نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا قره‌چایی ¹
• علیرضا مقدم‌نیا ²
• آرش ملکیان ³
• آزاده احمدی ⁴

¹ کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

² دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

تغییرپذیری اقلیمی و فعالیت‎های انسانی به‌عنوان دو علت اصلی تغییرات رواناب شناخته شده‌اند. در این مطالعه ابتدا روند و نوسانات در سری داده‌­های هیدروکلیماتیک حوضه رودخانه کشکان در طی سال­‌های 1391-1351 مورد بررسی قرار گرفت. سپس از روش الاستیسیته اقلیمی به‌منظور ارزیابی کمی پاسخ رواناب این حوضه به تغییرپذیری اقلیمی و فعالیت‌های انسانی استفاده شد. نتایج نشان داد، کاهش 10 درصدی در بارش، کاهش 25.7∼25.1 درصدی در رواناب و افزایش 10 درصدی در تبخیر تعرق پتانسیل، کاهش 15.7∼15.1 درصدی در رواناب را به‌دنبال خواهد داشت. سهم فعالیت­­‌های انسانی در کاهش رواناب حوضه رودخانه کشکان 73.97∼74.22 درصد و سهم تغییرپذیری اقلیمی 25.77∼26.02 درصد برآورد شد. بنابراین، فعالیت­­‌های انسانی در مقایسه با تغییرپذیری اقلیمی سهم بیشتری در کاهش رواناب حوضه رودخانه کشکان داشته است. نتایج حاصل از این مطالعه می‌­تواند به تهیه مرجعی به‌منظور توسعه، بهره‌برداری و مدیریت منابع آب منطقه‌­ای و حفاظت از محیط زیست کمک کند.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی کمی
• تغییرات رواناب
• روش الاستیسیته اقلیمی
• محیط زیست
• مدیریت منابع آب

عنوان مقاله [English]

Response of streamflow to climate variability and human activity in‏ ‏Kashkan river basin

نویسندگان [English]

• Hamidreza Gharechaei ¹
• Alireza Moghaddamnia ²
• Arash Malekian ³
• Azadeh Ahmadi ⁴

¹ MSc Student, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

² Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran

⁴ Assistant Professor, Faculty of Civil Engineering, Isfahan University of Technology, Iran‎

چکیده [English]

Climate change and anthropogenic effects are two main drivers of stream flow changes. In this study, the trend and Fluctuations in hydro climatic data series of Kashkan River were evaluated during 1972-2011. Then, the climate elasticity method was used for quantitative assessment of stream flow response to climate variability and human activity. Results revealed that if precipitation decreases by 10%, runoff will decrease by 25.7∼25.1 percent, and if potential evapotranspiration decreases by 10%, runoff will increasing by 15.7∼15.1 percent. In 1999-2011, human activity was the main factor that decreased the amount of runoff in Kashkan river basin. The contribution of human activities were 73.97∼74.22 percent, while the increasing percentage due to climate variability accounted for 25.77∼26.02 percent, showing that runoff in the Kashkan river basin is more sensitive to climate variability than human activities. The results of this study can provide a reference for the development, utilization and management of the regional water resources and ecological environment protection.

کلیدواژه‌ها [English]

• Climate elasticity method
• Environment
• Quantitative assessment
• Runoff changes
• Water ‎resources management