منصور جهان تیغ؛ سید احمد حسینی
چکیده
هدف از اجرای این پژوهش شناخت ویژگی‌های فرسایش و لیتولوژی مسیر حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌های منطقه سیستان بود. بدین منظور وضعیت رودخانه‌های منطقه براساس حوزه‌های آبخیز مشخص و اقدام به جمع‌آوری آمار و اطلاعات، تهیه و رقومی‌سازی نقشه‌های توپوگرافی1:250000 سیستان و استخراج اطلاعات مکانی و توصیفی و همچنین جمع‌آوری آمار و ...
بیشتر
هدف از اجرای این پژوهش شناخت ویژگی‌های فرسایش و لیتولوژی مسیر حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌های منطقه سیستان بود. بدین منظور وضعیت رودخانه‌های منطقه براساس حوزه‌های آبخیز مشخص و اقدام به جمع‌آوری آمار و اطلاعات، تهیه و رقومی‌سازی نقشه‌های توپوگرافی1:250000 سیستان و استخراج اطلاعات مکانی و توصیفی و همچنین جمع‌آوری آمار و اطلاعات مربوط به انواع فرسایش در رودخانه‌ها و مسیل‌های استان با استفاده از داده‌های موجود در گزارشات قابل دسترس و بازدیدهای میدانی گردید. اطلاعات مربوط به انواع سازندهای زمین شناسی نیز با استفاده از نقشه‌های 1:250000 سازمان زمین شناسی جمع‌آوری شد. مناطق حساس به فرسایش در طول مسیر رودخانه با استفاده از نقشه‌های حساس به فرسایش و نقشه‌های 1:250000 زمین‌شناسی، حساسیت سازندها نسبت به فرسایش در کناره آبراهه‌ها ارزیابی شد. از مهمترین عوامل موثر ایجاد فرسایش در این حوضه شرایط زمین شناسی آن می‌باشد. بخش عمده‌ای از ابتدای حوضه‌های آبخیز مورد بررسی توسط نهشته های رسوبی(ناپیوسته) کواترنر پوشیده شده است که حساسیت زیادی نسبت به فرسایش آبی دارد. همچنین دشت سیستان پوشیده از رسوبات دریاچه‌ای نئوژن و آبرفت‌های کواترنر است. طبقه بندی بستر رودخانه‌های منطقه سیستان نشان می‌دهد که سنگ، مخروط‌افکنه و سایر واحدها به‌ترتیب 7/20، 1/38 و 2/41 درصد طول مسیر آنها را تشکیل می‌دهد. 2/7 درصد رودخانه‌های مورد بررسی تحت تاثیر فرسایش قرار گرفته که سهم نوع کناری و کف‌بستر 1/85 و 9/14 درصد بوده است.
علی باقریان کلات؛ غلامرضا لشکری‌پور؛ محمد غفوری؛ علی‌اکبر عباسی
چکیده
در مناطق واجد خاکهای با فرسایشپذیری زیاد که فاقد پوشش گیاهی بوده و یا میزان پوشش گیاهی ناچیز است، سرشت ذاتی سنگ مادر، نقش به‌سزایی در تولید رواناب و هدررفت خاک بر عهده دارد. این تحقیق، با هدف بررسی اثر نوع لیتولوژی و مواد مادری بر هدررفت خاک با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در حوزه آبخیز سد سنگرد واقع در استان خراسان رضوی انجام ...
بیشتر
در مناطق واجد خاکهای با فرسایشپذیری زیاد که فاقد پوشش گیاهی بوده و یا میزان پوشش گیاهی ناچیز است، سرشت ذاتی سنگ مادر، نقش به‌سزایی در تولید رواناب و هدررفت خاک بر عهده دارد. این تحقیق، با هدف بررسی اثر نوع لیتولوژی و مواد مادری بر هدررفت خاک با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در حوزه آبخیز سد سنگرد واقع در استان خراسان رضوی انجام شد. برای انجام این پژوهش، ابتدا 11 واحد همگن (واحدهای کاری) بر مبنای نوع لیتولوژی شامل مارن و کنگلومرا و رخساره‌های فرسایشی شامل سطحی-شیاری، شیاری و شیاری-آبراهه‌ای در کاربری مرتعی و در شیب مشابه (20 درصد) انتخاب شد. 33 آزمایش در شدت بارش 36 میلی‌متر در ساعت و به مدت 30 دقیقه با شبیه‌ساز باران بر روی واحدهای کاری، انجام شد. مقدار رسوب هر یک از آزمایش‌ها اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی عوامل موثر در تلفات خاک و فرسایشپذیری، نمونه‌برداری از خاک در لایه صفر تا 15 سانتی‌متری نیز از مجاور پلات‌های مورد آزمایش برداشته شد. تحلیل آماری اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS 22 انجام شد. نتایج نشان داد که لیتولوژی‌های مورد بررسی از نظر فرسایش و رسوبدهی با یکدیگر تفاوت معنی‌دار دارند. دو واحد کاری شامل مارن حاوی املاح فراوان واجد فرسایش شیاری-آبراهه‌ای (Eem-RG) و کنگلومرا واجد فرسایش سطحی-شیاری (Plc-SR) به‌ترتیب با رسوبدهی 260.9 و 45.1 گرم در متر مربع دارای بیشترین و کمترین مقدار رسوبدهی می‌باشند. برخی از ویژگی‌های خاک مانند درصد سیلت، رطوبت اولیه خاک، شوری، اسیدیته و نسبت جذب سدیم با میزان فرسایش و رسوبدهی خاک دارای همبستگی مستقیم و عوامل درصد پوشش گیاهی و درصد سنگریزه موجود در سطح خاک و همچنین، درصد ماسه، کربن آلی و درصد آهک فعال خاک با میزان فرسایش و تولید رسوب، همبستگی معکوس نشان می‌دهند.
