TY - JOUR ID - 125224 TI - مدل‌سازی میزان تغذیه سفره آب زیرزمینی با استفاده از مدل نیمه‌توزیعی SWAT، مطالعه موردی: دشت مروست JO - مهندسی و مدیریت آبخیز JA - IJWMSE LA - fa SN - 2251-9300 AU - موسوی, وحید AU - حیات زاده, مهدی AD - استادیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس AD - استادیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 14 IS - 3 SP - 282 EP - 298 KW - آب زیرزمینی KW - بیلان آب KW - تغذیه KW - مدل‌سازی KW - مدل SWAT DO - 10.22092/ijwmse.2021.128733.1747 N2 - تغذیه به سفره‌­های آب زیرزمینی به‌ویژه در مناطق نیمه‌خشک از اهمیت بالایی برخوردار است. تعیین میزان تغذیه سفره­‌های آب زیرزمینی می‌تواند کمک شایانی به مدیران برای مدیریت منابع آب زیرزمینی کند. در مطالعه حاضر، به‌منظور تعیین میزان تغذیه سفره­ آب زیرزمینی در دشت مروست، فرایند هیدرولوژیک حوزه آبخیز مروست به‌وسیله مدل SWAT شبیه­‌سازی شد. برای این منظور ابتدا، نقشه­‌های پایه مورد نیاز یعنی نقشه شیب، خاک و کاربری اراضی تهیه شد. داده­‌های اقلیمی مورد نیاز با مقیاس روزانه به مدل وارد شدند. با توجه به اهمیت بحث آبیاری و تاثیر آن در میزان تبخیر و تعرق و نیز تغذیه سفره آب زیرزمینی، مقادیر آبیاری نیز با تعیین برنامه آبیاری در مدل SWAT در فرایند مدل‌سازی در نظر گرفته شد. پس از ساخت مدل به‌منظور واسنجی مدل، از بسته نرم‌افزاری SWAT CUP و الگوریتم SUFI-2 استفاده شد. نتایج نشان داد که متوسط سالانه میزان تغذیه به سفره آب زیرزمینی از منطقه مورد مطالعه در دوره مدل‌سازی (2015-2005) معادل 27.08 میلیون متر مکعب و ضریب آب برگشتی از کشاورزی حدود 34 درصد می­‌باشد. بهبود الگوی کشت، جلوگیری از حفر چاه‌­های غیرمجاز و برداشت بیش از حد از سفره و نیز سامانه­‌های آبیاری مناسب می‌تواند در کاهش کسری مخزن و جلوگیری از افزایش بحران منابع آب موثر باشد. به علاوه، پژوهش حاضر نشان داد که مدل برای کوتاه‌مدت (مثلا دوره یک‌ساله) نتایج مناسبی را به‌دست نمی­‌دهد، اما برای دوره‌های بلندمدت نتایج انطباق بهتری با واقعیت خواهد داشت. پیشنهاد می­‌شود تا به‌منظور مطالعه همزمان جریانات سطحی و زیرزمینی از ترکیب مدل SWAT و MODFLOW استفاده شود. همچنین، می‌توان برای تعیین میزان آب برگشتی و تغذیه از لایسی‌متر یا مدل SWAP نیز استفاده کرد. UR - https://jwem.areeo.ac.ir/article_125224.html L1 - https://jwem.areeo.ac.ir/article_125224_24911910b301ea5c4d080a0ed6f12d8d.pdf ER -