نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن توکلی ¹
• حاجی کریمی ²
• هادی نورالهی ³

¹ استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

² دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

³ کارشناس ارشد بیابانزدایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

چکیده

یکی از موضوعات مهم روز دنیا، تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین است که به‌عنوان موضوعی چالشی در نشست‌های عمومی و تخصصی مطرح می­‌باشد. اقلیم شکننده کشور ما باعث شده تا پیش‌­بینی درازمدت تغییرات اقلیمی از اهمیت زیادی در برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب برخوردار باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات پدیده تغییرات اقلیم بر تغییرات دبی حوزه آبخیز گل­‌گل به‌عنوان یکی از زیرحوضه­‌های سد ایلام انجام گرفته است. در این تحقیق، ابتدا داده­‌های دما، بارش و تبخیر و تعرق پتانسیل به‌صورت کوچک مقیاس در آمده و سپس وضعیت هیدرولوژیکی حوضه شبیه‌­سازی شده و در نهایت برای تولید سری­‌های زمانی پیش­‌بینی جریان رودخانه در آینده مورد استفاده قرار گرفته‌­اند. به این منظور، نتایج مدل اقلیمی HadCM3 تحت دو سناریوی A2 و B2 با استفاده از نرم‌افزار SDSM کوچک مقیاس شد. سپس، به‌وسیله مدل SWAT جریان رودخانه در سه دوره زمانی 2039-2010 (2020s)، 2069-2040 (2050s)، 2099-2070 (2080s) و دوره پایه 1990-1961 (Baseline)، تحت دو سناریوی A2  و B2 شبیه­‌سازی شده و در نهایت، اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب این حوضه تا اواخر قرن حاضر میلادی ارزیابی شد. نتایج به‌دست آمده نشان‌دهنده کاهش متوسط دبی سالانه به مقدار 6.3، 16.9 و 24.1 درصد در دوره‌های 2020s، 2050s و 2080s در سناریوی A2  و به‌ترتیب 10.9، 8.8 و 13.2 درصد تحت سناریوی B2 می‌باشد. نتایج نشان می‌­دهد که تغییر اقلیم می‌­تواند به‌­عنوان یکی از پدیده‌­هایی که مقدار آب ورودی به حوضه سد ایلام را تحت تأثیر قرار دهد، مورد نظر مدیران و برنامه­‌ریزان قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• حوزه آبخیز گل‌گل
• گرم شدن کره زمین
• HadCm3
• SDSM
• SWAT

عنوان مقاله [English]

Investigation the effects of climate change on water resources of Ilam Dam Watershed

نویسندگان [English]

• Mohsen Tavakoli ¹
• Haji Karimi ²
• Hadi Norollahi ³

¹ Assistant Professor, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran

² Associated Professor, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran

³ MSc, Faculty of Agriculture, Ilam University, Iran

چکیده [English]

Climate change and global warming is one of the most important issues in the world that is discussed in public and professional meetings. Long term climate change forecasting has an important role on water resources planning and management, due to fragile climate of our country. The present study aimed to investigate the effects of climate change on discharge changes in Golgol Watershed as one of the Ilam dam sub-watersheds. In this research, first, temperature, precipitation and potential evapotranspiration data were downscaled and then, hydrological condition of the watershed is simulated using SWAT hydrological model. Next, the results of downscaled HadCM3 data under two scenarios of A2 and B2 were downscaled using SDSM and in the next step stream flow of three period including 2010-2039 (2020s), 2040-2069 (2050s), 2070-2099 (2080s) and base period of 1990-1961 (Baseline), simulated using SWAT model. Finally, the effects of climate change assessed until the end of the century. The results indicated that annual discharge will decrease for 2020s, 2050s and 2080s under A2 scenario by 6.3, 16.9 and 24.1percent, and will decrease under B2 scenario by 10.9, 8.8 and 13.2 percent, respectively. Resualts demonstrated that climate change as one of the negative phenomena that affects on the amount of water in Ilam Dam should be considered by managers and planners.

کلیدواژه‌ها [English]

• global warming
• Golgol Watershed
• HadCm3
• SDSM
• SWAT