نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی بشری ¹
• سیدحمیدرضا صادقی ²
• عبدالصالح رنگ‌آور ³

¹ ‎دانشجوی دوره دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس نور

² استاد، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس نور

³ استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

بررسی عوامل موثر بر فرسایش خاک و تحلیل تغییرپذیری آن‌ها از ضروریات اصلی پروژه‌­های حفاظت خاک و آب می‌باشد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی نقش دو جهت اصلی شمالی و جنوبی در میزان فرسایش خاک ناشی از رگبارهای مختلف در حوزه آبخیز سنگانه واقع در خراسان رضوی با استفاده از  یک جفت کرت کوچک به ابعاد 2 در 2 متر انجام شد. کرت­‌های یادشده با استفاده از ورقه­‌های فلزی محصور و خروجی آن‌ها نیز به ظروف جمع­‌آوری ­کننده رواناب منتهی و با فاصله کم در مقابل یکدیگر و در دو جهت نصب شدند. سپس، رواناب و رسوب خروجی از کرت­‌ها در نتیجه وقوع 12 رگبار طی پاییز و زمستان 1385 و بهار 1386 جمع­‌آوری و غلظت رسوب حاصل از آن‌ها در هر رگبار محاسبه شد. نتایج به‌دست آمده از تجزیه و تحلیل داده­‌های غلظت رسوب به‌دست آمده طی دوره و رگبارهای مطالعاتی دلالت بر اختلاف معنی­‌دار (0.001<p) داده­‌های حاصل از کرت­‌های مورد مطالعه در دو جهت اصلی شمالی و جنوبی با یکدیگر به‌دلیل تاثیر مشخص جهت­‌ها بر وضعیت پوشش گیاهی داشته است.

کلیدواژه‌ها

• پوشش گیاهی
• جهت دامنه
• حوزه آبخیز سنگانه
• خراسان رضوی
• رسوب
• کرت آزمایشی

عنوان مقاله [English]

Comparison of sediment yield at two north and south facing slopes ‎using small plots

نویسندگان [English]

• Mehdi Bashari ¹
• Seyed Hamid Reza Sadeghi ²
• Abdolsaleh Rangavar ³

¹ PhD Student, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Iran

² Associate Professor, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares ‎University, Iran

³ Assistant Professor, Agricultural and Natural Resources Research Center, ‎Khorasan Razavi, Iran

چکیده [English]

Investigation of effective factors on soil erosion and their variability analysis is essential for soil and water conservation projects. The present research was carried out to survey the role of two north and south facing slope plots on soil erosion on storm basis at Sanganeh watershed located in Khorasan Razavi province, Iran. The study was conducted using a pair of small plots with dimensions of 2×2 meters. The plots were be designed using metal sheets and their outlet was directed towards collecting tanks. These plots were established close to each other at two different aspects. The generated runoff and sediment from plots caused by 12 storm events during October 2006 and May 2007 were collected and sediment concentration was ultimately calculated. The results of sediment concentration analysis verified a significant difference (p<0.01) between soil erosion study plots with very low quantities in plots installed in northern aspect. The difference was clearly associated with effect of slope aspects on vegetation cover.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hillslope aspect
• Khorasan Razavi province
• Sanganeh watershed
• sediment yield
• ‎Vegetation cover