سهیلا آقابیگی امین؛ عبدالرسول تلوری؛ سید خلاق میرنیا؛ سادات فیض‌نیا؛ مهدی وفاخواه
چکیده
غلظت رسوب در رودخانه‌ها و به‌ویژه در رودخانه‌های فصلی متاثر از جریان ناشی از تغییرات باران و یا ذوب برف در مواقع سیلابی است. با توجه به این‌که آبگیری و همچنین، عمر مفید مخازن سدهای احداث شده بر روی رودخانه‌های فصلی به‌شدت وابسته به جریان‌های سیلابی است، بررسی این موضوع، مهم و ضروری به‌نظر میرسد. در پژوهش حاضر، ...
بیشتر
غلظت رسوب در رودخانه‌ها و به‌ویژه در رودخانه‌های فصلی متاثر از جریان ناشی از تغییرات باران و یا ذوب برف در مواقع سیلابی است. با توجه به این‌که آبگیری و همچنین، عمر مفید مخازن سدهای احداث شده بر روی رودخانه‌های فصلی به‌شدت وابسته به جریان‌های سیلابی است، بررسی این موضوع، مهم و ضروری به‌نظر میرسد. در پژوهش حاضر، تغییرات میزان غلظت رسوب معلق در سیلابها و همچنین، رواناب ناشی از ذوب برف در فصل بهار در رودخانه آبشینه در حوضه سد اکباتان همدان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، در طول دوره پیشبینی شده برای انجام این پژوهش، تعداد سه واقعه رگباری در فصل پاییز، دو واقعه رگباری در فصل بهار و پنج واقعه ذوب برف انتخاب و مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تعداد کل نمونههای برداشت شده برای اندازهگیری بار معلق 226 عدد است که تجزیه و تحلیل آنها نشان از تغییرپذیری بار رسوب معلق در این حوضه دارد. ترسیم منحنیهای سنجه رسوب برای داده‌ها در پایههای زمانی مختلف روندهای متفاوتی را نشان میدهند. مقدار ضریب هم‌بستگی برای هر دو وقایع رگباری و ذوب برف به‌طور جزء به‌ترتیب 0.79 و 0.50 و برای کل داده‌های سال 0.79 است. همچنین، بررسی مقادیر ضریب و توان منحنیهای سنجه بیانگر عدم تفاوت در فرسایشپذیری حوضه در دو فصل بررسی شده از سال است. تفکیک دو بخش بالارونده و پایین‌رونده هیدروگراف و بررسی اثر دبی آنها باعث بهبود روابط برازش شده بر منحنی سنجه رسوب شد. همچنین، الگوهای روابط بین دبی و غلظت رسوب به شکل حلقههای ساعتگرد و پادساعتگرد و الگویی مرکب از این دو نشان از توزیع منبع رسوب در سراسر حوزه آبخیز است.
حسین رستگار؛ مهدی حبیبی
چکیده
تولید رسوب یکی از مهم‌ترین مشکلات مطرح در مدیریت حوزه‌های آبخیز است. ویژگی‌های تشکیلات زمین‌شناختی هر حوزه از عواملی است که نقش مهمی در میزان بار رسوبی آن حوزه دارد. از سویی روابط موجود، تحت شرایط خاصی توسعه یافته است و استفاده از آنها در شرایطی دیگر، نیازمند بررسی و مقایسه نتایج با ارقام اندازهگیری شده است. در این تحقیق برای ...
