نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
2 دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات برخی از ویژگی‌های خاک سطحی و پوشش گیاهی شبکه پخش سیلاب و مقایسه آن با منطقه شاهد در ایستگاه پخش سیلاب کوه خواجه واقع در منطقه هامون سیستان است. برای انجام این پژوهش، چهار عرصه به‌عنوان منطقه پخش سیلاب و دو عرصه به‌عنوان منطقه شاهد در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری‌ها در داخل شش قطعه به روش تصادفی–سیستماتیک صورت گرفت. بدین منظور، سه ترانسکت 100 متری در هر قطعه و بر روی هر ترانسکت 10 پلات یک متر مربعی با توجه به پراکنش پوشش گیاهی مستقر شد. درصد تاج پوشش گیاهی و میزان تراکم با روش پلات‌گذاری و با استفاده از روش قطع و توزین رشد سال جاری گیاهان به‌عنوان تولید گیاهی اندازه‌گیری شد. همچنین، برای ارزیابی خصوصیات خاک منطقه پخش سیلاب و شاهد، نمونه‌برداری در طول هر ترانسکت و در شش نقطه (سه نقطه در زیراشکوب بوته‌ای و سه نقطه از خاک لخت) انجام و عوامل هدایت الکتریکی، اسیدیته، درصد ازت خاک و درصد مواد آلی اندازه‌گیری شد. به‌منظور مقایسه عوامل خاک از آزمون فاکتوریل 2×2 و برای عوامل پوشش گیاهی از آزمون t غیر جفتی با نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نرمال بودن دادهها نیز با استفاده از آزمون کلوموگوروف بررسی شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که پخش سیلاب بر افزایش درصد پوشش تاجی در سطح پنج درصد و میزان تولید در سطح یک درصد تأثیر معنی‌داری دارد، ولی بین تراکم عرصه پخش سیلاب و عرصه شاهد تفاوت معنی‌داری به لحاظ آماری وجود ندارد. نتایج بررسی خصوصیات خاک نشان داد که پخش سیلاب باعث افزایش معنی‌دار درصد ازت خاک و درصد مواد آلی و کاهش اسیدیته و هدایت الکتریکی در سطح پنج درصد شده است. همچنین، مقدار ماده آلی، ازت و اسیدیته خاک لخت نسبت به خاک زیر بوته در هر دو تیمار شاهد و پخش سیلاب در سطح پایین‌تری قرار دارد. ولی هدایت الکتریکی خاک زیر بوته بیشتر از خاک لخت در هر دو تیمار است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Studying impact of flood water spreading on changes of vegetation and topsoil in koh khajeh flood spreading station, Sistan
نویسندگان [English]
- Mohammad Reza Dahmardeh Ghaleno 1
- Mohammad Nohtani 1
- Sadegh Askari Dehno 2
1 Assistant Professor, Faculty of Water and Soil, University of Zabol, Iran
2 MSc Student, Faculty of Water and Soil, University of Zabol, Iran
چکیده [English]
The purpose of this research is to study the changes in some features of the topsoil and vegetation in the land affected by flood and comparing its results with the control area in koh khajeh flood spreading station in hamoon area of Sistan. For this purpose, four sites were considered as flood spreading area and two sites were selected as control area. Samples were taken in six sites using the random-systematic method. To this aim, 3 transects of 100 meters was established in each field and each one had 10 plots of 1 square meters regarding the dispersion of vegetation. Canopy cover percentage and density were calculated through use of plots and clipping and weighing was used to measure current year's growth as production. Also, to measure soil properties, sampling along each transect and in six points (3 points in shrubs understory and three points in bare soil), and factors as EC, pH, nitrogen percentage of the soil, and organic matter percentage were calculated. In order to compare the results regarding soil features, we used 2*2 factorial tests and for the factors regarding vegetation we used non-paired t test in spss. Data normality was assessed using Kolmogorov test. The results indicated that flood water spreading has a significant effect on canopy cover percentage and plant production respectively in probability level of 5 and 1 percent, but there is not significant difference between vegetation density in flooded and control area. Results showed that flood has led to significant increases in soil nitrogen percent and organic matter as well as low acidity and EC in probability level of 5 %.at the same time, organic matter, nitrogen and acidity are low compared to shrub understory soil in both treatments. However, EC in soil under shrub is higher than bare soil in both treatments
کلیدواژه‌ها [English]
- Water Spreading Area"
- " Control Area"
- " Sampling"
- "Software"
- "
)