نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه زمین شناسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی
2 استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
3 مربی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
4 کارشناس ارشد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
چکیده
در اجرای برنامه‌های حفاظت خاک و مبارزه با فرسایش در حوزه آبخیز کرج، به منظور جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه، لازم است ابتدا مناطق حساس به فرسایش در آن شناسایی و اولویت‌بندی شوند. با توجه به وجود سد کرج در این حوضه و مسئله کاهش عمر مفید آن، در این تحقیق از مدل هیدروفیزیکی برای به کارگیری عوامل اصلی فرسایش و نیز امکان برآورد نسبتاً دقیق وضعیت فرسایش و رسوب، بدون نیاز به بررسی‌های گسترده و زیاد میدانی استفاده شده است. مقایسه مقدار رسوب اندازه‌گیری شده در ورودی سد با مقدار رسوب برآورد شده از طریق این مدل، بیان‌گر دقت آن در تعیین پتانسیل رسوب‌دهی هر یک از زیرحوضه‌ها است. در بررسی نقش عوامل به‌کار گرفته شده در این مدل برفرسایش و تولید رسوب، تجزیه و تحلیل عاملی به وسیله نرم‌افزار SPSS بر روی متغیرهای دخیل در مدل بر اساس معیار ریشه پنهان، ماتریس همبستگی و ماتریس دوران متعامد صورت گرفته که نشان می‌دهد متغیرهای مساحت و شیب حدود 35.5 درصد و متغیرهای فرسایش، بارندگی و پوشش گیاهی نیز به ترتیب 27.9، 18 و 10.9 درصد از تغییرات رسوب را تخمین می‌زنند. در واقع مجموعه این عوامل، بیشینه 92 درصد از تغییرات رسوب زیرحوضه‌ها را پوشش می‌دهند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of sediment yield in Karaj basin by Hydro-physical model
نویسندگان [English]
- Akram Mirzaei 1
- Ziaoddin Shoaei 2
- Nader Jalali 3
- Alireza Eslami 4
1 Assistant Professor, Department of Geology, Sciences and Researched Unit, Islamic Azad University, Iran
2 Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
3 Scientific Board, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
4 Scientific Board, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
چکیده [English]
In this research, Hydro-physical model was used for estimating of potential sediment yield in sub- basin of Karaj watershed. In this model limited field survey is required and five main factors as vegetation cover, rainfall, erosion ability, topography and area were used. The results of comparison made between the observed sediment yields in the gauged station of Siera with the estimation made by the model were highly correlated. Factor analysis by SPSS software was used for determining the role of those factors on erosion and sediment yield. The results showed those factors covered about 92% of sediment changing in sub-basins.
کلیدواژه‌ها [English]
- Hydro-physical model
- Preference
- Sediment yield potential
- Estimation accuracy
- Correlation matrix
)