محمدجعفر سلطانی؛ بهارک معتمدوزیری؛ علی‌اکبر نوروزی؛ حسن احمدی؛ جمال مصفایی
چکیده
یکی از مخاطرات طبیعی و رایج در سال‌های اخیر، پدیده گرد و غبار است که باعث آسیب‌رسانی، مخصوصاً به محیط‌های شهری و انسانی می‌شود و کنترل و مدیریت آن بسیار دشوار می‌باشد. از عوامل اصلی و موثر در رخداد این پدیده، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی مناطق منشا و مناطق تحت تأثیر این پدیده است. در این تحقیق که در شهرستان هندیجان استان ...
بیشتر
یکی از مخاطرات طبیعی و رایج در سال‌های اخیر، پدیده گرد و غبار است که باعث آسیب‌رسانی، مخصوصاً به محیط‌های شهری و انسانی می‌شود و کنترل و مدیریت آن بسیار دشوار می‌باشد. از عوامل اصلی و موثر در رخداد این پدیده، موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی مناطق منشا و مناطق تحت تأثیر این پدیده است. در این تحقیق که در شهرستان هندیجان استان خوزستان انجام شده است، ابتدا مسائل و مشکلات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، پرسش از کارشناسان و نیز مراجعه به منطقه تحقیق مشخص شده است. سپس، از چارچوب نیروی محرکه-فشار-وضعیت-اثر-پاسخ (DPSIR)، برای تحلیل مهمترین عواملی که باعث وقوع گرد و غبار شهرستان هندیجان شده‌اند، استفاده شد. چارچوب DPSIR، تحلیلی مبتنی بر رابطه "علت-معلولی" عوامل، برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مدیریتی است. در این تحقیق، اقدام به شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مربوط به هر یک از مولفه‌های چارچوب DPSIR با استفاده از پرسش‌نامه خبرگان با طیف لیکرت و مبتنی بر آزمون‌های ناپارامتریک فریدمن شد. توضیح اینکه، برای تکمیل پرسش‌نامه خبرگان از کارشناسان ادارات منابع طبیعی، محیط زیست، آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی استان خوزستان نظرسنجی صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که رشد جمعیت، توسعه کشاورزی، توسعه دامداری، توسعه صنعتی و تغییر اقلیم به‌ترتیب اهمیت، از بیشینه به کمینه، مهمترین پیشرانه‌ای موثر بر وضعیت رخداد گرد و غبار در منطقه تحقیق هستند. توجه به هر دو مقوله پاسخ‌های واکنشی و پیشگیرانه نقش مهمی را در بهبود وضعیت و کاهش اثرات نامطلوب رخداد گرد و غبار در منطقه تحقیق داراست.
محمود دمی زاده؛ رسول مهدوی؛ علی‌اکبر نوروزی؛ ارشک حلی‌ساز؛ حمید غلامی
چکیده
قرارگیری استان هرمزگان در کمربند خشک و نیمه‌خشک جهان و نزدیکی با کشورهایی چون عربستان، پاکستان و افغانستان و همچنین شرایط بیابانی، فقر پوشش گیاهی، ناپایداری هوا و جریان بادهای شدید در این منطقه باعث وقوع طوفان‌های گرد و غبار در مناطق مختلف این استان شده است که امروزه به‌عنوان یکی از چالش‌های زیست‌محیطی در جنوب کشور شناخته می‌شود.به‌منظور ...
بیشتر
قرارگیری استان هرمزگان در کمربند خشک و نیمه‌خشک جهان و نزدیکی با کشورهایی چون عربستان، پاکستان و افغانستان و همچنین شرایط بیابانی، فقر پوشش گیاهی، ناپایداری هوا و جریان بادهای شدید در این منطقه باعث وقوع طوفان‌های گرد و غبار در مناطق مختلف این استان شده است که امروزه به‌عنوان یکی از چالش‌های زیست‌محیطی در جنوب کشور شناخته می‌شود.به‌منظور بررسی پدیده گرد و غبار در استان هرمزگان ابتدا کلیه داده‌های هواشناسی 12 ایستگاه سینوپتیک منطقه بین سال‌های 2000 تا 2018 میلادی موردبررسی قرار گرفتند و پس از مشخص شدن تاریخ وقوع طوفان‌های گرد و غباری، تصاویر ماهواره‌ای موردنیاز برای رخدادهای فوق تهیه شد.بر اساس نتایج مشخص شد که ایستگاه قشم با 2762 روز بیشترین و ایستگاه میناب با 356 روز کمترین فراوانی وقوع گرد و غباری در استان را ثبت نموده‌اند. همچنین سال‌های 2007، 2008 و 2003 بیشترین رخداد این پدیده را در بین سال‌های موردمطالعه دارا می‌باشند.بر اساس داده‌های بررسی‌شده از مجموع 35716 روز همراه با پدیده گرد و غبار، 84 درصد رخدادهای گرد و غبار در ایستگاه‌های موردمطالعه دارای منشأ محلی (کد 07) و 16 درصد دارای منشأ فرامحلی (06) می‌باشد.همچنین بر اساس نتایج حاصل از پردازش داده‌های فوق، بیشترین فراوانی وقوع گرد و غبار مربوط به سه ماه می، آوریل و ژوئیه می‌باشد و ماه‌های نوامبر، دسامبر و اکتبر دارای کمترین وقوع پدیده گرد و غبار در استان بوده است.برای بارزسازی و پایش توده‌های گرد و غبار تعداد 48 تصویر سنجنده مودیس که در آن دید افقی کمتر از 1000 متر بوده و کمینه چهار ایستگاه هواشناسی استان وقوع طوفان گرد و غبار را در آن ثبت نموده‌اند، با استفاده از چهار الگوریتم Ackerman, TDI, TIIDI, NDDI مورد پردازش و تحلیل قرار گرفتند.نتایج بیانگر کارایی بهتر الگوریتم TDI برای بارزسازی توده‌های گرد و غبار در منطقه می‌باشد، ضمن اینکه مناطق شرقی استان هرمزگان، تالاب جازموریان، شرق سیستان و بلوچستان، مناطق غربی افغانستان و پاکستان و نیز مناطق مرکزی و جنوبی عربستان از مهمترین کانو‌ن‌های تولید گرد و غبار در منطقه شناخته شدند.
