وحید چیت ساز؛ سید باقر فاطمی؛ ذبیحالله اسکندری
چکیده
امروزه بهکارگیری سنجش از دور در پروژههای حفاظت و فرسایش خاک مرسوم شده است که در بیشتر آنها از عکسهای هوایی استفاده میشود که با وجود مزایای فراوان، دارای محدودیتهایی هستند. در این پژوهش جایگزینی دادههای ماهوارهای با قدرت تفکیک متوسط بهجای عکسهای هوایی، با تأکید بر قابلیت پردازش تصاویر ماهوارهای و استفاده ...
بیشتر
امروزه بهکارگیری سنجش از دور در پروژههای حفاظت و فرسایش خاک مرسوم شده است که در بیشتر آنها از عکسهای هوایی استفاده میشود که با وجود مزایای فراوان، دارای محدودیتهایی هستند. در این پژوهش جایگزینی دادههای ماهوارهای با قدرت تفکیک متوسط بهجای عکسهای هوایی، با تأکید بر قابلیت پردازش تصاویر ماهوارهای و استفاده از فیلترهای تصویری، با هدف تشخیص اشکال فرسایش خاک مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. پس از انجام فعالیتهای ستادی و بررسی تصحیحهای اتمسفری و هندسی و انجام پیش پردازشها و پردازشهای اولیه روی تصاویر ASTER و ETM+، در نهایت تصویر پردازش شدهای از منطقه و دارای بیشینه قابلیت تفسیر بصری عوارض مرتبط با موضوع فرسایش تهیه شد. بهمنظور بررسی کارآیی فیلترها در بارزسازی و تشخیص انواع فرسایش خاک، دو دسته مهم فیلترهای پایینگذر و بالاگذر از جمله فیلترهای میانه، میانگین، High Pass، Gaussian، Laplacian، Sobel و فیلترهای خطی، روی تصاویر ASTER و ETM+ قسمتی از حوضه دستکن اصفهان مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به نتایج بهدست آمده، استفاده از فیلترهای پایینگذر بهعلت کاهش وضوح تصویر در بررسی فرسایش خاک توصیه نمیشود. فیلترهای بالاگذر تا حدی میتوانند لبههای موجود در تصویر را بارز ساخته و به تفسیر بصری (مخصوصا در حالت ترکیب با تصویر اصلی) کمک نمایند. بهدلیل وجود مشکلات ناشی از کاربرد فیلترها در تفکیک واحدهای فرسایشی خاک، استفاده از فیلتر تنها بهصورت ترکیب با تصویر و بهعنوان کمک برای تفسیر بصری توصیه میشود. با توجه به ابعاد عارضههای فرسایش خاک (شیاری و آبکندی) و در مقایسه با قدرت تفکیک مکانی سنجندههای مورد استفاده در این پژوهش، عوارض مورد نظر به وضوح و تمایز در تصویر ظاهر نشده و اعمال فیلترهای مختلف تصویری بهمنظور کشف و استخراج خودکار این عوارض کارا نیست. قدرت تفکیک تصاویر ASTER و ETM+ برای تهیه نقشه فرسایش بهروش خودکار پاسخگو نبوده و باید به دنبال راهحلهای نیمه خودکار و تفسیر بصری بود. همچنین، بهعلت تشابه طیفی و هندسی بین این دو تصویر، تفاوت عمدهای در نتایج بهدست آمده مشاهده نمیشود. بنابراین توصیه میشود بهجای تولید نقشه انواع فرسایش خاک یک منطقه، نقشه احتمال حساسیت به فرسایش یا نقشه خطر فرسایش تولید شود.
ذبیحالله اسکندری؛ فتحالله غیور؛ امیرحسین شعرباف
چکیده
بحران و کمبود آب در مناطق خشک خصوصا در ایران، برای توسعه کشاورزی و همچنین، بهمنظور گسترش پوشش گیاهی در طرحهای بیابانزدایی بهعنوان عامل مهم محدود کننده محسوب میشود. دستیابی به راهکارهایی که بتواند بهرهوری آب را افزایش داده و هزینهها را کاهش دهد، هدف بسیاری از پژوهشها، از جمله این پژوهش میباشد. این پژوهش در بخشی ...
بیشتر
بحران و کمبود آب در مناطق خشک خصوصا در ایران، برای توسعه کشاورزی و همچنین، بهمنظور گسترش پوشش گیاهی در طرحهای بیابانزدایی بهعنوان عامل مهم محدود کننده محسوب میشود. دستیابی به راهکارهایی که بتواند بهرهوری آب را افزایش داده و هزینهها را کاهش دهد، هدف بسیاری از پژوهشها، از جمله این پژوهش میباشد. این پژوهش در بخشی از عرصه بیابانی تحت تأثیر فرسایش بادی واقع در شهرستان آران و بیدگل انجام شد. در این عرصه، دو گونه گیاه تاغ و قرهداغ کشت شد و خاک محیط ریشه با استفاده از دو نوع ماده پلیمری جاذب رطوبت به نامهای Aquasorb و TC به میزان پنج گرم در لیتر مخلوط شد. در این پژوهش، تیمار شاهد (بدون پلیمر) هر 14 روز یکبار و بقیه تیمارها با اعمال پلیمربهفاصلههای 14، 21، 28، 35 و 42 روز آبیاری شد. در دو سال اول، درصد رطوبت محیط ریشه اندازهگیری و در سال سوم نیز زندهمانی نهالها شمارش و دادهبرداری شد. بررسی نتایج نشان داد اختلاف معنیداری بین درصد رطوبت حجمی خاک تیمار شاهد با سایر تیمارهای دور آبیاری در سطح پنج درصد وجود دارد. بررسی تاثیر آبیاری بر روی درصد رطوبت حجمی خاک تیمارهای پلیمردار نشان داد، دور آبیاری 21 روز در فاکتور رطوبت حجمی خاک بیشترین اختلاف معنیدار را با شاهد دارد، درحالیکه اختلاف معنیدار بین تیمارهای آبیاری 28 تا 42 روز با کاربرد پلیمر وجود ندارد. بهعنوانمثال، با بهکارگیری پلیمر، اختلاف معنیداری بین فواصل آبیاری 28 با 35 و همچنین، 35 با 42 روز در فاکتور رطوبت حجمی خاک به وجود نیامد. در همین ارتباط، بررسی نهالهای مستقر شده (زندهمانی) بعد از سه سال از زمان کشت نشان داد که با اعمال پلیمر در زمان کشت نهالها، امکان استقرار مطلوب نهالها وجود دارد. بهعبارتدیگر، میتوان نتیجه گرفت پلیمرهای مورد استفاده بهخوبی تنش رطوبتی ناشی از افزایش طول دور آبیاری را جبران کردند و باعث زندهمانی و استقرار بهتر نهالها شدند. بنابراین، میتوان مطرح نمود استفاده از پلیمرهای Aquasorb و TC در بالا بردن بهرهوری آب در پروژههای بیابانزدایی در شرایط این پژوهش موفقیتآمیز بوده است، بهطوریکه هزینههای آبیاری را بین 50 تا 75 درصد کاهش داده است.