نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• انور سنایی ¹
• محمدعلی زارع چاهوکی ²
• اسماعیل علیزاده ³
• امید اسدی نلیوان ⁴

¹ دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ دانش آموخته دکتری مرتعداری و کارشناس پژوهشی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

هدف از این مطالعه ارزیابی تغییرات ویژگی­‌های پوشش گیاهی در اثر شدت چرا در اطراف منابع آب است. برای این کار سه آبشخوار در مراتع حوزه آبخیز سیلوه واقع در شهرستان پیرانشهر انتخاب و در اطراف هر آبشخوار دو منطقه به فواصل صفر تا 150 و 150 الی 300 متری جدا شد. در چهار جهت جغرافیایی و در هر فاصله یک ترانسکت 150 متری مستقر (در مجموع 12 ترانسکت) و در امتداد هر ترانسکت به فاصله هر 15 متر یک پلات (در مجموع 240 پلات) یک متر مربعی قرار داده شد. نمونه‌برداری به روش تصادفی-سیستماتیک انجام و در هر پلات فهرست گونه‌های موجود، درصد پوشش هر گونه، درصد ترکیب گیاهان طبقه I، II، III و تراکم یادداشت شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی و محاسبه شاخص­‌های تنوع، غنا و یکنواختی با نرم‌افزار Past انجام شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی­‌داری در سطح یک درصد در میزان ترکیب گیاهان I، II، III، یک‌ساله، چندساله و کل درصد پوشش در بین دو فاصله مورد بررسی وجود دارد. بیشترین درصد ترکیب و تراکم گونه­‌های B. tomentellus (به‌ترتیب 1.48 و4.35) و F. ovina (به‌ترتیب 1.12 و 3.44) در فاصله دوم مشاهده شد. بیشینه میزان شاخص شانون وینر و مارگالف در فاصله دوم آبشخوار سوم و میزان آن به‌ترتیب 2.18 و 4.10 می­‌باشد. شاخص یکنواختی پایلو نیز عدم یکنواختی در دو فاصله و سه آبشخوار را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

• پلات
• تنوع
• غنا
• گرادیان
• منابع آب

عنوان مقاله [English]

The effects of grazing intensity on vegetation properties around the water resources, case study: Piranshahr summer rangelands

نویسندگان [English]

• Anvar Sanaei ¹
• Mohammadali Zare Chahouki ²
• Esmaeil Alizadeh ³
• Omid Asadi Nalivan ⁴

¹ PhD Student of Range Management, Faculty of Natural Resources, University Tehran, Iran

² Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

³ PhD Graduate and research expert, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

⁴ PhD Student of Watershed Management, Faculty of Range Land and Watershed Management, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effects of grazing intensity around water resources on vegetation characteristics. For arrive this goal, three water points selected in the Silve watershed of Piranshahr rangelands. Around of each water point two regions with 0-150 and 150-300 meter intervals separated. In the four geographical direction and in each distance, a 150 m transect established (total 12 transects), and along of each transect with 15 m intervals a 1 m ² plot was placed (total 240 plots). Sampling was done with random-systematically method, the list of exist species, canopy coverage, percent of species composition class I, II, III and number of individuals per species were recorded for each plot. Analysis of the data in factorial on the base of complete randomized block design and to calculate diversity, richness and evenness with past software was done. The results showed that there is significant difference (p<0.01) in percentage composition of class I, II, III, annual, perennial plants and total canopy cover. The highest composition percentage and density of the species Br. tomentelus (1.48 and 4.35 respectively) and Fe. ovina (1.12 and 3.44 respectively) was observed. Between water points except annual species composition percentage in the other studied properties there are significant difference (p<0.01). Maximum amount of Shannon wiener and Margalef index there are in second distance of third water point and were 2.18 and 4.10 respectively. The Pielou evenness index was non-uniformly in both distance and three water points.

کلیدواژه‌ها [English]

• diversity
• Grazing intensity gradient
• richness
• Piranshahr
• Vegetation cover
• Water point