نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم پورنادر ¹
• حسن احمدی ²
• جمال قدوسی ³
• محمدرضا جعفری ⁴

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه آبخیزداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

² استاد گروه آبخیزداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

³ استادیار گروه آبخیزداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

⁴ دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی

چکیده

با توجه به خسارت‌های فراوان ناشی از حرکت‌های توده­ای و گسترش آن در کشور، تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی و نیز بررسی عوامل موثر در وقوع آن‌ها به‌منظور پیش‌گیری و کنترل ضروری است. بر این اساس، پژوهشی در حوزه آبخیز سد ایلام تعریف شد تا با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی زمین و نقشه‌های توپوگرافی و به‌کمک نرم‌افزارGIS و بازدیدهای صحرایی، اقدام به ایجاد نقشه­‌های زمین‌شناسی، فیزیوگرافی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، فرسایش، کلیماتولوژی، خاک‌شناسی و ژئومورفولوژی شود. روش انجام کار در این پژوهش بر مبنای تشخیص واحدهای کاری ژئومورفولوژی بود که به‌کمک تفسیر عکس‌های هوایی و قطع دادن نقشه‌های پایه انجام شد. سپس عوامل موثر بر وقوع حرکات توده­ای با استفاده از روابط رگرسیون لجستیک بررسی شد. به‌نحوی که در آن عواملی مانند شیب، نوع سازند زمین‌شناسی، خاک‌شناسی، اقلیم و غیرهبه‌عنوان متغیرهای مستقل و فراوانی وقوع حرکت‌های توده­ای به‌عنوان تابعی از عوامل مذکور در نظر گرفته شد. نتایج حاصله نشان داد که موثرترین عوامل در ارتباط با فراوانی وقوع زمین‌لغزش‌ها در منطقه به‌ترتیب عبارت از شیب، نوع سازند زمین‌شناسی، جنس توده لغزشی (نوع و میزان املاح در خاک) و کاربری اراضی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

• رگرسیون لجستیک
• سیستم اطلاعات جغرافیایی
• فراوانی
• کنترل
• زمین‌لغزش

عنوان مقاله [English]

Mass movements zonation and its occurrence effective factors in ‎Ilam dam watershed

نویسندگان [English]

• Maryam Pournader ¹
• Hassan Ahmadi ²
• Jamal Ghoddosi ³
• Mohammad Reza Jafari ⁴

¹ Former MSc Student, Sciences and researches Unit, Islamic Azad University, Iran‎

² Professor, Sciences and researches Unit, Islamic Azad University, Iran‎

³ Assistant Professor, Sciences and researches Unit, Islamic Azad University, Iran‎

⁴ ‏PhD Student, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

According to abundant damages and the extension of mass sliding in the country, its zonation mapping and investigating effective factors on its occurrence is necessary for preventing and control. Therefore, a research has been conducted in the Ilam dam watershed to create geologic, physiographic, Land use, vegetation cover, soil erosion, climatologic, pedologic and geomorphologic maps, using earth data layers, topographic maps, Geographic Information Systems (GIS) and field surveys. The methodology of this research has been accomplished base on distinction of geomorphologic units while using aerial photos and crossing basis maps. Then, the effective factors on mass movement occurrence were investigated using logistic regression equations. So that, the factors such as slope, geological formation, pedologic, climatic, etc. were considered as independent variables and the frequency of mass movement occurrence was considered as dependent variable. Results demonstrated that factors such as slope, geological formation, the kind and the amount of soil minerals, and land use are the most effective factors on frequency of land sliding in the watershed.

کلیدواژه‌ها [English]

• control
• Frequency
• geographic information systems
• Land slide
• Logistic regression