نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا فیضی ¹
• امیررضا کشت‌کار ²
• علی افضلی ¹

¹ کارشناس ارشد، گروه آموزشی مدیریت مناطق بیابانی، مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران

² دانشیار، گروه آموزشی مدیریت مناطق بیابانی، مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان، دانشگاه تهران

چکیده

از دیرباز مهار سیلاب و تغذیه مصنوعی از مهمترین اهداف مورد نظر در سامانه‌های پخش‌ سیلاب در مناطق خشک و نیمه‌خشک بوده است. لذا، تعیین مکان‌های مناسب جهت اجرای سامانه‌­های پخش‌ سیلاب بر اساس معیارها و شاخص‌های گوناگون از اهمیت بسیاری برخوردار می­‌باشد. برای نیل به این هدف، استفاده از سامانه­‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی ضروری است. در این تحقیق، هفت عامل درصد شیب، نفوذپذیری سطحی، قابلیت انتقال آب در آبرفت، کیفیت آبرفت، کاربری اراضی، حجم رواناب و ضخامت لایه هوادار به‌­عنوان عوامل مؤثر و معیارهای اصلی در مکان‌یابی مناطق مستعد پخش ‌سیلاب و تغذیه مصنوعی در محدوده جنوبی دشت کاشان با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی به‌صورت زوجی مقایسه شده و وزن هر کدام محاسبه شد. سپس، این لایه‌ها در محیط سامانه اطلاعات جفرافیایی طبقه‌بندی شده و نقشه آن­‌ها تهیه شد. نتایج حاصل از اولویت‌بندی نشان داد که معیار کاربری اراضی با وزن 0.39 به‌عنوان مهمترین معیار در تعیین مکان‌های مناسب پخش ‌سیلاب تعیین شد. همچنین، نتایج حاصل از ادغام و وزن‌دهی نقشه‌ها نشان داد که 70 درصد محدوده مورد مطالعه از نظر پخش‌ سیلاب در طبقه مناسب قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

• تصمیم‌گیری چندمعیاره
• تغذیه مصنوعی
• سیستم اطلاعات جغرافیایی
• مکان‌یابی
• منطقه خشک و نیمه‌خشک

عنوان مقاله [English]

Suitable site selection of flood spreading using analytic hierarchical process in geographic information system, case study: south of Kashan Plain

نویسندگان [English]

• Zahra Feizi ¹
• Amirreza Keshtkar ²
• Ali Afzali ¹

¹ MSc, Desert Area Management Department, Desert International Research Center, Tehran University, Iran

² Associate Professor of Desert Area Management, Desert International Research Center, Tehran University, Iran

چکیده [English]

Historically, flood control and artificial recharge are one of the most important objectives in spreading in arid and semi-arid systems. Therefore, determining suitable locations for floodwater spreading systems based on different criteria and indicators is of great importance. In this study, seven information layers (slope classes, runoff volume, transmissibility in alluvium, thickness of unsaturated zone, surface infiltration rate, quality of water and land use) were combined in GIS using AHP model and weights of each factor were determined based on membership function of each responsible factor. Then AHP map of each factor was incorporated to have the flood spreading map based on the most susceptible AHP model. The results indicated that land use (39%) was the most important criterion in suitable location mapping for floodwater spreading and runoff volume, slope classes, surface infiltration rate, thickness of unsaturated zone, transmissibility in alluvium and quality of water were in second to seventh order. The results of integration of maps showed that 70% of the study area is suitable for flood spreading.

کلیدواژه‌ها [English]

• Arid and semi-arid region
• Artificial recharge
• Geographic Information System
• Multi-criteria decision
• Suitable location mapping