علی جعفری؛ داود نیک‌کامی؛ اسماعیل عباسی؛ فاطمه توکلی راد
چکیده
عدم وجود مدیریت صحیح استفاده از اراضی در یک حوزه آبخیز، تأثیرات نامناسبی بر منابع موجود در آن دارد. برای کاهش اثرات محیطی و اقتصادی فرسایش که ناشی از سوء مدیریت در استفاده از اراضی است، نیاز به تدابیری در حوزه‌های آبخیز است. بهینه‌سازی کاربری اراضی یکی از راه کارهای مناسب برای دست‌یابی به توسعه پایدار و کاهش هدررفت منابع می‌باشد. ...
بیشتر
عدم وجود مدیریت صحیح استفاده از اراضی در یک حوزه آبخیز، تأثیرات نامناسبی بر منابع موجود در آن دارد. برای کاهش اثرات محیطی و اقتصادی فرسایش که ناشی از سوء مدیریت در استفاده از اراضی است، نیاز به تدابیری در حوزه‌های آبخیز است. بهینه‌سازی کاربری اراضی یکی از راه کارهای مناسب برای دست‌یابی به توسعه پایدار و کاهش هدررفت منابع می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش، تعیین سطح بهینه کاربری اراضی بهمنظور افزایش درآمد ساکنین و کاهش میزان اثرات فرسایش در حوزه آبخیز سد سنا است. بهمنظور رسیدن به توسعه و به‌کارگیری روشی بهمنظور ترسیم الگوی بهینه استفاده از اراضی برای داشتن حداقل فرسایش و افزایش درآمد کاربران، با استفاده از مدل برنامه‌ریزی چند هدفی متناسب با شکل توابع هدف و محدودیت‌ها گزینه‌های بهینه تعیین و ارائه شد. در این رابطه، مدل برنامه‌ریزی خطی برای سه سناریوی مختلف وضعیت کنونی کاربری‌ها، وضعیت کنونی کاربری‌ها با اعمال مدیریت اراضی و وضعیت استاندارد کاربری‌ها و مطابق با اصول و معیارهای علمی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، سطح کاربری‌های فعلی برای کاهش میزان فرسایش و افزایش درآمد ساکنین حوضه مناسب نبوده و در شرایط بهینه باید تغییر کند. همچنین، نتایج حاصله از میزان سود و فرسایش نشان داد، در صورت بهینه‌سازی کاربری اراضی، میزان فرسایش در شرایط فعلی، با اعمال مدیریت اراضی در کاربری‌های فعلی و در شرایط استاندارد به‌ترتیب 5.3 ، 31.7 و 43.4 درصد کاهش و میزان سود به‌ترتیب 47.73، 242.57 و 242.57 درصد افزایش می‌یابد.
علی جعفری؛ حسن خسروانیان؛ فرهاد فخری
چکیده
در بیشتر پروژه‌های منابع طبیعی و آبخیزداری انجام پژوهش‌هایی برای پایش، ارزیابی و مقایسه نتایج با شاخص‌های مورد نظر پروژه و بررسی مقدار دست‌یابی یا تطابق این شاخص‌ها نیازی اساسی به‌شمار می‌آید. در طرح‌های پخش سیلاب نیز وجود چنین ضرورتی جهت اندازه‌گیری، پردازش و ارزیابی اطلاعات به‌دست آمده از نتایج عمل‌کرد آن، ضروری به‌نظر ...
بیشتر
در بیشتر پروژه‌های منابع طبیعی و آبخیزداری انجام پژوهش‌هایی برای پایش، ارزیابی و مقایسه نتایج با شاخص‌های مورد نظر پروژه و بررسی مقدار دست‌یابی یا تطابق این شاخص‌ها نیازی اساسی به‌شمار می‌آید. در طرح‌های پخش سیلاب نیز وجود چنین ضرورتی جهت اندازه‌گیری، پردازش و ارزیابی اطلاعات به‌دست آمده از نتایج عمل‌کرد آن، ضروری به‌نظر می‌رسد. هدف از این بررسی نیز با توجه به اهمیت و جایگاه عملیات آبخوان‌داری در احیا و اصلاح مراتع به‌عنوان یک شیوه جدید در ایران،بررسی و ارزیابی اثرات آن بر تغییرات پوشش گیاهی و وضعیت و گرایش مرتع طی سال‌های 1378 تا 1382 بود. در این بررسی دو عرصه با دو تیمار شاهد و پخش سیلاب انتخاب شدند. شبکه مورد بررسی متشکل از پنج نوار پخش سیلاب بود و 12 قطعه ثابت (2×2 متر) در هر نوار به‌صورت تصادفی-منظم انتخاب شد. بهمنظور ارزیابی نتایج، عرصه‌ای به‌عنوان شاهد در کنار شبکه انتخاب و در آن نیز هشت قطعه ثابت با مشخصات قطعات عرصه پخش انتخاب شد. براساس نتایج به‌دست آمده، وضعیت مرتع در منطقه شاهد خیلی ضعیف و در عرصه پخش سیلاب از خیلی ضعیف به ضعیف تا متوسط رسیده بود. گرایش مرتع در عرصه شاهد منفی و در عرصه پخش سیلاب مثبت ارزیابی شد. همچنین، بررسی نتایج حاصل از برآورد میزان تولید نشان داد که میزان تولید علوفه در عرصه پخش سیلاب و شاهد به‌ترتیب در سال اول از 144.3 و 113.6 کیلوگرم در هکتار به 224.5 و 202.3 کیلوگرم در هکتار در سال آخر رسیده است.
