نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• نجفقلی غیاثی

مربی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

چکیده

برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی در مدیریت حوزه‌های آبخیز نیاز به داده‌های مختلفی از­جمله آب­دهی و نوسانات آن دارد. مقادیر آب‌دهی متوسط با دوره بازگشت‌های مختلف برای تخمین آورد رودخانه‌ها و برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از سدهای کوچک و بزرگ مورد نیاز است. از­طرفی آب‌دهی متوسط سالانه برای برنامه‌ریزی و مدیریت اراضی زراعی پایین­دست مورد نیاز می‌باشد. در این تحقیق آمار آب­دهی 40 ایستگاه‌ هیدرومتری در سطح منطقه که دارای آمار کافی از­نظر کمی و کیفی در یک دوره مشترک بوده‌اند انتخاب شدند. تحلیل هم­­گنی حوزه‌ها با توجه به آب­دهی و پارامترهای هندسی تأثیرگذار صورت ‌گرفت که به دو منطقه هم‌گن تفکیک شد.‌ برای سنجش صحت درستی هم‌گنی ‌در منطقهاز تابع تشخیص استفاده شد، براساس آن هم‌گن‌بندی حوزه خزر در خوشه یک 100% و در خوشه دو، 94% بوده است.‌ هم­چنین علاوه­بر تحلیل منطقه‌ای آب­دهی متوسط سالانه، تحلیل احتمالاتی بر روی آب­دهی متوسط سالانه انجام و سپس توزیع نرمال به‌عنوان بهترین توزیع آماری انتخاب دبی با دوره بازگشت‌های دو تا 100 ساله برآورد ‌شد. با استفاده از پارامترهای هواشناسی و هندسی مانند بارش متوسط سالانه و مساحت، شیب حوزه و درصد مساحت جنگل، روابط منطقه‌ای آب‌دهی محتمل با دوره بازگشت‌های مختلف برای مناطق هم‌گن استخراج ‌گردید. حاصل این تحقیق ارائه روابط منطقه‌ای آب‌دهی متوسط و محتمل با دوره بازگشت‌های مختلف می‌باشد که در طرح‌های مختلف آبخیزداری و منابع آب کشور دارای کاربرد مستقیم هستند.

کلیدواژه‌ها

• تابع تشخیص
• تحلیل خوشه‌ای
• دبی سالانه
• رگرسیون چندمتغیره
• ویژگی‌های هندسی

عنوان مقاله [English]

Investigating and presenting regional water yield equations in ‎homogenous watersheds of Caspian Sea

نویسنده [English]

• Najafgholi Ghiasi

Scientific Board, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, ‎Iran

چکیده [English]

Watershed management planning and preference need variety of data like water yield and its fluctuation. Average water yield on different probabilities is needed for river discharge estimation and small and big dams utilization planning. On the other hand, annual water yield is needed for planning and management of downstream agricultural lands. In this research, 40 hydrologic stations with acceptable quantitative and qualitative data within a common base period. Watersheds homogeneity was analyzed based on water yield and influence of numeral parameters and segregated into two homogenous watersheds. The accuracy of homogeneity was tested by discriminant analysis and was 100 and 94 percent in clusters one and two, respectively. In addition to regional annual water yield analysis, the discharge probability was estimated and normal distribution was chosen as the best statistical distribution for discharges of two to 100 years return periods. Regional probable water yield equations with different return periods for homogenous regions were extracted using hydrological and numeral data such as annual discharge, area, slope and forest canopy cover. The results of present research were the probable annual water yield with different return periods which could be used in watershed management and water resources projects.

کلیدواژه‌ها [English]

• Annual runoff
• cluster analysis
• Discriminant analysis
• multiple regression
• ‎‏ ‏numeral ‎characteristics