محمدرضا سوری؛ پرویز عبدی نژاد
چکیده
این تحقیق به بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و اشکال فرسایش مارنهای حوزه آبخیز زنجانرود میپردازد. برای این منظور ابتدا نقشه پراکنش و سیمای فرسایش واحدهای مارنی حوزه آبخیز زنجانرود تهیه و با تلفیق نقشههای مختلف، نقشه واحد کاری حوزه فراهم گردید. با انتخاب مناطقی از واحدهای کاری اقدام به نمونه برداری از خاک و آنالیز آزمایشگاهی و ...
بیشتر
این تحقیق به بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و اشکال فرسایش مارنهای حوزه آبخیز زنجانرود میپردازد. برای این منظور ابتدا نقشه پراکنش و سیمای فرسایش واحدهای مارنی حوزه آبخیز زنجانرود تهیه و با تلفیق نقشههای مختلف، نقشه واحد کاری حوزه فراهم گردید. با انتخاب مناطقی از واحدهای کاری اقدام به نمونه برداری از خاک و آنالیز آزمایشگاهی و انجام تجزیه و تحلیل آماری شد. بر اساس نتایج بدست آمده واحدهای مارنی منطقه 20 درصد مساحت کل حوزه را تشکیل میدهند که شامل دو تیپ مارن پلیوسن (PLM)(99/75درصد) و تیپ مارن قرمز بالایی (Mur) (0/25 درصد )میباشد. در این حوزه چهار رخساره فرسایشی سطحی، شیاری، هزار دره و خندقی وجود دارد که رخساره فرسایشی شیاری با 61% بیشترین سطح و گستردگی را دارد. از بین عناصر عنصر گچ در سطح و عناصر سدیم محلول و کلسیم و منیزیم در عمق تمرکز یافتهاند. بطوریکه در عمق واحد مارنی بر میزان شوری ،اسیدیته و درصد رس اضافه میشود که به دلیل آبشویی املاح و مواد ریزدانه توسط رواناب سطحی و انتقال آنها از سطح به عمق میشود. تفاوت معنی داری در مقدار هدایت الکتریکی ، رس، آهک و گچ در بین اشکال فرسایشی وجود دارد. ولی این تفاوت در مورد درصد مواد ختنی شونده و نسبت جذب سدیم مشاهده نگردید. عدم اختلاف معنیدار بین بعضی از پارامترهای مورد بررسی در این پژوهش میتواند ناشی از ایجاد حالت تعادلی در بین ویژگیهای خاک با هم و خنثی نمودن اثر یکدیگر باشد. تفاوت در شکل فرسایشی واحدهای مارنی ناشی از اختلاف در خصوصیات فیزیکوشیمیایی آنهاست.
وحید چیت ساز؛ سید باقر فاطمی؛ ذبیحالله اسکندری
چکیده
امروزه بهکارگیری سنجش از دور در پروژههای حفاظت و فرسایش خاک مرسوم شده است که در بیشتر آنها از عکسهای هوایی استفاده میشود که با وجود مزایای فراوان، دارای محدودیتهایی هستند. در این پژوهش جایگزینی دادههای ماهوارهای با قدرت تفکیک متوسط بهجای عکسهای هوایی، با تأکید بر قابلیت پردازش تصاویر ماهوارهای و استفاده ...
بیشتر
امروزه بهکارگیری سنجش از دور در پروژههای حفاظت و فرسایش خاک مرسوم شده است که در بیشتر آنها از عکسهای هوایی استفاده میشود که با وجود مزایای فراوان، دارای محدودیتهایی هستند. در این پژوهش جایگزینی دادههای ماهوارهای با قدرت تفکیک متوسط بهجای عکسهای هوایی، با تأکید بر قابلیت پردازش تصاویر ماهوارهای و استفاده از فیلترهای تصویری، با هدف تشخیص اشکال فرسایش خاک مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. پس از انجام فعالیتهای ستادی و بررسی تصحیحهای اتمسفری و هندسی و انجام پیش پردازشها و پردازشهای اولیه روی تصاویر ASTER و ETM+، در نهایت تصویر پردازش شدهای از منطقه و دارای بیشینه قابلیت تفسیر بصری عوارض مرتبط با موضوع فرسایش تهیه شد. بهمنظور بررسی کارآیی فیلترها در بارزسازی و تشخیص انواع فرسایش خاک، دو دسته مهم فیلترهای پایینگذر و بالاگذر از جمله فیلترهای میانه، میانگین، High Pass، Gaussian، Laplacian، Sobel و فیلترهای خطی، روی تصاویر ASTER و ETM+ قسمتی از حوضه دستکن اصفهان مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نتایج بهدست آمده، استفاده از فیلترهای پایینگذر بهعلت کاهش وضوح تصویر در بررسی فرسایش خاک توصیه نمیشود. فیلترهای بالاگذر تا حدی میتوانند لبههای موجود در تصویر را بارز ساخته و به تفسیر بصری (مخصوصا در حالت ترکیب با تصویر اصلی) کمک نمایند. بهدلیل وجود مشکلات ناشی از کاربرد فیلترها در تفکیک واحدهای فرسایشی خاک، استفاده از فیلتر تنها بهصورت ترکیب با تصویر و بهعنوان کمک برای تفسیر بصری توصیه میشود. با توجه به ابعاد عارضههای فرسایش خاک (شیاری و آبکندی) و در مقایسه با قدرت تفکیک مکانی سنجندههای مورد استفاده در این پژوهش، عوارض مورد نظر به وضوح و تمایز در تصویر ظاهر نشده و اعمال فیلترهای مختلف تصویری بهمنظور کشف و استخراج خودکار این عوارض کارا نیست. قدرت تفکیک تصاویر ASTER و ETM+ برای تهیه نقشه فرسایش بهروش خودکار پاسخگو نبوده و باید به دنبال راهحلهای نیمه خودکار و تفسیر بصری بود. همچنین، بهعلت تشابه طیفی و هندسی بین این دو تصویر، تفاوت عمدهای در نتایج بهدست آمده مشاهده نمیشود. بنابراین توصیه میشود بهجای تولید نقشه انواع فرسایش خاک یک منطقه، نقشه احتمال حساسیت به فرسایش یا نقشه خطر فرسایش تولید شود.