رضا طلایی؛ آرش محمد علیزاده
چکیده
مناطق جنوبی استان اردبیل دارای سنگهای رسوبی رسدار است و در دامنههای آن هر ساله بهعلت وقوع زمینلغزشهای جدید و یا فعالیت دوباره زمینلغزشهای قدیمی خسارتهای مالی زیادی وارد میشود. در منطقه مورد مطالعه، لایههای رسوبی رسدار مربوط به سازند قرمز فوقانی بوده و به سن نئوژن هستند. کانیهای رسی ...
بیشتر
مناطق جنوبی استان اردبیل دارای سنگهای رسوبی رسدار است و در دامنههای آن هر ساله بهعلت وقوع زمینلغزشهای جدید و یا فعالیت دوباره زمینلغزشهای قدیمی خسارتهای مالی زیادی وارد میشود. در منطقه مورد مطالعه، لایههای رسوبی رسدار مربوط به سازند قرمز فوقانی بوده و به سن نئوژن هستند. کانیهای رسی میتوانند بهعلت داشتن خصوصیت تورمی، عامل اصلی وقوع زمینلغزشها باشند. این پژوهش برای آزمون فرضیه تأثیر خاکهای رسدار تورمپذیر در ناپایداری دامنه انجام گرفت. از مساحت 164500 هکتاری منطقه در 11.91 درصد از آن زمینلغزش اتفاق افتاده است. 32.8 درصد از لایههای رسوبی رسدار درگیر زمینلغزش هستند. کمینه درصد ذرات ماسه، سیلت و رس در خاکهای رسدار منطقه بهترتیب برابر صفر، 23.4 و هشت بوده، بیشینه آنها نیز برابر 39.9، 72 و 54.5 میباشد. کمینه حد روانی نمونهها 36.7 درصد و بیشینه آن 67.66 میباشد. حد خمیری نیز بین 19 تا 33.13 درصد تغییر میکند. خاکهای منطقه دارای pH بالای هشت هستند. ظرفیت تبادل کاتیونی بالای 30.41 میلیاکیوالان در 100 گرم خاک که تا 76.52 نیز میرسد، از خصوصیات اصلی خاکهای منطقه است. درجه تورمپذیری خاکهای دامنههای لغزشی با استفاده از ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی و بر اساس روشهای مختلف در چهار گروه تورمی با پتانسیل کم، متوسط، بالا و خیلی بالا طبقهبندی شدند. دستکم 80 درصد از نمونههای خاک منطقه دارای پتانسیل تورمی متوسط و بالا بوده، 87.2 درصد از آنها در پهنههای با خطر زمینلغزش بالا و بسیار بالا قرار میگیرند. خاکهای رسی تورمپذیر یکی از عوامل اصلی وقوع زمینلغزشهای منطقه هستند.