gongcheng Xuebao/Transactions of the Chinese Society of Agricultural Engineering, 24(11): 46–50.
مهندسی و مدیریت آبخیز
دوره 12، شماره 2
تیر 1399
صفحه 481-491
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار