نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی
2 استادیار مرکز تحقیقات فناوری‌های زیست‌محیطی، دانشگاه جندی شاپور اهواز
3 استادیار دانشکده محیط زیست، واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی
4 دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی
چکیده
از دیرباز شکل‌گیری جوامع انسانی، مراکز صنعتی، کشاورزی و غیره در نزدیکی رودخانه‌ها بوده است و با افزایش جمعیت، رشد تکنولوژی، افزایش استفاده از منابع آبی و دخل و تصرف غیر طبیعی، شرایط کیفی رودخانه‌ها تغییر یافته است. لذا در این زمینه سنجش و تحلیل داده‌های کیفی، هم‌چنین بررسی اطلاعات مکانی در اثرگذاری بر کیفیت آب رودخانه جهت پهنه‌بندی و کنترل مدیریتی آن به‌سمت استاندارد قابل قبول، ما را یاری می‌نماید. رودخانه گدارخوش از رودخانه‌های مرزی کشور در مرز ایران و عراق در استان ایلام با سطح حوزه‌ای معادل 1202.68 کیلومتر مربع واقع شده است. محدوده مطالعاتی این تحقیق، حوزه آبخیز رودخانه گدارخوش می‌باشد که از محل ورود به استان تا خروج از مرز کشور عراق گسترش یافته است. از 10 ایستگاه نمونه‌برداری به نام‌های ششدار، تنگ حمام، تصفیه خانه، مهدی آباد، بانویزه، چم آب، گردنه قلا، قبله، پل فلزی و پل شکسته برای مدت شش ماه (مهر ماه 89 تا اسفند ماه 89) به‌صورت ماهیانه پارامترهای اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی، فسفات کل، نیترات، کلیفرم مدفوعی، کل جامدات محلول، اکسیژن محلول، کدورت، pHو دما اندازه‌گیری شد. تاکنون مطالعات زیادی در خصوص تعیین کیفیت آب‌های سطحی صورت گرفته است، که عمدتا به بررسی اثر مواد آلاینده غیرطبیعی (انسان‌ساز) بر کیفیت آب پرداخته‌اند. در این تحقیق سعی شده است به تاثیر متقابل عوامل طبیعی (غیر انسان‌ساز) و عوامل غیرطبیعی (انسان‌ساز) بر کیفیت آب رودخانه پرداخته شود. نتایج آزمایشگاهی حاصله با تلفیق لایه‌های اطلاعاتی استخراج شده از محیط GISدر محاسبه شاخص کیفیت آب نشان داد که ایستگاه مهدی آباد با نمره عددی 47.33 شاخص کیفی NSFWQI در وضعیت بد و بقیه ایستگاه‌ها در وضعیت متوسط و در طبقه عددی 70-50 شاخص کیفی NSFWQI قرار دارند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Application of geographical information in water quality zonation of Ghodarkhosh River
نویسندگان [English]
- Ali Ramezani 1
- Mehdi Ahmadimoghadam 2
- Amir Hessam Hassani 3
- Mohamad Reaz Jafari 4
1 Msc Student, Faculty of Environment, Khouzestan Sciences and Researches Unit, Islamic Azad University, Iran
2 Assistant Professor, Environmental Technology Research Center, Ahvaz Jundishapur University
3 Assistant Professor, Faculty of Environment, Khouzestan Sciences and Researches Unit, Islamic Azad University, Iran
4 Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Ilam
چکیده [English]
From the past, the rivers were the agent of engender of municipal, industrial and agricultural centers beside the rivers. By increasing the population, growing the technology, increasing the use of water resources and abnormal occupation, the quality condition of rivers are changed. In this respect, the analysis of the qualitative data and the investigation of local information could help us in affecting the quality of rivers for zonation and management control to the accepted level of standard for various usages. Godarkhosh, one of the country's border rivers in Iran-Iraq border, is located in Ilam Province, with its basin of about 1202.68 km2. The research area is Godarkhosh river basin which starts from its entrance to the province to its outlet to Iraq. Required parameters such as monthly Biological Oxygen Demand, Total Phosphate, Nitrate, Focal Coliform, Total Suspended Solids, Dissolved Oxygen, Turbidity, pH, and Temperature were measured in 10 sampling stations of Sheshdar, Tanghamam, Tasfiehkhaneh, MehdiAbad, Banvizeh, Chamab, Gardaneh Ghala, Ghebleh, Pole Felezi, and Pole Shekasteh, from autumn to winter 2010. Several studies have been performed regarding surface water quality mainly investigating the effect of unnatural water pollutants. In this research, the reciprocal effects of natural and unnatural factors on river water quality were investigated. Compilation of laboratory results with quality index information layers within the GIS environment demonstrated that Mehdi Abad sampling station with 47.33 NSFWQI quality index is in a bad and the rest of the sampling stations with 50 to 70 NSFWQI quality index are in the average situation.
کلیدواژه‌ها [English]
- Ilam province
- NSFWQI quality index
- Sampling
- Water resources
- Water quality
)