نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز-آب، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
2 دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3 استاد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4 دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ساری
چکیده
امروزه کشور شاهد رشد و توسعه مدلهای متعددی برای طراحی سامانه‌های تامین آب، برآورد سیل، مدیریت تخصیص و استفاده منابع آبی، مدیریت هرزآب‌ها و فاضلاب‌ها در مناطق شهری و مدیریت بوم‌سازگان‌های آبی است. شناخت ظرفیت‌های آبی و تقاضا برای آب از مولفه‌های اصلی تصمیم‌گیری برای مدیریت منابع، آبخیزها و پدیده‌هایی نظیرخشکسالی به شمار می‌رود. در فضای مدیریت منابع آب‌های سطحی و ریسک خشکسالی مناطق مختلف کشور، همچنان فقدان یک سامانه که تصمیم‌گیران را در اتخاذ تصمیمات درست و به موقع پشتیبانی کند، کاملاً مشهود است. برای ایجاد چنین سامانه‌ای، لازم است اقدامات اساسی در خصوص شناخت موضوع و ظرفیت‌های موجود کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، شبیه‌سازی در حوزه‌های آبخیز درجه هفت موجود در استان مرکزی واقع در منطقه اقلیمی نیمه‌خشک با استفاده از اطلاعات بارندگی، تبخیر و دبی و با کمک دو مدل AWBM و SFB انجام و تحلیل شد. استخراج پارامترهای فیزیکی مدل، تبدیل اطلاعات نقطهای بارندگی به اطلاعات منطقه‌ای با استفاده از روش‌های مختلف و معمول، تحلیل اطلاعات تبخیر و محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل و تجمیع اطلاعات به‌منظور شبیه‌سازی هیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز درجه هفت و برآورد ظرفیت جریان‌های سطحی در این استان از اهداف اصلی این پژوهش محسوب می‌شود. نتایج محاسبه شده و به دست آمده برای واسنجی و اعتبارسنجی دو مدل AWB و SFB در تمامی زیرحوضه‌ها نشان داد که مدل AWBM می‌تواند شبیه‌سازی قابل قبولی نسبت به مدل SFB در شرایط استان مرکزی داشته باشد و مدل SFB با توجه به مقادیر ضریب تعیین و ضریب کارایی به هیچ وجه مناسب تشخیص داده نشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Modeling basin water yield in Markazi province
نویسندگان [English]
- Maryam Rostami 1
- Forood Sharifi 2
- Mohammad Hossein Mahdian 3
- Samaneh Arvandi 4
1 PhD Student, College of Agricultural Sciences and Natural Resources, Tehran University, Iran
2 Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran
4 PhD Student, Irrigation and Drainage Engineering, Agricultural Sciences and Natural Resources faculty, Sari University, Iran
چکیده [English]
Nowadays, we see the growth and development of several models for the design of water supply systems, flood estimation, allocation and use of water resources, runoff and wastewater management in urban areas and management of aquatic ecosystems. Understanding the water yield and water demand is one of the main components of decision making for the management of resources, watersheds and phenomena such as drought. The lack of a system that supports correct decision making and timely decisions is entirely evident for management of surface waters and drought risk in the country. For creating of fetus system, it is necessary reviewing and assessing the water yield in the country. In this study, the 7th order basin in the Markazi province, that is located in the semi-arid climate, are simulated and analyzed with using rainfall, evaporation and discharge data by using of AWBM and SFB models. The main objectives of this research are included of extracting physical parameters of the model, conversion of rainfall point data into regional data using different methods and routine, analysis of calculated evaporation and evapotranspiration and aggregated of data for simulating the 7th order basin and estimation of potential surface water yield Markazi province.
کلیدواژه‌ها [English]
- Runoff and wastewater management
- Hydrologic simulation models
- Semi-arid climate
- Waters yield
- AWBM and SFB models
)