حمیدرضا پیروان؛ امیر صمدیتبریزی؛ صمد شادفر؛ احمد معتمد
چکیده
سازندهای مارنی سطح وسیعی از کشور ایران را دربرگرفته است . فرسایشپذیری بالای این سازندها در سطح حوزههای آبخیز کشور مسائل و مشکلات زیادی از جمله کاهش کیفیت خاک در اراضی کشاورزی و مرتعی و جنگلی، افزایش ریسک حرکات تودهای و لغزش، کاهش کیفیت منابع آب سطحی و زیرزمینی، افزایش میزان بار رسوبی وارد شده به مخازن سدهای کشور، بیابانی ...
بیشتر
سازندهای مارنی سطح وسیعی از کشور ایران را دربرگرفته است . فرسایشپذیری بالای این سازندها در سطح حوزههای آبخیز کشور مسائل و مشکلات زیادی از جمله کاهش کیفیت خاک در اراضی کشاورزی و مرتعی و جنگلی، افزایش ریسک حرکات تودهای و لغزش، کاهش کیفیت منابع آب سطحی و زیرزمینی، افزایش میزان بار رسوبی وارد شده به مخازن سدهای کشور، بیابانی شدن مناطق تحت فرسایشهای تشدیدشونده و شکست طرحهای آبخیزداری اجراشده بدلیل شناخت ناکافی از میزان حساسیت سازندها به فرسایش را در بر میگیرد.ناحیه مورد مطالعه، کوه گچآب و سیاهکوه، در بخش شمالغرب دشت کویر، در ۷۴ کیلومتری جنوب غربی سمنان واقع شده است.در این منطقه، نهشتههای ریزدانه نئوژن سازند قرمز بالایی، برونزد دارند. در این پژوهش ویژگیهای رسوبشناسی هر یک از واحدهای سازند قرمز بالایی مورد بررسی قرار گرفت. اشکال فرسایش موجود در منطقه شامل فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراههای و تونلی میباشند که از مارنهای دارای این اشکال فرسایش، نمونهبرداری شد. آزمایشهای انجامگرفته بر روی نهشتههای نئوژن شامل دانهبندی، هیدرومتری و کربناتسنجی میباشد. با توجه به بررسیهای رسوبشناسی و سنگشناسی رسوبی، بافت رسوبات سازند قرمز بالایی کوه گچآب از نوع سیلت ماسهای، سیلت، گل ماسهای و گل است. بررسی توزیع اندازه ذرات نمونههای رسوبی بیانگر این موضوع است که نهشتههای نئوژن در شرایط محیط کم عمق و کولابی با تغییرات عمق (با توجه به ارتباط میان میزان آهک و عمق رسوبگذاری) مشخص، نهشته شدهاند که این شرایط محیطی به محیط پر انرژی کانال رودخانهای نیز تغییر فاسیس دادهاند. نتایج آزمایش کلسیمتری نشان داد که این رسوبات حاوی 24/28 تا 34/98 درصد آهک هستند. بهعلت پایین بودن درصد آهک از یکسو و میزان رس از سوی دیگر در رسوبات سازند قرمز بالایی کوه گچآب و سیاهکوه، بهکار بردن اصطلاح مارن برای این رسوبات از لحاظ تقسیمبندی رسوبشناسی درست نمیباشد و بهتر است به آنها سیلتهای گچی-نمکی یا مادستونهای گچی-نمکی اطلاق شود.
امیر صمدیتبریزی؛ حمیدرضا پیروان؛ احمد معتمد
چکیده
موضوع تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین وﻳﮋگیهای پلاستیسیته نهشتههای نئوﮊن منطقه کوه گچآب و گیتچا در جنوب شرقی گرمسار با کیفیت فرسایشپذیری آبی آنهامیباشد.اشکال فرسایش موجود در منطقه شامل فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراههای و تونلی است. عمق نمونهبرداری در فرسایشهای مختلف متفاوت میباشد، بهطوری که در فرسایش شیاری ...
