نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پرویز عبدی‌نژاد ¹
• پرویز مرادی ²

¹ استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

² استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

چکیده

در این‌ مقاله‌ عوامل موثر در پایداری و رسوب­گیری سدهای اصلاحی سبک فلزی در اراضی مارنی مورد بررسی‌ قرار گرفت. برای انجام این پژوهش با پیمایش صحرایی اقدام به بررسی و جمع‌آوری داده‌ها 380 سدهای‌ سبک‌ فلزی شده و از نرم‌افزار آماری‌ (SPSS) و روش‌های‌ ضریب‌ همبستگی‌ پیرسون‌ و تجزیه‌ واریانس‌ رگرسیونی‌ برای‌ انجام‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ آماری‌‌ استفاده‌ شده است. بر اساس‌ نتایج‌ به‌دست‌ آمده‌، رابطه بین صفات عرض، طول و حجم سدها با پایداری‌ آن در سطح‌ اطمینان‌ درصد معنی‌دار بوده، با توجه به ضرایب همبستگی صفت عرض سد دارای همبستگی بیشتری نسبت به دو صفت دیگر دارد و صفت طول سد در مرتبه دوم می‌باشد. بر این اساس ابعاد سدهای احداثی از عوامل موثر بر پایداری این نوع سدها است. همچنین، پایداری با مقدار حجم رسوب تجمیع یافته در پشت سدها نیز دارای یک رابطه خطی و معکوس با ضریب تبیین 0.24 می‌باشد. رابطه بین طول و عرض سدها با مقدار رسوب جمع شده در پشت آن‌ها از نوع خطی و مستقیم بوده، با توجه به ضرایب تبیین آن‌ها (طول 0.69 و عرض 0.23) تأثیر عامل طول بیشتر است. به‌طور کلی برای پایداری مناسب این سدها باید ابعاد آن‌ها به نحو مشخص که طبق معادلات و روابط موجود بین آن‌ها قابل محاسبه است، تعیین و اعمال شود.

کلیدواژه‌ها

• بند سیمی
• پایداری
• تجزیه واریانس
• خاک
• فرسایش

عنوان مقاله [English]

Studying effective factors on stability and sedimentation of woven-wire check dams within marly areas, case study: oIdeloo Watershed, Zanjan

نویسندگان [English]

• Parviz Abdinezhad ¹
• Parviz Moradi ²

¹ Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Deparhnent, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Zanjan, lran

² Assistant Professor, Natural Resources Deparhnent, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Zanjan, lran

چکیده [English]

In this research, some effective factors on stability and sedimentation of woven-wire check dams within marly areas were studied. For this pupose, data of 380 light-weight metallic dams were collected during field study and Pearson correlation coefficients and regression analysis of variance of SPSS statistical software were used in analysis procedures. The results showed that there were significant relation between width, length and volume of dams with stability at confidence level of 99% and according to correlation coefficients, width of dam showed a higher correlation in comparison to two other variables, but length of dam holds the second place. On this respect, dimensions of dams were among the effective factors on their stability. The stability of dams also represents an inversely linear relationship (correlation coefficient of 0.24) with volume of sediment accumulated behind them. The link between length and width to volume of accumulated sediment favors a direct linear relationship, and based on their correlation coefficients (0.69 and 0.23 respectively) the impact of length of dams is greater. In general, to reach a desired stability of these dams, their dimension must be in accordance with standards and must be determined using respective equations.

کلیدواژه‌ها [English]

• erosion
• regression analysis
• soil
• woven-wire dams
• Zanjan province