نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجتبی صانعی ¹
• معین آصفی ²
• کاظم اسماعیلی ³

¹ دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری،

² دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

حوضچه رسوب‌گیر گردابی از جمله سازه‌های کنترل رسوب در سیستم‌های انتقال و مصرف آب است که در شرایط خاص خود می‌تواند از نظر اقتصادی نسبت به سایر طرح‌ها ارجح باشد. از جمله مشکلات به‌کارگیری این نوع رسوب‌گیر، ته‌نشست درصدی از رسوبات در کف حوضچه و عدم خروج آن‌ها از روزنه تحتانی می‌باشد که باعث ایجاد اختلال در عملکرد این سازه می‌شود. در این پژوهش که شامل تلفیق حوضچه رسوب‌گیر گردابی با صفحات مستغرق می‌باشد، به‌منظور یافتن موقعیت مناسب برای کارگذاری صفحات در کف حوضچه، آرایش‌های مختلفی مورد بررسی قرار داده شد. نتایج آزمایشگاهی نشان داد، با کاهش فاصله شعاعی قرارگیری صفحات از روزنه (r<R/2) رسوب‌گذاری در کف افزایش می‌یابد و با افزایش این فاصله‌ شعاعی (r>R/2)، صفحات با هدایت رسوبات کف به‌سمت روزنه تحتانی، باعث رسوب‌زدایی از کف می‌شوند. همچنین، نتایج حاکی از آن است که کارگذاری صفحات با ثابت نگه‌داشتن راندمان رسوب‌گیری کل و تلفات دبی، توانسته است، تغییر در سهم رسوبات کف حوضچه ایجاد کند. زمانی که صفحات در فاصله‌های شعاعی کم قرار داده می‌شوند، افزایش تلفات دبی به میزان کمی مشاهده شد. در نهایت، فاصله R:4 را در مقایسه با سایر فواصل به‌دلیل تعداد صفحات کمتر و رسوب‌زدایی بیشتر به‌عنوان فاصله شعاعی بهینه برای کارگذاری صفحات می‌توان معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

• تلفات دبی
• راندمان رسوب‌گیری
• رسوبات
• روزنه
• فاصله شعاعی

عنوان مقاله [English]

Experimental studies on increasing sedimentation efficiency of vortex settling basin by using submerged vanes

نویسندگان [English]

• Mojtaba Saneie ¹
• Moen Asefi Asefi ²
• Kazem Smaeeli ³

¹ Associate Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran,

² MSc Student, Faculty of Agricultural Resources, Ferdowsi University of Mashad, Iran

³ Assistant Professor, Faculty of Agricultural Resources, Ferdowsi University of Mashad, Iran

چکیده [English]

The vortex settling basin is a sediment control structure in conveyance water system which can be more economical than other designs in specific conditions. Deposition of sediment in the basin is a major problem. Mechanism of separates solids and water in these basins, based on flow vortex and difference of density between water and sediments. Therefore the sediment increases in the basin for long time. In this study the hydraulic characteristics of these basins are investigated and offered a method to increase the efficiency of it. In this offer the submerge vans were used on the bed of the basin. Experimental results were showing that increase in deposition with a decreasing vanes interval (r<R/2). But in further distances (r>R/2), vanes with guidance sediments toward orifice bottom, flashing from bottom occur more than another. Results also indicated that located vanes with constant total flashing efficiency and flow losses, and has been able to change bottom sediments in the basins. Experiments show that if the vanes are placed in less radial intervals, the discharge loss increases. As well as increase input flow because that total deposition efficiency, hydraulic efficiency and vanes efficiency in flashing have been increased.

کلیدواژه‌ها [English]

• Deposition efficiency
• Flow losses
• Radial distance
• Orifice
• Sediment