نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امیر صمدی‌تبریزی ¹
• حمیدرضا پیروان ²
• احمد معتمد ³

¹ کارشناس ارشد دانشکده علوم، واحد تهران‌شمال، دانشگاه آزاد اسلامی

² استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

³ استاد دانشکده علوم، دانشگاه تهران

چکیده

موضوع تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین وﻳﮋگی­های پلاستیسیته نهشته­های نئوﮊن منطقه کوه گچ‌آب و گیت‌چا در جنوب شرقی گرمسار با کیفیت فرسایش­پذیری آبی آن‌هامی‌باشد.اشکال فرسایش موجود در منطقه شامل فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراهه‌ای و تونلی است. عمق نمونه‌برداری در فرسایش‌های مختلف متفاوت می‌باشد، به‌طوری که در فرسایش شیاری و آبراهه‌ای از عمق صفر تا۳۰ سانتی‌متر و در فرسایش خندقی از راس خندق و  دیواره آن نمونه گرفته شده است. آزمایش‌های انجام گرفته برروی نهشته‌های نئوژن شامل حد روانی، حد خمیری، شاخص خمیری و در نهایت طبقه‌بندی مهندسی می‌باشد. پس از بررسی های انجام شده مشخص شد که بین حدود آتربرگ با مقدار رس رابطه‌ای وجود ندارد، چون اجزاء رسی تمایل به خاک‌دانه‌سازی، عموما در اندازه سیلت دارند. در حالی‌که بین شاخص خمیری و مقدار رس رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد که بیان‌گر آن است که خاک‌هایی با رس بیش‌تر نسبت به خاک­هایی با رس کم‌تر از پایداری بیش‌تری برخوردار بوده است. بین شاخص خمیری و آهک در مجموع ارتباط مستقیمی وجود دارد که این امر بیان‌گر آن است که آهک باعث مقاوم‌ شدن خاک می‌شود. براساس طبقه­بندی مهندسی خاک­ها،  نهشته­های کوه گچ‌آب و گیت‌چا جز خاک‌‌های ریزدانه با چسبندگی کم تا خیلی‌کم بوده و خاصیت خمیری آن‌ها به‌علت وجود درصد رس کم و از استحکام داخلی پایینی برخوردار است. مقایسه بین واحدهای مارنی در کوه گچ‌آب بیان‌گر آن است که واحد ₂M، نسبت به دو واحد ₁M و ₃M از خاصیت خمیری کم‌تر و حساسیت بیش‌تر نسبت به فرسایش آبی برخوردار است. در ضمن واحد M1 نسبت به واحد M3 به فرسایش آبی مقاوم‌تر است.  فراوانی آهک و مقدار رس در کاهش حساسیت به فرسایش واحدهای ذکر شده ﺗﺃثیر مثبت را نشان می‌دهد.  نتایج ذکرشده بر مبنای خصوصیات  پلاستیسیته نهشته­های نئوژن ارائه شده که با مشاهدات صحرایی نیز تایید شده است.

کلیدواژه‌ها

• پلاستیسیته
• فرسایش‌پذیری
• گیت‌چا
• گرمسار
• نهشته‌های نئوژن

عنوان مقاله [English]

Investigating engineering properties of Neogene Marls of Siahkouh and Gatchab

نویسندگان [English]

• Amir Samadi Tabrizi ¹
• Hamid Reza Peyrowan ²
• Ahmad Motamed ³

¹ MSc, Faculty of Science, Tehran-Shomal Unit, Islamic Azad University, Iran

² Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran

³ Professor, Faculty of Science, Tehran University, Iran

چکیده [English]

This study is about the relation between erodibility rate and plasticity features of
Neogene Marl deposits of Gatchab and Gitcha in southeast of Garmsar. The erosions al
feature of Neogene sediments are rill, gully and waterway shapes. The depth of soil
sampling for rill and waterway types is from surface to 30-centimeter thickness and for
gully one is from head cut and all outcrop of gully bank. The engineering analyses for
sediments include liquid limit, plastic limit and plastic index and engineering
granulometry. On the basis of engineering classification of soil, the sediment of
Gatchab and Siahkoh mountains are fine grained soils with low to very low degree
cohesive, consequently low plastic limit and low internal consistency. The comparison
of the results between marl units of Gatchab and Gitcha area have shown the M2 unit
has low plasticity and high sensitive to erosion to other units M1 and M2. By the way,
the M1 unit is high resistance to water erosion in comparison to M3 unit. From all
aspect, Abundance of the lime and clay particle amounts is positive effects on
decreasing of sensitivity rate to erosion of Neogene deposits. The above mentioned
results base on plasticity features of Neogene deposits confirmed by field witness.

کلیدواژه‌ها [English]

• Erosivity
• Garmsar
• Gitcha
• Neogene sediments
• plasticity