بیشتر
تولید رسوب یکی از مهم‌ترین مشکلات مطرح در مدیریت حوزه‌های آبخیز است. ویژگی‌های تشکیلات زمین‌شناختی هر حوزه از عواملی است که نقش مهمی در میزان بار رسوبی آن حوزه دارد. از سویی روابط موجود، تحت شرایط خاصی توسعه یافته است و استفاده از آنها در شرایطی دیگر، نیازمند بررسی و مقایسه نتایج با ارقام اندازهگیری شده است. در این تحقیق برای ارزیابی روش‌های مختلف برآورد بار رسوبی، به‌دلیل تشابه حوزه جگین با سایر حوزه‌های استان هرمزگان، از آمار و اطلاعات ایستگاه آب‌سنجی جگین-پنهان استفاده شده است. روش‌های مورد استفاده شامل معادله اصلاح شده اینشتین، انگلوند-هانسن، یانگ، حبیبی و فان-راین است. آمار و اطلاعات آب‌سنجی مورد نیاز از طریق شرکت آب منطقه‌ای استان هرمزگان تهیه شده است. غلظت نمونههای گرفته شده از سیلاب در طول دوره آماری،ملاک بررسی بوده و در مقایسه با نتایج محاسبه شده، مورد استفاده قرار گرفته است. پس از کنترل درستی آمار جمع‌آوری شده، عواملمورد نیاز در محاسبات، با استفاده از هر کدام از روش‌های فوق، مورد سنجش قرار گرفت.نتایج نشان‌داد که در مجموع متوسط نسبت بار معلق محاسباتی به مشاهده‌ای در روش اینشتین ومتوسط نسبت بار کل محاسباتی به مقادیر اندازهگیری شده در روش انگلوند-هانسن به یک نزدیک‌تر است. میزان پراکندگی داده‌ها نیز در برآورد بار معلق به‌ترتیب در روش‌های حبیبی، اینشتین و فان-راین افزایش می‌یابد. با توجه به‌نتایج حاصله و بررسی‌های به‌عمل آمده، استفاده از روش‌های پنج‌گانه فوق و مقایسه این نتایج با مقادیر اندازهگیری شده، معادله اصلاح شده اینشتین پاسخ واقعی‌تری را به‌دست داده است.
جعفر دستورانی؛ علی فضل‌الهی؛ علی سلاجقه؛ قاسم دستورانی
دوره 2، شماره 3 ، آبان 1389، ، صفحه 133-142
چکیده
دبی موثر بار معلق، که بیشترین رسوب معلق را در مقایسه با سایر دبی‌ها در رودخانه‌ها حمل و شرایط بستر را تحت کنترل دارد، معیاری در ارزیابی وضعیت آب از نظر رسوب است. عمدتاً عقیده بر این است که دبی موثر بار معلق، دوره بازگشت 1.5 ساله داشته، برابر با دبی سطح مقطع پر و دبی غالب رودخانه‌ها است. بهمنظور بررسی انطباق دبی ...
بیشتر
دبی موثر بار معلق، که بیشترین رسوب معلق را در مقایسه با سایر دبی‌ها در رودخانه‌ها حمل و شرایط بستر را تحت کنترل دارد، معیاری در ارزیابی وضعیت آب از نظر رسوب است. عمدتاً عقیده بر این است که دبی موثر بار معلق، دوره بازگشت 1.5 ساله داشته، برابر با دبی سطح مقطع پر و دبی غالب رودخانه‌ها است. بهمنظور بررسی انطباق دبی موثر بار معلق و دبی با دوره بازگشت 1.5 سال، براساس داده‌های دبی جریان روزانه و حمل رسوب معلق در ده ایستگاه آب‌سنجی واقع بر روی رودخانه‌های حوزه آبخیز دریاچه نمک ابتدا تابع چگالی احتمال جریان روزانه و سپس منحنی سنجه رسوب ترسیم شد. در مرحله بعد با به‌کارگیری و ضرب ضرایب منحنی سنجه رسوب در تابع چگالی احتمال جریان روزانه، تابع چگالی احتمال رسوب معلق ترسیم شد که حالت مضرس داشته، مقدار پیک آن، دبی موثر بار معلـق است. در نهایت دوره بازگشت آن بر روی سری جریان حداکثر سالانه به روش تجربی ویبول محاسبه شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که انطباقی بین دبی موثر بار معلق و دبی با دوره بازگشت 1.5 سال وجود ندارد و نسبت مقدار دبی موثر بار معلق به مقدار دبی با دوره بازگشت 1.5 سال بین 1.03 تا 16.8 تغییر می‌کند. با وجود این، انجام تحقیقات بیشتر تا رسیدن به یک نتیجه قطعی ضروری است.
