نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
2 دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
3 دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
4 کارشناس ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
چکیده
تعیین جریان زیست‌محیطی در سامانه های رودخانه ای و سایر اکوسیستم های آبی، علم جدیدی در ایران و دیگر کشورهای در حال توسعه است. این پژوهش به ارزیابی نیاز اکولوژیکی در یک رودخانه، با روشهای مختلف و اکوهیدرولوژیکی می پردازد. در این تحقیق، نیاز زیست‌محیطی رودخانه زرینه رود (در شمال غرب ایران) در محدوده مطالعاتی پایین دست سد بوکان تا محل ورود به دریاچه ارومیه (در حدود 140 کیلومتر) با چهار روش Tennant ،Tessman مدل ذخیره رومیزی و انتقال منحنی تداوم جریان برآورد شده است. برای این منظور از اطلاعات آب‌سنجی ایستگاه هیدرومتری ساری قمیش استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصل، مقادیر به‌دست آمده از روش FDC Shifting به دلیل در نظر گرفتن شرایط مدیریت اکولوژیکی نسبت به سایر روش‌ها ارجحیت دارد. بنابراین، نیاز زیست‌محیطی رودخانه زرینه رود در طبقه مدیریت زیستی C (حفظ حداقل شرایط زیستی رودخانه) به‌طور متوسط برابر 16.7 مترمکعب بر ثانیه (معادل 33 درصد دبی متوسط سالانه) برآورد شده است. توزیع ماهانه جریان زیست‌محیطی پیشنهادی با مقادیر نظیر دبی متوسط ماهانه ایستگاه هیدرومتری ساری قمیش مقایسه شده است. دوره بحرانی رودخانه سه‌ماهه مرداد تا مهر می باشد. نیاز زیست‌محیطی در این ماه ها به ترتیب 12.6، 11.6 و 6.3 مترمکعب بر ثانیه به سمت پایین دست رودخانه است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Environmental requirement assessment in Zarrinehrood River by hydrological methods
نویسندگان [English]
- Reza Abdi 1
- Mehdi Yasi 2
- Reza Sokooti Oskoui 3
- Ehsan Mohamadi 4
1 MSc Student, Sciences and Researches Unit, Islamic Azad University, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Agriculture, Urmia University, Iran
3 Associate Professor, Agricultural and Natural Resources Research Center, West Azerbaijan, Iran
4 MSc, Faculty of Agriculture, Urmia University, Iran
چکیده [English]
Determination of environmental flow in river systems and other watery ecosystems is a new science in Iran and other developing countries. This paper evaluates the ecological requirement in a typical river by different hydrological and eco-hydrological methods. In this study, environmental requirement of Zarrinehrood river (located in North West of Iran), from downstream of Bukan dam up to Urmia lake (near to 140 km), was estimated by four methods: Tennant, Tessman, Desktop Reserve Model (DRM) and FDC Shifting using the hydrometric data of Sariqamish station. According to results, the amounts generated from FDC Shifting method are more proper because of considering the ecological management qualification. Therefore, 16.7 CMS (equals to 33% of mean annually flow) was obtained as average environmental requirement of Zarrinehrood river in ecological management class C (maintains minimum ecological term in river). Also, monthly distribution of recommended environmental flow was compared with monthly flow of Sariqamish hydrometry station. The critical period for the river is during August to October. In this period, the monthly flow of 12.6, 11.6 and 6.3 m3s-1, are required to flow downstream in order to preserve the river life.
کلیدواژه‌ها [English]
- DRM
- Eco-Hydrology
- Ecological requirement
- FDC Shifting
- Tennant
)