نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• افشین پرتوی

مربی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده

استفاده از داده‌های سنجش از دور، روز به روز بیش­تر مورد توجه قرار می­گیرد و محققان برای ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی خود نیاز به داده­‌هایی با دقت مکانی بالا دارند. یکی از راه‌­های نیل به این هدف، اخذ و استفاده از تصاویر ماهواره­ای است. از مزایای این گونه داده‌ها این است که با توجه به دقت مکانی آن­ها، هیچ­گونه اطلاعات زمینی حذف نشده، تمامی داده­ها ذخیره می­شوند. ولی نکته‌ای که معمولا در مورد استفاده از این داده­ها مد نظر قرار نمی‌گیرد، پدیده جا به­جایی ناشی از ارتفاع عوارض است که باعث پایین آمدن دقت مکانی این داده‌ها می­شود. این مسئله خود را وقتی بیش­تر نشان می‌دهد که داده­های ماهواره­ای با نقشه­های توپوگرافی تلفیق شود و یا امتزاج اطلاعات انجام گیرد. تحقیقات زیادی در این مورد صورت گرفته که بیش­تر آن­ها به‌روش Ortho Photo اثر ارتفاع را حذف و جا به­جایی موجود در موقعیت مکانی نقاط را اصلاح نموده­اند. در این تحقیق، روشی پیشنهاد شد تا شمال جغرافیائی تصاویر استریو در مسیر حرکت سنجنده طوری همانندسازی شوند که عوارض متناظر در دو تصویر در امتداد ردیف­های مشابه قرار گرفته، یک مدل استریو Epipolar Stereopair ایجاد کنند. با تولید این مدل ضمن حذف جا به­جایی در ردیف­های آن، استخراج اطلاعات ارتفاعی منطقه با استفاده از رابطه بین ارتفاع و جا به­جایی ستون­ها (ناشی از ارتفاع عوارض) انجام شد و بر اساس آن خطوط تراز ارتفاعی منطقه با فواصل100 متر به­طور دستی رقومی شد. مقایسه منحنی­های رقومی­شده با نقشه­های رقومی توپوگرافی موجود منطقه با مقیاس 1:25000  وجود جابه‌­جایی سرتاسری را در کل منطقه مورد مطالعه نشان داد که می­توانست ناشی از زاویه دید جانبی و ارتفاع عوارض در داده­های ASTER باشد. بنابراین، ژئومتری این داده‌ها مورد بررسی قرار گرفت. سپس با در نظر گرفتن عوامل تاثیرگذار و به‌کارگیری آن‌­ها، روابط مورد نیاز برای تصحیح جا به‌جائی در نرم افزار Excel طراحی شد. نتایج نشان داد که مقدار جا به­جایی در این داده­ها بنا به ارتفاع عوارض، موقعیت مکانی آن­ها در تصویر و زاویه تصویربرداری متغیر است و روابط طراحی شده قادر است با درنظرگرفتن عوامل فوق و با حفظ همانندی مقدار جابه­‌جایی را محاسبه و موقعیت مکانی دقیق عوارض را بدون هیچ تغییر در خصوصیات رادومتریک آن تصحیح و تعیین کند.

کلیدواژه‌ها

• اطلاعات زمینی
• امتزاج اطلاعات
• جابه‌جایی عوارض
• سنجش از دور
• همانندسازی

عنوان مقاله [English]

Effect of side ward looking angle in geometry of image by ‎Pushbroom

نویسنده [English]

• Afshin Partovi

Scientific Board, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran

چکیده [English]

Remotely sensed data is now being acquired and it is hoped the earth’s surface will be imaged more and more precisely to support their information systems by accurate data with high spatial resolution. The most advantage of this technique can be mentioned to acquire earth surface data with all of its details depend on the spatial resolution of satellite imagery. Due to remote sensing applications, there are some factors with efficient effects on the accuracy of the obtained results. Such that, there is not avoidable Relief Displacement correction in DEM generation or data fusion works. A lot of researches have been done to remove Relief Displacement caused by imaged feature’s height and scanning array by different algorithms of Ortho Photo rectification. In this approach the geometry of 1A and 1B level products of ASTER images was studied to develop a method based on rotation re sampling for Epipolar Stereo Pair Model generation in Non-Photogrametric software. Then the generated model was used to digitize contour lines with 100 meters interval of constant parallax (in row-parallax on the screen, i.e. col= 0). The result of comparison shows a consistent shift in georeference of digitized contour map with respect to the existing contour map and ground control points that can be caused by the effect of side ward looking angle and height of feature. Thus, the effective parameters such as pointing angle and height of feature were applied to develop a mathematical formula in Excel software to measure amount of shifts and finally correct it. The research show the amounts of shift are varying depends on position of the points in the image and its heights. Furthermore, the developed formula enables us to remove Relief Displacement without any changes on the radiometric properties of image data.

کلیدواژه‌ها [English]

• data fusion
• Earth surface data
• Relief displacement
• Remote Sensing
• Re sampling