مهندسی و مدیریت آبخیز

با همکاری انجمن آبخیزداری ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

راهنمای نویسندگان

راهنمایی دریافت کد ORCID

داوران

راهنمای عضویت در Publons

توموگرافی الکتریکی دو بعدی، روشی مناسب در شناخت ویژگی‌های ‏زمین‌شناسی عرصه‎‌‎های پخش سیلاب، مطالعه موردی: ایستگاه هرات-یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

در مکان­‌یابی عرصه پخش سیلاب مطالعات توموگرافی الکتریکی در شناخت ویژگی‌­های زمین‌­شناسی منطقه شامل تعیین عمق سنگ بستر، ضخامت آبرفت، سطح ایستابی، گسل و لایه نفوذناپذیر نقش اساسی ایفا می­‌کند. مواردی که روش­‌های توموگرافی به آن‌ها پاسخ می­‌دهد از پارامترهای مهم در مکان­‌یابی عرصه پخش سیلاب محسوب می­‌شوند. روش توموگرافی الکتریکی بر مبنای روش معکوس‌‎­سازی جدیدی استوار است که قادر به مدل‌­سازی توزیع مقادیر مقاومت ویژه تحت هر گونه شرایط توپوگرافی می‌­باشد. در این پژوهش، مطالعات توموگرافی الکتریکی در یک شبکه مستطیلی شکل با سه پروفیل موازی، عمود بر آبراهه و با فواصل 600 متری و طول متوسط 1250 متر که عرصه پخش سیلاب ایستگاه هرات-یزد و مناطق مجاور آن را تحت پوشش قرار می‌­­داد، طراحی شد. روی پروفیل‌­ها جمعاً 18 سونداژ شلومبرژه با پهن شدگی AB/2 ،100 و 147 متر به فاصله 250 متر از یکدیگر در نظر گرفته شد. با تهیه مقاطع دو بعدی حاصل از مدل‌سازی معکوس با نرم‌افزار RES2DINV 3.53 محل دقیق گسل تعیین شد. با استخراج داده­‌های مدل شده در فرمت نرم‌افزار SURFER 7 و تهیه شبه مقاطع مقاومت ویژه در عمق­‌های مختلف، نوع گسل، میزان جابه‌جایی طبقات رسوبی و ضخامت آبرفت مشخص شد. با مقایسه مقادیر مقاومت ویژه با لوگ چاه­‌های موجود در منطقه نفوذپذیری نسبی لایه‌­های زیرین مشخص شد. نتایج نشان داد که کرانه راست رودخانه فصلی مناسب­‌ترین مکان برای توسعه سامانه پخش سیلاب کنونی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The two-dimensional electrical tomography, suitable method for recognizing ‎geological characteristics of flood spreading areas, case study: Heart-Yazd ‎station

نویسندگان [English]

  • Mehdi Rahmani Jevinani 1
  • Rahim Kazemi 2
  • Seyed Reza Emam jomeh 1

1 MSc, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran‎

2 Scientific Board, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran‎

چکیده [English]

