محمدحسین نساجیان زواره؛ حسین ملکینژاد؛ محمدرضا اختصاصی؛ محمد زارع
چکیده
بهرهبرداری فزاینده از ذخایر آب زیرزمینی و در نتیجه افت سطح ایستابی و کاهش این ذخایر، مدیریت جامع منابع آب زیرزمینی و سطحی را بهطور جدی مورد توجه مسئولان و برنامهریزان قرار داده است. بهنحوی که ارزیابی و مدیریت منابع آب بهعنوان یکی از عوامل کلیدی توسعه جامع محسوب میشود. در این پژوهش، آبخوان بویین استان اصفهان ...
بیشتر
بهرهبرداری فزاینده از ذخایر آب زیرزمینی و در نتیجه افت سطح ایستابی و کاهش این ذخایر، مدیریت جامع منابع آب زیرزمینی و سطحی را بهطور جدی مورد توجه مسئولان و برنامهریزان قرار داده است. بهنحوی که ارزیابی و مدیریت منابع آب بهعنوان یکی از عوامل کلیدی توسعه جامع محسوب میشود. در این پژوهش، آبخوان بویین استان اصفهان در حوزه آبخیز باتلاق گاوخونی مورد بررسی قرار میگیرد. شاخص استاندارد بارش (SPI)، شاخص خشکسالی هواشناسی (RDI) و شاخص استاندارد آب زیرزمینی (GRI) در پایههای زمانی سه، شش، 12، 24 و 48 ماهه و شاخص سطح زیرکشت (CLI) در مقیاس سالانه محاسبه شدند. نتایج نشان داد، بیشترین همبستگی شاخص بارش استاندارد با شاخص آب زیرزمینی استاندارد در پایههای زمانی 18 و 24 ماهه واقع شده، بین این دو خشکسالی تاخیر فاز زمانی 1.5 تا دو ساله وجود دارد. برخلاف نتایج برخی منابع، همیشه با افزایش پایه زمانی، همبستگی بین شاخص خشکسالی هواشناسی و خشکسالی آب زیرزمینی افزایش پیدا نمیکند. بررسی همزمان شاخصهای خشکسالی هواشناسی و آب زیرزمینی و شاخص سطح زیرکشت بیانگر فاصله زیاد شاخص آب زیرزمینی استاندارد با دو شاخص دیگر در سالهای 1383 تا 1387 است که میتواند بهدلیل مدیریت نامناسب حاکم بر منطقه باشد. در سالهای اخیر این سه شاخص به هم نزدیک شدهاند که دلیل اصلی آن اعمال مدیریت بیشتر بر مصرف آب بهوسیله سازمانهای ذیربط بوده است. برای تعیین مناطق همگن خشکسالی، حالتهای مختلف ترکیب مقیاسهای زمانی و مکانی با ایجاد 39 سناریو مختلف و انجام 390 هزار بار شبیهسازی بررسی شد. در 90 درصد موارد هیچیک از معیارهای همگنی اقناع نشدند که نشان میدهد، تکنیک گشتاورهای خطی روش مناسبی برای تعیین مناطق همگن خشکسالی آب زیرزمینی نیست که دلیل آن میتواند غیرتصادفی بودن دادهها باشد. در نتیجه، زمانی میتوان از نتایج تکنیک گشتاور خطی به خوبی بهره برد که ماهیت دادهها تصادفی باشند.