نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا دانشور
• محمدرضا دانائیان

مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

چکیده

با توجه به این‌که در سال‌های اخیر، طرح‌های متعدد پخش سیلاب به‌وسیله دستگاه‌های تحقیقاتی و اجرایی گسترش یافته است، کمبود اطلاعات در خصوص ضوابط طراحی، باعث شده که به‌علت عدم تناسب سطح عرصه‌ پخش سیلاب و دبی انحراف یافته، استفاده بهینه از طرح در بعضی از نقاط به‌عمل نیاید. از این‌رو، تعیین رابطه‌‌ای بین سطح عرصه‌ مورد نیاز برای حجم مشخص سیلاب بر اساس ویژگی‌های عرصه‌ ضرورت پیدا می‌کند.بنابراین، با توجه به این هدف، اجرای طرح در قسمتی از آبخوان میان‌کوه با وسعت 60هکتار انجام شده است و قبل از هرسیل‌گیری میزان تراوایی خاک اندازه‌گیری شد. در مدت اجرای طرح در مجموع تعداد شش مرتبه سیل‌گیری اتفاق افتاد که هر بار میزان دبی و حجم سیلاب ورودی، مدت زمان سیل‌گیری، میزان دبی و حجم سیلاب خروجی، مدت زمان نفوذ سیلاب در عرصه‌ و همچنین سطح غرقاب، اندازه‌گیری شد.در مجموع حجم سیلاب ورودی به عرصه‌ پخش، به‌میزان 2767288 مترمکعب و حجم آب نفوذ یافتهبرابر با 2732361 مترمکعب است. با توجه به اندازه‌گیری عوامل‌ذکرشده در هر سیل‌گیری، رابطه‌ دبی ورودی سیلاب با میزان سطح پخش سیلاب، شیب عرصه‌، طول خاک‌ریزها، ارتفاع سرریز، مدت سیل‌گیری و میزان کمینه سرعت نفوذ، برآورد شد.با توجه به نتایج مشخص می­شود که سطح غرقاب شده طول خاک‌ریزها و ارتفاع سرریز دروازه‌ها، همبستگی قابل قبولی در سطح اعتماد 99 درصد با دبی بیشینه دارند. عامل زمان تداوم سیل، همبستگی مناسبی با دبی بیشینه نشان نمی‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• تراوایی
• خاک‌ریز
• سرریز
• سطح پخش
• سیل‌گیری

عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between design discharge and ‎floodwater spreading area in the Miankoh Staion, Yazd province

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Daneshvar
• Mohammad Reza Danaeian

Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Yazd, Iran

چکیده [English]

In recent years, several flood-spreading projects are constructed in different provinces. Lack of information about planning criteria caused unsuitable ratio between flood spreading area and selected design flood discharge. To find a relation between two above-mentioned parameters this investigation was performed in 70-hec area of Miankooh flood spreading station. Soil infiltration tests were carried out before and after every flood spreading event. During the research period six flood events were harvested and several parameters were measured including; discharge, volume of flood, time of flood, volume of tail runoff, time of infiltration, area of flooded sections. In total, 2767288 m³­­­ of flood volume was harvested and 2732361 m³ of water was infiltrated. Considering above-mentioned parameters, relation between maximum input discharge and flooded area, slope of the site, length of the embankment, height of weir and flood time were estimated and the final function was offered. As a result, height of weir and length of embankment have significant coordination (99%) with maximum input discharge.

کلیدواژه‌ها [English]

• Flood spreading
• infiltration
• Levee
• Spreading area
• Weir