In flood water spreading site selection, Electrical resistivity tomography (ERT) plays an essential role in identification of the geological characteristics such as: depth of bedrock, thickness of the alluvial deposits, water table, fault and impermeable layer. ERT methods try to answer some of the important parameters for flood water spreading site selection. ERT method is based on a new approach for modeling distribution of resistivity values under different topographic condition. In this research, ERT studies were designed in a rectangular grid with three profiles in parallel, perpendicular to the channel and the average distance of 600 meters and a length of 1250 meters that covers water spreading and adjacent area. On the profiles, a total of 18 Schlumberger sounding with broadening the AB/2, 100 and 147 meters to 250 meters away from each other were considered. The exact location of the fault was determined by preparation of Two-dimensional cross sections obtained from inverse modeling that were performed with the RES2DINV software. By extraction and interpretation of data which is modeled by SURFER, ver7 and providing pseudo resistivity sections in different depth, type of fault, amount of sedimentary strata displacement and alluvium thickness were determined. By comparing the resistivity values with the existing well logs in the study area, the relative permeability of underlying layers were determined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electrical resistivity tomography
  • Fault
  • Impermeable layer
  • RES2DINV
  • SURFER
مراجع
  1. Amiri, M. and B. Yaghobi. 2006. Assessment the proposal area for flood water spreading at Ailabaddamgh-Malayer. Iranian Journal of Geology (QUARTERLY), 4: 89-99 (in Persian).
  2. Biley, A., G. Cassiani, R. Middleton and P. Winship. 2002. Vadose zone flow model parameterization using cross-borehole radar and resistivity imaging. Journal of Hydrology, 267: 147-159.
  3. Clearbout, J.F. and F. Muir. 1973. Robust modeling with erratic data. Geohysics, 38: 826-844.
  4. Consulting Engineering of Haseb–Fars. 2007. Semi-detailed study of ground water resources of Chahak-Shahriyari and Hassan-Abad-ghori. Second volume: Geology and Hydrogeology. 300 pages (in Persian). 
  5. Daily, W., A. Ramirez and R. Johnson. 1998. Electrical impedance tomography of a perchloroethelyne release. Journal of Environmental and Engineering Geophysics, 2: 189-201.
  6. Daily, W. and A.L. Ramirez. 2000. Electrical imaging of engineered hydraulic barriers. Geophysics, 65: 83-94.
  7. Goes, B.J.M. and J.A.C. Meekes. 2004. An effective electrode configuration for the detection of DNAPLs with electrical resistivity tomography. Journal of Environmental and Engineering Geophysics, 9: 127-141.
  8. Habberjam, G.M. 1972. The effects of anisotropy on square array resistivity measurements. Geophysical Prospecting, 20: 249-266.
  9. Hafizi, M.K., B. Abbassi and A. Ashtari Talkestani. 2009. Safety assessment of landslides by electrical tomography: a case study from Ardabil, Northwestern of Iran. Journal of the Earth and Space Physics, 36: 17-28 (in Persian).

10. Kamali, K., A.R. Eslami, N. Jalali, A. Mostafaei, S.M.S. Jalalediny, N. Ghiasi and E. Seyedi. 2008. Principals of floodwater spreading on aquifers. Soil Conservation and Watershed Management Research Institute Press, 236 pages (in Persian).

11. Kumar, D. 2012. Efficacy of electrical resistivity tomography technique in mapping shallow subsurface anomaly. Journal Geological Society of India, 80: 304-307.

12. Loke, M.H. and R.D. Barker. 1996. Rapid least-squares inversion of apparent resistivity pseudo-sections by a quasi-Newton method. Geophysical Prospecting, 44(1): 131-152.

13. Loke, M.H. 1999. Rapid 2D resistivity and IP inversion using the least squares method, Software manual, http://www.abem.se.

14. Massoumi, H., A. Habibi and M. Garibreza. 2013. Evaluation the effects of geological and geo-morphological characteristics of the watershed Shahriyari for flood spreading. Final Report of Soil Conservation and Watershed Management Institute, 233 pages (In Farsi).   

15. Meads, L.N., L.R. Bentley and C.A. Mendza. 2003. Application of electrical resistivity imaging to the development of a geological model for a proposed Edmonton landfill site. Canadian Geotechnical Journal, 40: 551-559.

16. Rowshanravan, J. and S.A. Eshraghi. 1994. Geology map 1:100000. Available online at:http://WWW.Ngdir.ir/Download/PDownloadlist.asp/, Accessed 25, April 2010.

17. Telford, W.M., L.P. Geldart and R.E. Sheriff. 1990. Applied geophysics. Cambridge University Perss, 768 pages.

مهندسی و مدیریت آبخیز
دوره 8، شماره 1
فروردین 1395
صفحه 1-12
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار