نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین رستگار ¹
• مهدی حبیبی ²

¹ کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان

² دانشیار ‌پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده

تولید رسوب یکی از مهم‌ترین مشکلات مطرح در مدیریت حوزه‌های آبخیز است. ویژگی‌های تشکیلات زمین‌شناختی هر حوزه از عواملی است که نقش مهمی ‌در میزان بار رسوبی آن حوزه دارد. از سویی روابط موجود، تحت شرایط خاصی توسعه یافته است و استفاده از آن‌ها در شرایطی دیگر، نیازمند بررسی و مقایسه نتایج با ارقام اندازه‌گیری شده است. در این تحقیق برای ارزیابی روش‌های مختلف برآورد بار رسوبی، به‌دلیل تشابه حوزه جگین با سایر حوزه‌های استان هرمزگان، از آمار و اطلاعات ایستگاه آب‌سنجی جگین-پنهان استفاده شده است. روش‌های مورد استفاده شامل معادله اصلاح شده اینشتین، انگلوند-هانسن، یانگ، حبیبی و فان‌-راین است. آمار و اطلاعات آب‌سنجی مورد نیاز از طریق شرکت آب منطقه‌ای استان هرمزگان تهیه شده است. غلظت نمونه‌های گرفته شده از سیلاب در طول دوره آماری،ملاک بررسی بوده و در مقایسه با نتایج محاسبه شده، مورد استفاده قرار گرفته است. پس‌ از کنترل درستی آمار جمع‌آوری شده، عواملمورد نیاز در محاسبات، با استفاده از هر کدام از روش‌های فوق، مورد سنجش قرار گرفت.نتایج نشان‌داد که در مجموع متوسط نسبت بار معلق محاسباتی به مشاهده‌ای در روش اینشتین ومتوسط نسبت بار کل محاسباتی به مقادیر ‌اندازه‌گیری شده در روش انگلوند-هانسن به یک نزدیک‌تر است. میزان پراکندگی داده‌ها نیز در برآورد بار معلق به‌ترتیب در روش‌های حبیبی، اینشتین و فان-راین افزایش می‌یابد. با توجه به‌نتایج حاصله و بررسی‌های به‌عمل آمده، استفاده از روش‌های پنج‌گانه فوق و مقایسه این نتایج با مقادیر اندازه‌گیری شده، معادله اصلاح شده اینشتین پاسخ واقعی‌تری را به‌دست داده است.

کلیدواژه‌ها

• انتقال رسوب
• رسوب‌گذاری
• روش اینشتین
• منحنی سنجه رسوب
• بار بستر

عنوان مقاله [English]

An investigation on five methods of sediment discharge estimation ‎in Jagin River, Hormozgan province

نویسندگان [English]

• Hossein Rastgar ¹
• Mehdi Habibi ²

¹ BSc, Agricultural and Natural Resources Research Center, Hormozghan, Iran

² Associare Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran

چکیده [English]

Sedimentation is one of the most important problems in watershed management. The characteristics of geological formations are the most basic factors which have an important role in sediment yield. There are several methods for sediment estimation, but sediment transport equations and formulas have been developed for special conditions which may not represent all conditions. Therefore to find out which method is suitable for a specific river, it is required to compare each method with the measured data. The purpose of this research is to evaluate efficiency of different methods of sediment discharge estimation in Jagin River at Panhan hydrometric station. The methods of modified Einstein, Engelund-Hansen, Yang, Habibi and Van Rijn are used in this investigation. The required data was collected from Water Regional Organization of Hormozgan Province. The sediment yield is estimated based on concentration of collected samples of floodwater. Then, the collected data were checked and corrected. The conclusion shows that the modified Einstein method is the most suitable method for sediment estimation in the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bed load
• Einstein method
• Sediment transport
• sediment rating curve
• sedimentation