محمد اکرامی؛ رسول مهدوی نجف آبادی؛ مرضیه رضایی؛ حسن وقارفرد؛ جلال برخورداری
چکیده
در‌دهه‌های اخیر از میان حوادث طبیعی، فراوانی پدیده خشکسالی کشاورزی بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. بهترین روش مدیریت خشکسالی، مدیریت جامع‌نگر خشکسالی می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری و آنالیز مکانی خشکسالی کشاورزی در حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد بوده‌است. در این پژوهش، ابتدا پارامترهای تاثیرگذار در آسیب‌پذیری ...
بیشتر
در‌دهه‌های اخیر از میان حوادث طبیعی، فراوانی پدیده خشکسالی کشاورزی بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. بهترین روش مدیریت خشکسالی، مدیریت جامع‌نگر خشکسالی می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری و آنالیز مکانی خشکسالی کشاورزی در حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد بوده‌است. در این پژوهش، ابتدا پارامترهای تاثیرگذار در آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه، تبدیل به لایه‌های اطلاعاتی شد و پس از وزن‌دهی لایه‌ها از لحاظ اهمیت در آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی در چارچوب تصمیم‌گیری چند‌معیاره (MCDM)، به‌کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تلفیق و نقشه نهایی آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه مطالعاتی تهیه شد. همچنین به منظور کنترل، پایش و دقت‌سنجی نقشه نهایی، از مطالعات میدانی محدوده مطالعاتی نیز کمک گرفته‌شد. نتایج نشان داد، بیشترین وزن پارامترهای موثر در آسیب‌پذیری خشکسالی مربوط به پارامتر بارش که مقدار آن برابر با 31/0 و کمترین وزن مربوط به پارامتر جهت شیب با مقدار 05/0 می‌باشد. براساس نتایج بدست آمده، بیشترین آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی مربوط به مناطق سانیچ، دره‌شیر، دره‌سیر، اشکفت، مورک و... می‌باشد. این مناطق که از نظر ژئومرفولوژی جزء مناطق مرتفع و کوهستانی به شمار می‌روند، نسبت به مناطق دشتی، به دلیل عمق کم رسوبات، بافت خاک درشت‌دانه‌تر و هوابین بودن منابع آبی (قنوات)، عمدتاً آسیب‌پذیری آنها نسبت به وقوع خشکسالی، شدیدتر و از نظر زمانی سریع تر و به عبارتی در‌کوتاه‌مدت دچار خسارات متعددی می‌گردند. در حالی که مناطقی نظیر اسلامیه، نصرآباد، مزرعه‌آخوند، همت‌‌آباد و ... در درجه پائین‌تری از آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی قرار دارند. نتایج، حاکی از آن است که میزان آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی برآورد‌شده در نقشه نهایی، همسو با یافته‌های مطالعات میدانی صورت‌گرفته می‌باشد. لذا، نقشه آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی، از دقت و صحت قابل قبول و مطلوبی برخوردار می‌باشد.
احمد نوحه‌گر؛ محمد کاظمی؛ سید جواد احمدی؛ حمید غلامی؛ رسول مهدوی
چکیده
کارایی روش منشأیابی با ردیاب‌ها یا انگشت‌نگاری به‌عنوان روشی موفق و مؤثر برای تعیین منابع رسوبات به اثبات رسیده است. اولین و مهمترین مرحله روش منشأیابی رسوب، انتخاب ترکیب مناسبی از ردیاب است که قادر به جداسازی منابع رسوب باشند .وجود داده‌های پرت بر انتخاب ترکیب مناسبی از ردیاب‌ها اثر گذاشته، ممکن است مانع انتخاب ...
بیشتر
کارایی روش منشأیابی با ردیاب‌ها یا انگشت‌نگاری به‌عنوان روشی موفق و مؤثر برای تعیین منابع رسوبات به اثبات رسیده است. اولین و مهمترین مرحله روش منشأیابی رسوب، انتخاب ترکیب مناسبی از ردیاب است که قادر به جداسازی منابع رسوب باشند .وجود داده‌های پرت بر انتخاب ترکیب مناسبی از ردیاب‌ها اثر گذاشته، ممکن است مانع انتخاب متغیرهای مهم (ردیاب‌های مؤثر) شده و توان جداسازی یا درصد طبقه‌بندی صحیح را کاهش دهد. بنابراین داده‌های یادشده باید شناسایی و در صورت وجود شواهد کافی دال بر پرت بودن، نسبت به تصحیح یا حذف آنها اقدام شود. در مطالعه حاضر هدف شناسایی داده‌های پرت در بین مجموعه ردیاب‌های اندازه‌گیری شده در حوزه آبخیز تنگ بستانک، برای تشخیص بهترین ترکیب ردیاب‌ها بود. بر این اساس از روش‌های تک‌متغیره شناسایی داده‌های پرت همچون آزمون گراب، آزمون گوس، آزمون دیکسون، نمودار جعبه‌ای، میانه به اضافه یا منهای میانه انحراف‌های تمام داده‌ها از میانه و میانگین به اضافه و منهای سه برابر انحراف از معیار داده‌ها و نیز از روش‌های چندمتغیره شناسایی داده‌های پرت همچون تحلیل مؤلفه‌های اصلی، فاصله ماهالانوبیس، مربع فاصله ماهالانوبیس، نمودار چندک مربع فاصله ماهالانوبیس به روی درجه آزادی در برابر توزیع مربع کای، نمودارهای جعبه‌ای مربع فاصله ماهالانوبیس استفاده شد. در مجموع دادهای پرت شناخته شد که دستکم نیمی از روش‌های مذکور به پرت بودن آن اذعان داشته باشند. نتایج نشان داد روش میانه به اضافه و منهای میانه انحراف‌های تمام داده‌ها از میانه تعداد بیشتری از داده‌ها را به‌عنوان داده پرت معرفی می‌کند و همچنین روش‌های چندمتغیره اشتراک کمتری در تشخیص داده‌های پرت با یکدیگر دارند. آزمون‌های تک‌متغیره اجماع بهتری نسبت به شناسایی و معرفی داده‌های پرت دارند. برای استفاده از روش‌های تک‌متغیره برای شناسایی داده‌های پرت روش‌های میانه به اضافه یا منهای میانه انحراف‌های تمام داده‌ها از میانه، نمودار جعبه‌ای و آزمون دیکسون به‌ترتیب حساسیت آنها پیشنهاد می‌شود. همچنین نتایج نشان داد، بیشینه اجماع روش‌های به‌کار رفته برای روش‌های تک‌متغیره چهار و برای روش‌های چندمتغیره دو مورد هست و در کل اجماع نیمی از روش‌ها برای پرت بودن داده‌ها مشاهده نشد.
