نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مجتبی صانعی

استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده

آب‌شکن‌ها سازه‌هایی هستند که معمولاٌ در حفاظت دیواره خارجی قوس‌ها و طرح‌های اصلاح مسیر رودخانه، به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مسائل مهم در طراحی آب‌شکن‌ها، پدیده آب‌شستگی موضعی دماغه آن‌ها است که به‌علت تنگ‌شدگی مقطع جریان و وجود گردابه‌های قوی به‌وجود می‌آید. در این تحقیق بررسی آزمایشگاهی تاثیر طول و زاویه قرارگیری آب‌شکن فرعی در بالادست آب‌شکن اصلی، در کاهش فرسایش در دماغه اولین آب‌شکن انجام می‌گیرد. برای این‌منظور از یک آب‌شکن کوتاه‌تر (فرعی) در بالادست اولین آب‌شکن استفاده می‌شود که به دو صورت عمود بر جریان و زاویه‌دار نسبت به جریان قرار می‌گیرد. در این مقاله عوامل بی‌بعد، نسبت تنگ‌شدگی 0.3 و 0.35 و 0.4 و 0.45=L/B (L طول آب‌شکن اصلی و B عرض کانال) نسبت طول آب‌شکن فرعی به‌طول آب‌شکن اصلی 0.5 و 6/0 و 7/0L’/L=، (L’ طول آب‌شکن فرعی) و x فاصله بین آب‌شکن اصلی با فرعی 2.5 و 2 و 1.5 و 1 و 0.5= x/L و d₁ بیشینه عمق فرسایش در دماغه آب‌شکن اصلی بدون کاربرد آب‌شکن فرعی برای نسبت تنگ‌شدگی‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. نتایج بر­اساس برازش رگرسیونی بر داده‌های آزمایشگاهی به‌صورت رابطه‌ای برای تخمین میزان کاهش آب‌شستگی دماغه اولین آب‌شکن، نسبت به دو حالت بدون آب‌شکن فرعی و با آن ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

• حفاظت دیواره
• طراحی
• دماغه
• رگرسیون
• مدل آزمایشگاهی

عنوان مقاله [English]

Experimental study on effect of minor spur dike to reduce main spur dike scouring

نویسنده [English]

• Mojtaba Saneie

Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran

چکیده [English]

Spur dikes are used widely to prevent outer bank river bends and path-modification river projects. Local scouring in spur dile nose is due to contraction and strong eddy is among the important problems occurring in designing Super dikes. Experimental study has been done on effect of length and alignment of minor spur dike to reduction of main spur dike scouring. In order to do this study a shorter spur dike was used in two stages, one perpendicular and one angled to flow channel direction. By non dimensional parameters, contraction ratio L/B=0.3, 0.35, 0.4, 0.45, (L=length of spur dike, B=width of channel), Length ratio L’/L=0.5, 0.6, 0.7, (L’= length of minor spur dike) and distance ratio x/L=0.5, 1, 1.5, 2, 2.5 have been studied. Scour depths at nose of minor and main spur dike have been measured. Data collection were fitted by regression analysis and a relation for reducing scour depth at nose of first spur dike is provided, with and without minor spur dike.

کلیدواژه‌ها [English]

• Design
• Laboratory Model
• Nose
• regression
• Spur dike