نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدحمیدرضا صادقی ¹
• سیده‌لاله رضوی ²
• محمد مهدوی ³

¹ دانشیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

² دانش‌آموخته دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

³ استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

برای برآورد روان­ آب در حوزه‌­های آبخیز، از روش­‌های گوناگونی استفاده می ­شود که در این میان، مدل سرویس حفاظت خاک (SCS) کاربردی جهانی یافته است، بنابراین با توجه به استفاده گسترده از مدل­ SCS  ارزیابی شرایط و خصوصیات متغیرهای ورودی به آن اهمیت زیادی در دقت برآورد مدل مزبور دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خصوصیات اصلی رگبار در دقت تخمین روان­‌آب مدل SCS، در حوزه­‌های آبخیز کسیلیان و درجزین انجام شد. به‌همین منظور، رگبارهای واجد اطلاعات هم‌زمان بارش روان­‌آب انتخاب و مقدار روان­‌آب ناشی از هر رگبار پس از تعیین خصوصیات مختلف آن‌ها و نقشه شماره منحنی حوضه­‌ها و با اعمال واسنجی­‌های لازم تخمین زده شد. به ‌منظور تعیین تأثیر خصوصیات رگبار در خروجی مدل، از تحلیل ضرایب هم‌بستگی استاندارد شده در بهترین رگرسیون چندمتغیره برازش داده شده به ضرایب واسنجی شده شاخص حداکثر ذخیره مدل، و خصوصیات رگبار استفاده شد. نتایج به­ دست آمده در حوضه­‌های مورد تحقیق نشان داد که مقدار، بیشینه مقدار بارش در زمان تمرکز، بیشینه شدت 30 دقیقه­‌ای، مقادیر بارندگی چارک دوم و چارک اول، به­‌ترتیب بیش‌ترین تأثیر را در دقت خروجی مدل دارد.

کلیدواژه‌ها

• درجزین
• رواناب سطحی
• شماره منحنی
• کسیلیان
• هدررفت اوّلیه

عنوان مقاله [English]

Role of rainfall characteristics on runoff prediction accuracy of ‎SCS model

نویسندگان [English]

• Seyed Hamid Reza Sadeghi ¹
• Seyedeh Laleh Razavi ²
• Mohammad Mahdavi ³

¹ Associate Professor, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Iran

² Former MSc Student, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Iran

³ Professor, Faculty of Natural Resources, Tehran University, Iran

چکیده [English]

Many different runoff prediction methods are being used among which SCS model has been applied throughout the globe. It is therefore very important to evaluate the circumstances and input specifications under which such models could be applied. The present study was conducted to investigate the role of rainfall main characteristics on accuracy of SCS model in runoff prediction for Kasilian and Darjazin watersheds. For this purpose, the simultaneous rainfall-runoff data were selected and the storm runoff was estimated using determining rainfall characteristic, providing Curve Number map and calibrating the model. In order to determine the effects of rainfall characteristics on model output, the standardized values of regression coefficient (β) of the best fitted multiple regression, developed between rainfall circumstances and maximum storage index coefficient, were determined. The results of the study showed the depth, maximum rainfall in concentration time, maximum 30 minutes intensity, 2^nd quartile and 1^st quartile have the highest rate of effectiveness on model output respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• curve number
• Darjazin
• Initial abstraction
• Kasilian
• surface runoff