نویسندگان

• داود نیک‌نژاد ¹
• محمد روغنی ²
• ابوالفضل ناصری ³
• جمشید یاراحمدی ³
• کریم مهرورز ¹
• محمدابراهیم صادق‌زاده ⁴

¹ مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

² استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

³ استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

⁴ کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

چکیده

استفاده بهینه از نزولات جوی به­‌خصوص برف و باران در مناطق خشک و نیمه‌خشک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ایجاد سطوح آبگیر با ضریب رواناب بالا و ذخیره کردن رواناب حاصل از آن می‌تواند شرایط پایداری را در برطرف کردن نیاز آبی گیاهان و درختان برای فصول کم آب فراهم نماید. برای این منظور، سه تیمار انتخاب شد که شامل سطح طبیعی دست­نخورده، سطح طبیعی با پوشش لاشه‌چینی و پوشش پلاستیک با رویه لاشه‌چینی بودند. مساحت هر کدام از کرت‌های آزمایش چهار مترمربع و به شکل مربع بودند که در زمین شیب‌دار با شیب متوسط 18-11 درصد احداث شده بودند. نتایج حاصل از 34 مورد بارندگی نشان داد که رواناب حاصل از سطح طبیعی با پوشش ‌لاشه­‌چین‌، سطح طبیعی دست‌نخورده و سطح پوشش نایلون با رویه ‌لاشه­‌چین به­‌ترتیب 13، 20 و 57 درصد بارندگی می‌باشد. میزان بارندگی برای شروع رواناب در تیمار‌های مذکور به‌­ترتیب 5.3، 4.7 و 2.6 میلی‌متر بود. بیشترین مقدار رواناب مربوط به تیمار پوشش نایلون با رویه لاشه‌چین بود که در این پژوهش به‌عنوان یک گزینه مناسب برای استحصال آب باران پیشنهاد می‌شود.

عنوان مقاله [English]

Study of operation of different rainwater catchments systems in runoff production in semi-arid area of Ovn Ebn Ali (East Azerbaijan)

نویسندگان [English]

• Davood Niknezhad ¹
• Mohammad Roghani ²
• Abolfazh Nasseri ³
• Jamshid Yarahmadi ³
• Karim Mehrvarz ¹
• Mohammadebrahim Sadegzadeh ⁴

¹ Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Eastern Azerbaijan, Iran

² Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran

³ Assistant Professor, Agricultural and Natural Resources Research Center, Eastern Azerbaijan, Iran

⁴ MSc, Agricultural and Natural Resources Research Center, Eastern Azerbaijan, Iran

چکیده [English]

Optimum application of precipitation, especially snow and rain, is very important, particularly in arid and semi-arid areas. Establishing rainwater harvesting systems with high runoff coefficient and therefore runoff storage can produce sustainable conditions to meet the water requirement of the plants and trees in dry seasons. For this purpose, three treatments including natural surface intact, covered with riprap and plastic cover with riprap were selected. The areas of each experimental plot were four m² with square shapes and average slope of 11-18 percent were constructed. Results from 34 rainfall events showed that the amount of runoff from natural surfaces with riprap, intact natural surface and plastic cover with riprap treatments were 13, 20 and 57 percent of the amount of rainfall, respectively. The rainfall thresholds to initiate runoff in the treatments were 5.3, 4.7 and 2.6 mm, respectively. The highest runoff produced by plastic surface with riprap and this system is suggested as an appropriate option to collect rainwater in this study.