نادر اویسی؛ رضا جعفری‌نیا؛ لعبت تقوی؛ جمال قدوسی
چکیده
حفظ اکوسیستم رودخانه وابسته به کمیت و کیفیت رژیم جریان رودخانه است و احداث سدهای بزرگ باعث ایجاد تغییرات کمی و کیفی در رودخانه‌های پایین‌دست می‌شود، از این‌رو، ضرورت دارد که افزون بر کمیت نیاز آبی رودخانه‌ها، کیفیت آن‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد. لذا، در این تحقیق، بازه‌ای به طول 22 کیلومتر از رودخانه در پایاب سد طالقان واقع ...
بیشتر
حفظ اکوسیستم رودخانه وابسته به کمیت و کیفیت رژیم جریان رودخانه است و احداث سدهای بزرگ باعث ایجاد تغییرات کمی و کیفی در رودخانه‌های پایین‌دست می‌شود، از این‌رو، ضرورت دارد که افزون بر کمیت نیاز آبی رودخانه‌ها، کیفیت آن‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد. لذا، در این تحقیق، بازه‌ای به طول 22 کیلومتر از رودخانه در پایاب سد طالقان واقع در استان البرز (103 کیلومتری شهر کرج) با هدف تعیین کمینه جریان از نظر کمی مطابق با استاندارهای زیستی آبزیان انتخاب شد. بر این اساس، متوسط دبی سالانه و ماهانه رودخانه در چهار ایستگاه در بازه مورد مطالعه به فاصله تقریبی شش کیلومتر از یکدیگر برآورد شد. از آنجا که بین پارامترهای هیدرولیکی رودخانه مانند عمق و سرعت جریان با زیستگاه گونه هدف (مانند ماهی شاخص) رابطه وجود دارد، مقدار اندازه‌گیری شده میدانی برای تشخیص شرایط بهینه زیستگاه‌ها محاسبه شد. همچنین، در این بازه مطالعاتی، برای مقایسه تغییر احتمالی غلظت آلاینده‌ها، هر یک از پارامترهای کیفیت آب با غلظت استاندارد آن برای زیست و بقای ماهی قزل‌آلا به‌عنوان شاخص اکولوژیکی استفاده و مشخص شد که از بین 17 پارامتر فیزیکوشیمیایی کیفیت آب، پارامتر سولفات (SO4) و غلظت آن را میتوان به‌عنوان مناسب‌ترین شاخص تعیین کمینه جریان زیست‌محیطی برای زیست ماهی قزل‌آلای خال قرمز در رودخانه طالقان در نظر گرفت که برای تعیین آن از آزمون مقایسه میانگین غلظت با غلظت‌های استاندارد پارامترهای کیفیت آب برای زیست ماهی قزل‌آلا از نرم‌افزار SPSS-24 و روش One Sample T Test استفاده شد.
