TY - JOUR ID - 121232 TI - بررسی اثر ماسه بادی بر افزایش رطوبت در منطقه ریشه با استفاده از دو روش آبیاری JO - مهندسی و مدیریت آبخیز JA - IJWMSE LA - fa SN - 2251-9300 AU - جهان تیغ, منصور AD - دانشیار مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 12 IS - 4 SP - 994 EP - 1008 KW - اسپلیت پلات KW - تاج پوشش KW - ریشه گیاه‌ KW - رطوبت خاک KW - نرم‌افزار MSTAT DO - 10.22092/ijwmse.2020.127982.1726 N2 - فرسایش خاک چالش­ مهم مناطق خشک و نیمه‌­خشک است که باعث کاهش محصول و هدر رفت خاک می­‌شود. عدم بهره­برداری مناسب از عرصه­‌های طبیعی سبب ایجاد فرسایش شده است. این پژوهش در شمال سیستان انجام گرفت و هدف از اجرای آن شناسایی تاثیر ماسه بادی بر افزایش رطوبت در منطقه ریشه بوده است. برای اجرای پژوهش، سه نمونه خاک از عمق صفر تا 50 سانتی­متری برداشته شد و ویژگی‌­های اسیدیته، شوری، کربن، مجموع کلسیم و منیزیم، پتاسیم قابل جذب، سدیم قابل جذب، سدیم محلول، فسفر قابل جذب، مجموع کاتیون‌ها و بافت خاک آزمایش شدند. این پژوهش دارای هشت تیمار شامل نهال، خاک و آبیاری بود که به­‌صورت اسپلیت اسپلیت-پلات در سه تکرار به مدت دو سال انجام شد. در تیمار ماسه بادی بعد از کاشت نهال در هر چاله، یک لایه 20 سانتی­‌متری ماسه بادی روی خاک ریخته شد. در این آزمایش رطوبت خاک به­‌طور ماهانه و رشد گیاه در فصول رشد اندازه‌گیری ‌شد. تجزیه و تحلیل آماری­ داده­‌ها با استفاده از نرم‌افزار MSTAT صورت گرفت. یافته‌­ها نشان دادند که مقدار رطوبت در تیمارهای همراه ماسه بادی نسبت به سایر تیمارها 28 درصد بیشتر و از لحاظ آماری در سطح 0.01 تفاوت معنی­دار بین میانگین آن­ها وجود دارد. تجزیه و تحلیل آماری روی اهمیت روش­‌های به‌­کار گرفته­ برای رطوبت نشان ­داد که ماسه بادی به همراه آبیاری زیر­سطحی نهال توت در طبقه A و سایر تیمارها در طبقه B قرار داشتند. همچنین اندازه‌­گیری ارتفاع، تاج پوشش، قطر و تعداد شاخه نشان داد که نهال­‌های تیمار همراه با لایه شنی توت با روش آبیاری زیر­سطحی رشد مناسب‌تری نسبت به دیگر تیمارها داشت و از لحاظ آماری نیز در سطح 0.01 اختلاف معنی‌­داری بین آن­ها­ مشاهده شد. نتیجه‌­گیری می­‌شود، ماسه بادی باعث قطع صعود کاپیلاریته، تقلیل تبخیر خاک، افزایش رطوبت در منطقه ریشه و باعث حفاظت از آب و خاک می­‌شود. UR - https://jwem.areeo.ac.ir/article_121232.html L1 - https://jwem.areeo.ac.ir/article_121232_3a7ab8c3a8134fd308cca19b6034b0bf.pdf ER -