محمد ابراهیم بنیحبیب؛ بهمن وزیری
چکیده
از آنجا که انجام بسیاری از تحقیقات آب و خاک نیازمند ایجاد باران مصنوعی میباشد، لذا دستگاههای شبیهساز باران یک ابزار کاربردی در این زمینه تحقیقاتی میباشد. به همین دلیل، تا کنون در تحقیقهای مختلف، دستگاههای شبیهساز باران متنوعی، طراحی، ساخته و بهکار گرفته شدهاند. هر چند دستگاههای شبیهساز ساخته شده تا کنون امکان ...
بیشتر
از آنجا که انجام بسیاری از تحقیقات آب و خاک نیازمند ایجاد باران مصنوعی میباشد، لذا دستگاههای شبیهساز باران یک ابزار کاربردی در این زمینه تحقیقاتی میباشد. به همین دلیل، تا کنون در تحقیقهای مختلف، دستگاههای شبیهساز باران متنوعی، طراحی، ساخته و بهکار گرفته شدهاند. هر چند دستگاههای شبیهساز ساخته شده تا کنون امکان شبیهسازی میزان شدت بارش را فراهم میآورند، ولی در عین حال شبیهسازی تغییرات زمانی بارش بهوسیله این دستگاهها نیازمند سیستمهایی پرهزینه و پیچیدهای بوده که امکان استفاده از آنها را در آزمایشهای صحرایی مشکل مینماید. لذا، در این تحقیق، سعی شد تا با کمک روندیابی مخازن متوالی دستگاه شبیهساز بارشی طراحی و ساخته شود که در عین سادگی و هزینه پایین ساخت، بتواند امکان ایجاد هایتوگراف بارش را همانند بارشهای طبیعی فراهم آورده و در آزمایشهای صحرایی بدین منظور مورد استفاده قرار گیرد.نتایج واسنجی دستگاه نشاندهنده خطای کمتر از پنج درصد میباشد. همچنین، نتایج نشاندهنده شبیهسازی هایتوگراف مشاهداتی بارش ایستگاه نیاوران با این دستگاه با خطای 6.1 درصدی است. همچنین، این دستگاه امکان شبیهسازی بارش و ایجاد هایتوگراف بارش تا مدت زمان بارش سه ساعت و شدت 30 میلیمتر بر ساعت را دارا میباشد. لذا، دستگاه پیشنهادی و مدل عددی آن میتواند برای ایجاد هایتوگراف بارش مصنوعی در آزمایشهای میدانی بررسی نفوذ آب باران و فرسایش پاشمانی کاربرد داشته باشد.
محمد همتی؛ داود نیککامی؛ حسن احمدی؛ غلامرضا زهتابیان؛ محمد جعفری
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 21-31
چکیده
خاک یکی از عناصر چهارگانه حیات و یکی از مهمترین مولفهها در فرآیند تولید محصولات زراعی، مرتعی و جنگلی محسوب میشود. فرسایش خاک، حاصلخیزی اراضی بالادست را تحتتاثیر قرار داده و بهطور غیرمستقیم، اراضی پایین دست را نیز دچار آسیب مینماید. در یک نگاه جهانی نسبت به پدیده فرسایش و رسوبگذاری، بیش از 50 % از اراضی مرتعی دنیا و در ...
بیشتر
خاک یکی از عناصر چهارگانه حیات و یکی از مهمترین مولفهها در فرآیند تولید محصولات زراعی، مرتعی و جنگلی محسوب میشود. فرسایش خاک، حاصلخیزی اراضی بالادست را تحتتاثیر قرار داده و بهطور غیرمستقیم، اراضی پایین دست را نیز دچار آسیب مینماید. در یک نگاه جهانی نسبت به پدیده فرسایش و رسوبگذاری، بیش از 50 % از اراضی مرتعی دنیا و در حدود 80 % از زمینهای کشاورزی بهطور معنیدار و قابل توجهی دچار فرسایش هستند.صرفنظراز اهمیت باران در کشاورزی (در مراحل اولیه فرسایش آبی)، نیروی فرسایندگی منتج از باران با کندن ذرات خاک و ایجاد رواناب سطحی، مهمترین تاثیر را در پدیده فرسایش دارد.نیروی موثر در ایجاد این شکل از فرسایش، فرسایندگی باران است که در واقع توانایی بالقوه باران در ایجاد فرسایش بوده، تابعی از خصوصیات فیزیکی باران است. بهمنظور کمینمودن تاثیر عامل فرسایندگی باران، شاخصهای مختلفی توسعه داده شدهاند؛برخی از آنها بر مقدار بارش و بعضی دیگر بر شدت بارش تاکید دارند. بررسیها نشان میدهد که استفاده از یک شاخص خاص نظیر شاخص EI30 (در معادله USLE)، در همه نقاط اعتبار کافی نداشته و ضروری است تا با توجه به شرایط هر منطقه اقلیمی، بهترین شاخص فرسایندگی باران تعیین و استفاده شود. در این تحقیق، پس از احداث 21 کرت رواناب و رسوب در حاشیه روستای کبودهعلیا، از توابع شهر کرمانشاه، در دو کاربری کشت دیم آیش (شیبهای 6، 12، 16 و 17 درصد) و مرتع (شیبهای 25، 35 و 45 درصد)، هر یک با سه تکرار، مقادیر روانآب و رسوب هر یک از کرتها در 15 واقعه بارش، که منجر به ایجاد رواناب و تلفات خاک شده بودند، پایش و اندازهگیری شدند. اطلاعات شدت و مقدار رگبارها نیز با استفاده از باراننگار ثبات دیجیتالی واقع درمحل ایستگاه، ثبت و استفاده شد؛سپس با توجه به مرور منابع گسترده در سطح جهان، نهایتاً 45 شاخص فرسایندگی باران شناسایی شد. بهلحاظ گستردگی تعداد شاخصهای مورد بررسی و برای تسهیل و افزایش دقت محاسبه هر یک از شاخصهای فرسایندگی باران، با تهیه یک برنامه کامپیوتری، هر یک از رگبارها تجزیه و تحلیل شده و پس از استخراج عوامل مورد نیاز، مقادیر هر یک از شاخصهای فرسایندگی باران برای هر یک از رگبارها تعیین شد. در ادامه، به منظور تعیین بهترین شاخص فرسایندگی باران، مطالعات تجزیه و تحلیلهای آماری با استفاده از نرم افزار SPSS بین هر یک از شاخصهای فرسایندگی باران، و مقادیر تلفات خاک انجام شد. نتیجه حاکی از این بود که در منطقه موردتحقیق، شاخص فرسایندگی EI60، به عنوان بهترین شاخص فرسایندگی باران، بالاترین مقدار همبستگی و معنیداری مناسب را با مقادیر تلفات خاک داشته است.