نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
2 دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
یکی از روش‌های معمول کنترل فرسایش کناری رودخانه‌ها استفاده از آب‌شکن است که در صورت طراحی و اجرای صحیح، علاوه بر کنترل فرسایش کناری، منجر به بازیابی و احیای اراضی با ارزش حاشیه رودخانه‌ها می‌شود. از آنجا که سؤالات و ابهاماتی در مورد تعیین طول، فاصله و شکل دماغه آب‌شکن‌های توری‌سنگی مطرح بوده، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر طول، فاصله و شکل آب‌شکن‌های توری‌سنگی، بهصورت آزمایشگاهی انجام شده است. این تحقیق در فلوم آزمایشگاهی با بستر متحرک با طول 17 متر، عرض 1.5 متر و عمق 0.8 متر انجام شده است. آب‌شکن‌های مورد استفاده در آزمایش‌ها از جنس سنگ و تورسیمی (توری‌سنگ) بوده، از نوع سرسپری T)شکل) غیرمستغرق و عمود بر دیواره فلوم ساخته شده‌اند. به‌منظور بررسی آب‌شستگی دماغه آب‌شکن‌ها از دو طول آب‌شکن 15 و 22.5 سانتیمتر (20 درصد و 30 درصد تنگ شدگی کانال) و چهار فاصله آب‌شکن (چهار نسبت 2، 3، 4 و 5، فاصله به طول آب‌شکن‌ها) در بستری با مصالح و شیب ثابت و سه مقدار دبی (30، 35 و40 لیتر بر ثانیه) مورد آزمایش قرار گرفته است. با توجه به نتایج به‌دستآمده از تحلیل آزمایش‌ها برای آب‌شکن‌های سرسپری رابطه بدون بعد برای برآورد حداکثر عمق آب‌شستگی دماغه آب‌شکن‌های توری‌سنگی که به صورت سری ساخته می‌شوند، استخراج و توصیه شده است. مقایسه مقادیر محاسبه‌ای از این رابطه با مقادیر مشاهده‌ای نشان داده است که تفاوت‌ها در محدوده 25± درصد خطا قرار دارند. مقایسه نتایج روابط ارائه شده بهوسیله سایر محققین با مقادیر مشاهده‌ای در این تحقیق نشان داده است حداکثر عمق آب‌شستگی در آب‌شکن‌های توری‌سنگی کمتر از آب‌شکن‌های صلب است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Laboratory Investigation on Local Scour near the Head of T Shape Gabion Groyne
نویسندگان [English]
- Ali Akbar Abbasi 1
- Mehdi Habibi 2
1 Assistant Professor, Agricultural and Natural Resources Research Center, Khorasan, Iran
2 Asociated Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institue, Iran
چکیده [English]
One of the usual methods for river banks protection is using Gabion groyne structures. If this permeable structure is designed and constructed appropriately, it will control bank erosion and reclaims flood plain areas. Since there are some uncertainties in the determination of length, space and shape of Gabion groyne, this experimental project was performed. In this investigation a laboratory movable bed flume with 17m length, 1.5m width and 0.8m depth was used to study local scour near the head of unsubmerged Gabion groynes. The T shape and straight groynes were constructed perpendicular to the flume's wall. Groynes with two different lengths of 15.0 and 22.5 centimeter (i.e. two contraction ratios of 20% and 30%) and four different spaces (i.e. four ratios of space to length, S/L), were used with one constant bed material, one constant bed slope and three different discharges. Based on the experimental results, a dimensionless relationship was derived for estimation of Local Scour near the Head of straight and T shape Gabion groynes.
کلیدواژه‌ها [English]
- Area reclamation
- Erosion control
- Flume
- River bank protection
- Unsubmerged
)