بیشتر
موضوع تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین وﻳﮋگیهای پلاستیسیته نهشتههای نئوﮊن منطقه کوه گچآب و گیتچا در جنوب شرقی گرمسار با کیفیت فرسایشپذیری آبی آنهامیباشد.اشکال فرسایش موجود در منطقه شامل فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراههای و تونلی است. عمق نمونهبرداری در فرسایشهای مختلف متفاوت میباشد، بهطوری که در فرسایش شیاری و آبراههای از عمق صفر تا۳۰ سانتیمتر و در فرسایش خندقی از راس خندق و دیواره آن نمونه گرفته شده است. آزمایشهای انجام گرفته برروی نهشتههای نئوژن شامل حد روانی، حد خمیری، شاخص خمیری و در نهایت طبقهبندی مهندسی میباشد. پس از بررسی های انجام شده مشخص شد که بین حدود آتربرگ با مقدار رس رابطهای وجود ندارد، چون اجزاء رسی تمایل به خاکدانهسازی، عموما در اندازه سیلت دارند. در حالیکه بین شاخص خمیری و مقدار رس رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد که بیانگر آن است که خاکهایی با رس بیشتر نسبت به خاکهایی با رس کمتر از پایداری بیشتری برخوردار بوده است. بین شاخص خمیری و آهک در مجموع ارتباط مستقیمی وجود دارد که این امر بیانگر آن است که آهک باعث مقاوم شدن خاک میشود. براساس طبقهبندی مهندسی خاکها، نهشتههای کوه گچآب و گیتچا جز خاکهای ریزدانه با چسبندگی کم تا خیلیکم بوده و خاصیت خمیری آنها بهعلت وجود درصد رس کم و از استحکام داخلی پایینی برخوردار است. مقایسه بین واحدهای مارنی در کوه گچآب بیانگر آن است که واحد 2M، نسبت به دو واحد 1M و 3M از خاصیت خمیری کمتر و حساسیت بیشتر نسبت به فرسایش آبی برخوردار است. در ضمن واحد M1 نسبت به واحد M3 به فرسایش آبی مقاومتر است. فراوانی آهک و مقدار رس در کاهش حساسیت به فرسایش واحدهای ذکر شده ﺗﺃثیر مثبت را نشان میدهد. نتایج ذکرشده بر مبنای خصوصیات پلاستیسیته نهشتههای نئوژن ارائه شده که با مشاهدات صحرایی نیز تایید شده است.
حمیدرضا معصومی؛ محمدرضا غریبرضا؛ احمد معتمد
چکیده
خصوصیات هندسی و مورفولوژیکی هر رودخانه از مشخصههای اصلی آن بهشمار میآید که بهواسطه آنها برنامهریزی مدیریتی حوزه و حفظ منابع طبیعی پیرامون آنها و مهندسی رودخانه امکانپذیر خواهد بود. از اینرو مهمترین هدف این تحقیق، بررسی مشخصههای هندسی و مورفولوژیکی یکی از رودخانههای مهم و دائمی حوزه خلیج فارس بهنام رودخانه زهره ...
بیشتر
خصوصیات هندسی و مورفولوژیکی هر رودخانه از مشخصههای اصلی آن بهشمار میآید که بهواسطه آنها برنامهریزی مدیریتی حوزه و حفظ منابع طبیعی پیرامون آنها و مهندسی رودخانه امکانپذیر خواهد بود. از اینرو مهمترین هدف این تحقیق، بررسی مشخصههای هندسی و مورفولوژیکی یکی از رودخانههای مهم و دائمی حوزه خلیج فارس بهنام رودخانه زهره است. رودخانه زهره در پاییندست حوزه آبخیز خود بهطول 64 کیلومتر در دشت ساحلی هندیجان جریان دارد. دبی بیشینه، متوسط و کمینه این رودخانه بهترتیب 169، 90 و 12 مترمکعب بر ثانیه است. جزر و مد با بیشینه دامنه 2.7 متر تا فاصله 17 کیلومتری از مصب آن بهسمت بالادست نفوذ میکند، لیکن بازگشت و انباشت جریان آب رودخانه در کانال آن، تا محدوده شهری هندیجان اثر میکند. دشت ساحلی هندیجان در پیرامون این رودخانه کانون فعالیتهای مهم کشاورزی، شیلاتی، بازرگانی و نظامی بوده و هرگونه تغییر در رژیم و حریم رودخانه زهره، تأثیرات قابل ملاحظهای در شرایط اقتصادی، اجتماعی و امنیتی منطقه خواهد داشت. در این تحقیق با توجه به شرایط ویژه این دشت ساحلی، سعی شده است با استفاده از GIS و پیمایشهای میدانی، خصوصیات هندسی رودخانه در بازه زمانی حدود 35 سال مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داده که از سال 1967 تا کنـون دو مورد قطعشدگی (Cut off) کانال رودخانه رخ داده و تعداد پیچشها از 43 به 48 مورد افزایش پیدا کرده است. همچنین ضریب خمیدگی از 3.59 به 3.60 کاهش یافته و شعاع انحنای رودخانه و طول موج پیچشها بهترتیب 26 و 0.06 درصد افزایش پیدا کرده است. براساس اندازه زاویه مرکزی بهدست آمده، این رودخانه طبق ردهبندی کورینز در رده رودخانههای پیچانرودی بیش از حد توسعه یافته قرار میگیرد.