نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید مصطفی طباطبائی ¹
• حسین خزیمه‌نژاد ²
• ابوالفضل اکبرپور ³
• پیمان ورجاوند ⁴

¹ دانشجوی دکتری منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

² دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

³ دانشیار، دانشکده فنی، دانشگاه بیرجند

⁴ استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

چکیده

رسوب­گذاری جریان­‌های چگال از تهدیدهای اصلی مخازن سدها و حوزه­‌های آبخیز آن محسوب می­‌شود. در این پژوهش تاثیر شش نوع چیدمان پوشش گیاهی همگراهای مشابه، واگراهای مشابه، موازی، زد شکل، زیگزاگ و شطرنجی بر کنترل پیشروی جریان چگال مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش‌­ها در کانالی به‌طول 10 متر انجام گرفت. جنس پوشش از پلاستیک و طول پوشش سه متر بود. سرعت پیشانی جریان چگال در شش مقطع نیم­‌متری بین پوشش­‌ها و چهار مقطع پس از پوشش­‌ها اندازه­‌گیری شد. آزمایش­‌ها در سه شیب بستر صفر، یک و دو در صد و با دو غلظت 40 و 80 گرم بر لیتر جریان چگال نمکی تکرار شد. نتایج نشان داد که بسته به شیب بستر، وجود پوشش­ گیاهی بر کنترل پیش‌روی جریان چگال به‌طور متوسط 59-21 درصد موثر واقع شده است. پس از عبور جریان چگال از پوشش گیاهی سرعت جریان در یک مقطع افزایش می­‌یابد که این افزایش سرعت چشمگیر نیست و همواره جریان چگال در بستر صاف نیز تحت تاثیر پوشش گیاهی قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

• سرعت پیشانی
• حوزه آبخیز
• شیب بستر
• مخازن سد

عنوان مقاله [English]

Laboratory study the effect of vegetation arrangement on the development of density current’s

نویسندگان [English]

• Seysd Mostafa Tabatabaei ¹
• Hossein Khozeymehnezhad ²
• Abolfazl Akbarpour ³
• Peyman Varjavand ⁴

¹ PhD student, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran

² Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran

³ Associate Professor, Faculty of Engineering, University of Birjand, Iran

⁴ Assistant Professor, Natural Resources and Watershed Management Research Department, Khozestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

Deposition of density current the main threats reservoir and its watershed numerous areas of application.In this study Six types of vegetation arrangement similar impact convergent, divergent similar, parallel, z(ed) shape, zigzag and checkered studied the density current control is completed. The experiments were performed in a channel length of 10 meters. Made of plastic and the covering vegetation was three meters. Then density current speed in 6 sections 0.5 and 4 meters between the Vegetation was measured after coating. Experiments with 3 Slope bed 0, 1 and 2%, with a salt concentration of 40 and 80 g/l was repeated. The results show if there are vegetation in front of density currents, the speed of the front reduces consequently. Also results showed that vegetation leading to an average of 21-59 per cent density current. After passing density current vegetation Density current rate rises at one point that this speed is not impressive and always density current Substrate without vegetationis also affected.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dam reservoirs
• Head velocity
• Slope bed
• watershed