محمد اکرامی؛ رسول مهدوی نجف آبادی؛ مرضیه رضایی؛ حسن وقارفرد؛ جلال برخورداری
چکیده
در‌دهه‌های اخیر از میان حوادث طبیعی، فراوانی پدیده خشکسالی کشاورزی بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. بهترین روش مدیریت خشکسالی، مدیریت جامع‌نگر خشکسالی میباشد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری و آنالیز مکانی خشکسالی کشاورزی در حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد بوده‌است. در این پژوهش، ابتدا پارامترهای تاثیرگذار در آسیب‌پذیری ...
بیشتر
در‌دهه‌های اخیر از میان حوادث طبیعی، فراوانی پدیده خشکسالی کشاورزی بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. بهترین روش مدیریت خشکسالی، مدیریت جامع‌نگر خشکسالی میباشد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری و آنالیز مکانی خشکسالی کشاورزی در حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد بوده‌است. در این پژوهش، ابتدا پارامترهای تاثیرگذار در آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه، تبدیل به لایههای اطلاعاتی شد و پس از وزن‌دهی لایه‌ها از لحاظ اهمیت در آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی در چارچوب تصمیم‌گیری چند‌معیاره (MCDM)، به‌کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تلفیق و نقشه نهایی آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه مطالعاتی تهیه شد. همچنین به منظور کنترل، پایش و دقت‌سنجی نقشه نهایی، از مطالعات میدانی محدوده مطالعاتی نیز کمک گرفته‌شد. نتایج نشان داد، بیشترین وزن پارامترهای موثر در آسیب‌پذیری خشکسالی مربوط به پارامتر بارش که مقدار آن برابر با 31/0 و کمترین وزن مربوط به پارامتر جهت شیب با مقدار 05/0 میباشد. براساس نتایج بدست آمده، بیشترین آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی مربوط به مناطق سانیچ، دره‌شیر، دره‌سیر، اشکفت، مورک و... میباشد. این مناطق که از نظر ژئومرفولوژی جزء مناطق مرتفع و کوهستانی به شمار می‌روند، نسبت به مناطق دشتی، به دلیل عمق کم رسوبات، بافت خاک درشت‌دانه‌تر و هوابین بودن منابع آبی (قنوات)، عمدتاً آسیب‌پذیری آنها نسبت به وقوع خشکسالی، شدیدتر و از نظر زمانی سریع تر و به عبارتی در‌کوتاه‌مدت دچار خسارات متعددی می‌گردند. در حالی که مناطقی نظیر اسلامیه، نصرآباد، مزرعه‌آخوند، همت‌‌آباد و ... در درجه پائین‌تری از آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی قرار دارند. نتایج، حاکی از آن است که میزان آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی برآورد‌شده در نقشه نهایی، همسو با یافته‌های مطالعات میدانی صورت‌گرفته میباشد. لذا، نقشه آسیب‌پذیری خشکسالی کشاورزی، از دقت و صحت قابل قبول و مطلوبی برخوردار میباشد.
حسن وقارفرد؛ حسن مقیم
چکیده
پخش سیلاب یک روش موثر برای افزایش سطح آب‌های زیرزمینی، برطرف کردن شرایط بحرانی آب‌های زیرزمینی و مهار سیلاب نعیم‌آباد فارس به‌شمار می‌آید. مهمترین مرحله در انجام موفقیت‌آمیز تغذیه مصنوعی، انتخاب محل‌های تغذیه در منطقه مورد پژوهش میباشد. در این پژوهش، از فناوری GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. ...
بیشتر
پخش سیلاب یک روش موثر برای افزایش سطح آب‌های زیرزمینی، برطرف کردن شرایط بحرانی آب‌های زیرزمینی و مهار سیلاب نعیم‌آباد فارس به‌شمار می‌آید. مهمترین مرحله در انجام موفقیت‌آمیز تغذیه مصنوعی، انتخاب محل‌های تغذیه در منطقه مورد پژوهش میباشد. در این پژوهش، از فناوری GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. عوامل نه‌گانه زمین، شیب، فاصله از جاده، ارتفاع، ضخامت آبرفت، فاصله از آبراهه، نفوذپذیری سطحی، کاربری اراضی و گسل در این پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. هر لایه با استفاده از روش AHP اولویتبندی شده و لایههای مختلف تلفیق شدهاند. برای اولویتبندی عوامل نه‌گانه از نرم‌افزار expect choices استفاده شده است. نتایج نشان داد که 3.6 درصد از منطقه نعیم‌آباد بر اساس روش AHP و فناوری GIS برای اجرای پخش سیلاب مناسب میباشد. در این پژوهش، عوامل هیدرولوژی با وزن 0.687 بیشترین تأثیر را در بین معیارهای اصلی برای تعیین پهنه‌های مستعد پخش سیلاب را دارند و از میان زیرمعیارهای این معیار اصلی، نفوذپذیری سطحی با وزن 0.558 بیشترین تأثیر را دارند، همچنین، زیرمعیار کاربری اراضی دارای وزن 0.701 بوده که بیشترین وزن در بین زیرمعیارها را داشته است و کمترین وزن در بین زیر معیارها به فاصله از جاده با وزن 0.106 تعلق گرفت که نشان دهنده کمترین تأثیر در مکانیابی مناطق مناسب برای پخش سیلاب میباشد.