نادرقلی ابراهیمی؛ علی‌اکبر داودی‌راد
چکیده
به‌منظور بررسی و مقایسه تاثیر واحدهای زمین‌شناسی در میزان رسوبدهی حوزه آبخیز قره‌کهریز شهرستان اراک ابتدا با تلفیق نقشه‌های پایه شامل تیپ اراضی، زمین‌شناسی، شیب و پوشش گیاهی، نقشه واحدهای کاری تعیین شد. سپس از طریق مدل MUSLE میزان رسوبدهی سیلابی در هر یک از واحدهای همگن برآورد شد. در راستای اهداف تحقیق واحدهایی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی و مقایسه تاثیر واحدهای زمین‌شناسی در میزان رسوبدهی حوزه آبخیز قره‌کهریز شهرستان اراک ابتدا با تلفیق نقشه‌های پایه شامل تیپ اراضی، زمین‌شناسی، شیب و پوشش گیاهی، نقشه واحدهای کاری تعیین شد. سپس از طریق مدل MUSLE میزان رسوبدهی سیلابی در هر یک از واحدهای همگن برآورد شد. در راستای اهداف تحقیق واحدهایی که از نظر مساحت گسترش زیادی در منطقه داشت و همچنین، از نظر کاربری اراضی، شیب و پوشش گیاهی تقریبا یکسان بوده و تنها تفاوت آنها مربوط به جنس سازندهای زمین‌شناسی بود، انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، بیشترین رسوبدهی را ترکیبی از واحدهای مارنی و آهکی منطقه به خود اختصاص داده است. میانگین رسوبدهی در زمان سیلابهای منفرد در این واحد حدود 13.34 تن در هکتار برآورد می‌شود. کمترین میزان رسوبدهی مربوط به واحد JS است که متشکل از ماسهسنگهای ژوراسیک بوده که میزان رسوبدهی آن در حدود 0.20 تن در هکتار برآورد می‌شود.
امیر صمدی‌تبریزی؛ حمیدرضا پیروان؛ احمد معتمد
چکیده
موضوع تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین وﻳﮋگیهای پلاستیسیته نهشتههای نئوﮊن منطقه کوه گچ‌آب و گیت‌چا در جنوب شرقی گرمسار با کیفیت فرسایشپذیری آبی آن‌هامی‌باشد.اشکال فرسایش موجود در منطقه شامل فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراهه‌ای و تونلی است. عمق نمونه‌برداری در فرسایش‌های مختلف متفاوت می‌باشد، به‌طوری که در فرسایش شیاری ...
بیشتر
موضوع تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین وﻳﮋگیهای پلاستیسیته نهشتههای نئوﮊن منطقه کوه گچ‌آب و گیت‌چا در جنوب شرقی گرمسار با کیفیت فرسایشپذیری آبی آن‌هامی‌باشد.اشکال فرسایش موجود در منطقه شامل فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراهه‌ای و تونلی است. عمق نمونه‌برداری در فرسایش‌های مختلف متفاوت می‌باشد، به‌طوری که در فرسایش شیاری و آبراهه‌ای از عمق صفر تا۳۰ سانتی‌متر و در فرسایش خندقی از راس خندق و دیواره آن نمونه گرفته شده است. آزمایش‌های انجام گرفته برروی نهشتههای نئوژن شامل حد روانی، حد خمیری، شاخص خمیری و در نهایت طبقهبندی مهندسی می‌باشد. پس از بررسی های انجام شده مشخص شد که بین حدود آتربرگ با مقدار رس رابطه‌ای وجود ندارد، چون اجزاء رسی تمایل به خاک‌دانه‌سازی، عموما در اندازه سیلت دارند. در حالی‌که بین شاخص خمیری و مقدار رس رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد که بیان‌گر آن است که خاکهایی با رس بیشتر نسبت به خاکهایی با رس کم‌تر از پایداری بیش‌تری برخوردار بوده است. بین شاخص خمیری و آهک در مجموع ارتباط مستقیمی وجود دارد که این امر بیان‌گر آن است که آهک باعث مقاوم شدن خاک می‌شود. براساس طبقهبندی مهندسی خاکها، نهشتههای کوه گچ‌آب و گیت‌چا جز خاکهای ریزدانه با چسبندگی کم تا خیلی‌کم بوده و خاصیت خمیری آنها به‌علت وجود درصد رس کم و از استحکام داخلی پایینی برخوردار است. مقایسه بین واحدهای مارنی در کوه گچ‌آب بیان‌گر آن است که واحد 2M، نسبت به دو واحد 1M و 3M از خاصیت خمیری کم‌تر و حساسیت بیشتر نسبت به فرسایش آبی برخوردار است. در ضمن واحد M1 نسبت به واحد M3 به فرسایش آبی مقاوم‌تر است. فراوانی آهک و مقدار رس در کاهش حساسیت به فرسایش واحدهای ذکر شده ﺗﺃثیر مثبت را نشان می‌دهد. نتایج ذکرشده بر مبنای خصوصیات پلاستیسیته نهشتههای نئوژن ارائه شده که با مشاهدات صحرایی نیز تایید شده است.
